[zaloguj się]

PRZEKŁAD (94) sb m

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); -åd; -ad- (49), -åd- (7); -ad- : -åd- BudBib (6:2), BudNT (10:4), CzechRozm (10:1).

Fleksja
sg pl
N przekłåd
G przekładu przekład(o)w
D przekładowi
A przekłåd przekłady
I przekład(e)m
L przekładzie przekładzi(e)ch

sg N przekłåd (20).G przekładu (27).D przekładowi (1).A przekłåd (18).I przekład(e)m (1).L przekładzie (16).pl G przekład(o)w (4).A przekłady (5).L przekładzi(e)ch (2).

stp, Cn notuje, Linde XVIXVIII w.

1. Tekst przetłumaczony z innego języka (82): Záiſte ſam Ieronim piſze/ iż iáko pićie vtraca ſmák by nalepſze było/ gdy ie ziednego nacżynia do drugiego/ á z drugiego do trzećiego y do cżwartego przelewáią. tákże y przekład/ gdy iy nie zárázem z onego ięzyká cżynią/ w ktorem one kśięgi nápiſano/ ale przez drugi ięzyk bywa przepuſzcżan/ niemoże być ſzcżyry ani doſkonáły. BudBib b2, b, bv, b2, b3; Acż ſię ia Leopolićie ták sławnemu cżłowiekowi więcey niż mnichowi dziwuię/ że ſię podiąwſzy tego przekłádu popráwić/ tych ták ſzpetnych á práwie dziećinnych omyłek nieobacżył BudNT przedm c3; Ono też mieyſce 1. Korint. 8. wirſz 6. wtem to przekładzie známienićie z fałſzowano. BudNT przedm c5v; Co iednák nie przeto mowię/ żebych ten przekład zá práwie doſkonáły miał/ álbo za táki ktoryby żadney poprawy nie potrzebował. BudNT przedm d2, przedm a6, c3, c5, d, dv; CzechRozm 127v [2 r.], 128v; ten przekład ktory Eráſmus gáni/ zgadza ſię zinſzemi Graeckimi/ á k temu bárzo ſtárymi exemplarzámi. WujNT przedm 11, przedm 17 [2 r.].

przekład czego (11): Ku wſzem wiernym tych kśiążek cżytelnikom/ przedmowá Sim: Budnego na nowy Nowego teſtámentu przekład. BudNT przedm b, przedm a2v, a5v; tákże poſpolićie przekład greckiey Bibliey zową ſiedmdzieſiąt CzechRozm 139; tákże ſię y o to [ksiądz Powodowski] gniewa y przymawia (fol.56.) żem tych ſłow w przekłádźie nowego Teſtámentu 1.Iohan.4. nie włożył. CzechEp 75, 375; A co ſię tknie Nowych teſtámentow/ baczyli to dobrze/ iż ſię ich ták wiele námnożyło/ że káżda ſektá ma ſwoy właſny przekład Nowego teſtámentu. WujNT przedm 2; Oprocz textu Graeckiego y Láćińſkiego/ miałem też przed oczymá wſzytkie przekłády Nowego Teſtámentu Polſkie/ Krákowſki/ Brzeſki/ Nieświezki/ Budnego y Czechowicow/ á czáſem też y Czeſki WujNT przedm 21, przedm 2, 9, 10.

przekład czyj [w tym: pron poss (15), G sb i pron (12), ai poss (4)] (31): Bo ma ſię prawdá mowić/ że oni mili Brzeſcy tłumácże/ ácz w Grecſkim ięzyku nie ládá iako byli vcżeni/ wſzákże znać to po iych przekładźie/ iż cudzemi ocżymá pátrzyli. BudBib c2; aby ći náſzy (ktorzy ieſzcże ſą żywi) Brzeſcy tłumácże/ tego ſwego przekłádu poprawili BudBib c3, b3 [2 r.], b4; Ten [Kimbar archimandryt] gdy cżáſem Ewánielia cżytał/ bárzo ſię fráſowywał ná słowá Ebreyſkie/ Syrſkie/ Greckie/ Láćinſkie (ktore tłumácż Słowieńſki pozoſtáwił w przekłádzie ſwoiem) że iych nierozumiał. BudNT przedm b7; Weyrzy tylko wiego [krakowskiego tłumacza] przekład naydzieſz ſię cżemu śmiać álbo rádſzey cżego żáłowáć. BudNT przedm c3; Ten [przekład] ktoryć tu oto podawam zá moy znam/ Bo nie iednom one cudze odmiány zniego wyrzućił/ álem też y ſwego onego przekłádu poćioſał. BudNT przedm d, przedm a2v, a5v [2 r.], c5, d, d2v (12); Wiem to/ iż też ták niektorzy trzymáią/ á zwłaſzcżá co przekładu Bezinego náſłáduią CzechRozm 201v, 52, 126v, 201v; CzechEp 155; wſpomina ieſzcze Budny iákiś inſzy przekład nieiákiego Stániſłáwá Murzynowſkiego/ w Krolewcu wydány/ ktoregom ia nie widźiał. WujNT przedm 2; Bo Bezá przekłádu Eraſmowego popráwuie/ y Káſtálionow gáni. WujNT przedm 10; Strzeż ſię y przekłádu Bezinego/ Brzeſkiego y Czechowicowego/ ktorzy miáſto Przeyzrzenia Bożego położyli/ Opátrznośćią Bożą WujNT 403; Przekład 70. tłumáczow Graecki WujNT 777 marg, przedm 2, 3, 10 [2 r.], 21.

