Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEGRODZON

Następne hasło: [PRZEGROZA] »

PRZEGRODZONY (8) part praet pass pf

przegrodzony (6), przegrodzon (2).

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); teksty nie oznaczają ó; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w grodzić).

Fleksja

sg
m	N	przegrodzony	f	N	przegrodzona, przegrodzonå

pl
N	m pers	przegrodz(e)ni

sg m N przegrodzony (2). f N (praed) przegrodzona (2), przegrodzonå (1) BielKron (2:1). ◊ pl N m pers przegrodz(e)ni (3).

Sł stp s.v. przegrodzić, Cn notuje, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. przegrodzić.

Znaczenia

1. [O pomieszczeniu: podzielony na dwie lub więcej części]
2. O obszarze: mający w sobie elementy topograficzne oddzielające od siebie poszczególne części, poprzecinany (2)
3. Oddzielony jeden od drugiego (5)
- Przen (2)
4. Wydzielony przegrodą od innych części, przepierzony (1)

1. [O pomieszczeniu: podzielony na dwie lub więcej części: Cżyże maſz przy ſámey śieći wieſzáć ná poſádzeiu: ptaſzkow maſz mieć im więcey tym lepiey: á poſádnia [rodzaj półki] im niżſza tym nalepſza: á ma być przegrodzona/ to ieſt y dla ptakow żeby ſie nie kąſáły/ y dla świerku w ktorą Ierow maſz náſádzáć. CygMyśl G4.

przegrodzony w ile: W tymże sklepie jest szafa wielka w murze we troje przegrodzona dla chowania ksiąg grodzkich. LustrWpol I 86.]

2. O obszarze: mający w sobie elementy topograficzne oddzielające od siebie poszczególne części, poprzecinany [czym] (2): Ziemiá [śląska] gorámi wielkiemi y láſy przegrodzoná. BielKron 291v; Wſzytká źiemiá Duńſka morzem á Inſułámi przegrodzona BielKron 292.

3. Oddzielony jeden od drugiego [w tym: czym (4)] (5): Discretus – Rozła czony [!], przegrodzony. Calep 329a.

przegrodzon(y) od kogo, od czego (2): Thá źiemiá od Norwegiey y od Duńſkiey źiemie gorámi wyſokiemi przegrodzoná. BielKron 293v; Ieſt kroleſtwo Senege nieco ku wſchodowi/ á kroleſtwo Gámbre ku zachodne^mv morzu przyległo/ á od pułnocy cżarną rzeką przegrodzeni od Azágánow. BielKron 450v.

Przen (2):

przegrodzony od kogo (1): CzechRozm 95v cf »ścianą przegrodzony«.

Wyrażenia: »miedzy sobą przegrodzeni« (1): Ktory [Paweł] do Efeſkich piſząc/ to twierdzi/ ku poćieſze pogánom ktorzy przedtym ſpołecżnośći z Izráelity nie mieli: naprzod dla obrzeſki: á potym dla inſzych zakonnych vſtaw/ że iuż tá śćiáná/ ktorą byli miedzy ſobą żydowie z pogány przegrodzeni/ odiętá ieſt z pośrzodku przez Chriſtuſá/ ktory z onych dwu narodow miedzy ſobą roznych y nieſpokoynych/ iedno vcżynił CzechRozm 78v.

»ścianą przegrodzony« (2): Aby oná śćiáná ktorą przegrodzeni byli żydowie od pogan y wſzyſtká nieprzyiaźń ktora miedzy nimi byłá koniec ſwoy wźięłá: A iżby oni byli w iednego nowego cżłowieká ſtworzeni/ y pogodzeni. CzechRozm 95v, 78v.

4. Wydzielony przegrodą od innych części, przepierzony (1): Intercinctus, Maculis quibusdam circumquaque distinctus – Przegrodzoni. Calep 549b.

[przegrodzony czym: Sklep pod kuchnią jako jest wielka na dłużą i poprzecz zasklepiony [...]. W temże sklepie jest komora przegrodzona tarcicami, w której kury chowają. LustrPom 211.]

Synonimy: 1., 2., 3. przedzielony, rozdzielony; 4. przeforsztowany.

Cf PRZEGRODZIĆ