Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEKAŻKA

Następne hasło: PRZEKAŻONY »

PRZEKAŻON (4) part praet pass pf

e oraz a jasne; w formie złożonej o jasne; forma niezłożona z tekstów nieoznaczających ó.

Fleksja

sg
m	N	przekażony, przekaż(o)n	f	N	przekażonå	n	N	przekażon(e), przekaż(o)no

sg m N [przekażony], (praed) przekaż(o)n (1). ◊ f N przekażonå (1). ◊ n N (praed) przekażon(e) (1) ModrzBaz, przekaż(o)no (1) BibRadz.

Składnia dopełnienia sprawcy: przekażon od kogo (1).

Sł stp s.v. przekazić, Cn brak, Linde XVI w.

Znaczenia

1. praw. Skazany, potępiony (2)
2. Powstrzymany, zahamowany (1)
3. Unieważniony (1)

1. praw. Skazany, potępiony (2):

W przeciwstawieniu: »przekażony ... wolno puszczony« (1): Comperendinati rei, Oskárżona Stroná którey rzecz yeſzcze na ſądzie wiśy/ która yeſzcze nie yeſt przekázona albo wolno puſzczona. Mącz 62b.

Wyrażenie: »na czci przekażon« = skazany na utratę czci (1): Ktoby wzyął gwałtem białą głowę/ á był pozwan przed nas pozwem/ á oná biała głowá wyznáłáby iż ią wzyął gwałtem: tedy tákowy gwałtownik ná czći ma być przekáżon. UstPraw B2.

2. Powstrzymany, zahamowany (1): [Impeditus ... Przekażony [F86: przekáżony] Cervus F40 288v.]

Szereg: »abo zabroniony, abo przekażony« (1): Lecż y o tem trzebá pilne ſtáránie mieć/ áby przeiázdy przez láſy/ ktore ſą od nieprzyiaćielá/ były zárąbione/ y mnoſtwem drzewá ná kſztałt płotu zámiotáne: żeby ſpoſobem ćiągnienie nieprzyiáćielá do nas było ábo zábronione/ ábo wżdy przekáżone [impediatur aut certe retardetur]. ModrzBaz 103v.

3. Unieważniony (1): Wſzákoż ieſliby mąż iey zárażem dowiedźiawſzy ſie bronił iey tego/ tedy to ná cokolwiekby ſie oná obowiązáłá y ſlubiłá/ wniwecz ſie obroćić ma/ á Pan iey to odpuſći/ ábowiem to od mężá ieſt przekażono [Vir eius irritavit ea, Dominus parcet ei]. BibRadz Num 30/13.

Synonimy: 1. osądzony, potępiony, skarany, skazany, ukarany; 2. zahamowany, zatrzymany.

Cf [NIEPRZEKAŻONY], PRZEKAZIĆ