[zaloguj się]
[pdf]

PRZEBRNĄĆ (10) vb pf

e jasne.

Fleksja
inf przebrnąć
praet
sg pl
1 m m pers -chmy przebrnęli
3 m przebrnął m pers przebrnęli

inf przebrnąć (4). ◊ fut 1 pl przebrni(e)my (1). ◊ praet 3 sg m przebrnął (1). ◊ 1 pl m pers -chmy przebrnęli (1). ◊ 3 pl m pers przebrnęli (1). ◊ part praet act przebrnąwszy (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

1. Przeprawić się przez wodę; transvadere Mącz, Cn; tranare Cn [w tym: co (6)] (9): Transvado, Przebrnąc/ przepráwić ſie przes bród. Mącz 402d; [przyszliśmy na taki brzeg pod jakąś przykrą górę, na którą żaden wleźć nie mógł, a z obudwu stron woda, którejśmy przebrnąć nie mogli GorPeregr 28].

przebrnąć czym (1): Więc nie cżekáiąc y przewozu drugi/ Przebrnął ſzerokie boſą nogą ſtrugi KlonFlis C3.

[przebrnąć na czym [= na koniu]: Ujachawszy wielką milę od Piskary [...] jest rzeczka, którą przebrnąć na koniu może, Sala, alias Salina. RadzPodróż 235.]

Szereg: »prześć, przebrnąć« (1): Meabilis, Przechodzący/ Przeciekáyący/ co łatwie może prześć/ Przebrnąć. Mącz 217a.
Przen (6): Toć yeſt on prąd z koſcyołá płynący/ o ktorym Ezechiel prorok piſſe/ iż go żaden człowyek przebrnąć nyemogł KromRozm II P4; RejAp 129v; Pan powiádá o rozmáitym przeſládowániu á niebeſpiecżeńſtwie tego nędznego ſwiátá/ bez ktorego żaden cżłowiek przebrnąć nie może tego mizernego morza/ w ktorym pływamy/ zá żywotá náſzego RejPos 137v, 187v.
Zwrot: »do brzegu przebrnąć« (1): Ale ieſliże my ná proſtość przodkow náſzych pátrząc/ ich brodem w tey Exekucyey poydźiemy/ beśpiecznie do brzegu przebrniemy OrzRozm Iv.
a) O życiu człowieka (1): PRzebrnąwſzy młode látá y śrzedni wiek k temu/ Pilnie ſie trzebá vcżyć cżłowiekowi cnemu. Iáko iuż ma do końcá przez to morze płynąć RejZwierc 120v.
2. Brnąc przez coś, dotrzeć do końca; przen: o tekście: omówić, opisać [co] (1): A Gdychmy iuż przebrnęli ſtany á vrzędy y powinowátośći poſpolite/ iuż też pomy do pocżćiwego ſláchćicá/ co ieſt powinien y iáko ſie w ſwym ſtanie ſtánowić y záchowywáć ſłuſznie ma. RejZwierc 51.

Synonimy: 1. przebyć, przepłynąć, przeprawić się, prześć.

Formacje współrdzenne cf BRNĄĆ.

JR