W połączeniu z nazwą języka przekładu [przydawka + przekład (14), przekład + przydawka (9)] (23): iż on ktorykolwiek był tłumacż [...] nie ze zrzodłá ięzyka Ebreyſkiego/ ále z przekłádu Greckiego kśięgi ſtárego przymierzá przetłumácżył. BudBib b2, b2v; Ná oſtátek/ cżemu do Cżeſkiego przekłádu nie weyrzeli/ żeby w taką háńbę nie wpádli? BudNT przedm c3v; Co ſię słowieńſkiego przekładu dotycże/ temu też ia nie tylko niegánię/ áleſię wniem wielce kocham. BudNT przedm c5; Laćińſki tłumácż ſtárſzy niż Słowieńſki y dla tego Láćinſki przekład prawdziwſzy. BudNT przedm c7 marg; A ták y ia tego o moiem przekłádzie nie mowię/ żeby iuż prożen od omyłek był/ chybá to rzec mogę/ że nad ine polſkie przekłady ieſt ſzcżyrſzy/ Bo wniem y przyſad mniey/ y ieſliſię nie mylę właſniey przełożon. BudNT przedm d2v, przedm bv, c5 [4 r.], k. Ii marg, Kk3; Bo przekład grecki ſtáry/ inſzych ſłow vżywa/ á Nowy záś inſzych: Tákże też y łáćinſkie ſtáre y nowe roznych ſłow vżywáią. CzechRozm 127, 125v, 126v, 128, 137v; CzechEp 375; haeretycy dźiśieyſzy/ ktorzy wzgárdźiwſzy ſtárą Láćińſką editią/ nowe Láćińſkie przekłády z Graeckiego vczynili/ [ miedzy sobą różni i niezgodni] WujNT przedm 10, przedm 21, s. 777 [2 r.].

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy miejsca powstania przekładu [przekład + przydawka (3), przydawka + przekład (2)] (5): niektorzy tę naſzę pracę zá niepotrzebną po Brzeſkiem y Krákowſkiem przekładzie powiedáć śmieią BudBib bv, b2; A nie wierzyli mi XiądzKanonik⟩ niechże ſię Chrizoſtomá y Theofiláktá porádzi: ábo náwet przekládu Kompluteńſkiego/ ktory nie dawno Lowánienſes z nowu popráwiony wydáli. CzechEp 267; WujNT przedm 21, s. 403.

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy orientacji wyznaniowej (2): Bo choćiaſz by ták ty ſłowá ſam [św. Paweł] nápiſał/ (o cżym mnodzy wątpią/ bo ich w poſpolitym ſtárym Papieſkim przekłádzie/ nie maſz: y Eraſmus Roterodam/ to pokázuie/ iż w nich to ſłowo Bog przydano CzechRozm 39v; Ieſt tego fałſzerſtwá bárzo wiele w tych wſzytkich przekłádźiech kácerſkich WujNT przedm 8.

W charakterystycznych połączeniach: przekład Biblijej (2), Nowego Testamentu (Przymierza) (8), Pisma Świętego; przekład czeski, grecki (6), łaciński (6), polski (4), słowieński (5); przekład dawny (2), nowy (5), stary (5); przekład kacerski, papieski, pospolity, prawy, sławny; przekład ganić, mieć za doskonały, sfałszować; poprawić przekładu.

Wyrażenie: »przekład siedmdziesiąt, 70 tłumaczow« = Septuaginta (2:1): Ktorego przedsięwźięćia Dáwidowego/ á nie przekłádu ſiedmdzieſiąt tłumácżow pilnuiąc Piſarz liſtu do Hebreow/ nie z Bogiem też ſámym ále z ánioły cżłowieká przypodobywa CzechRozm 52, 126v; Przekład 70. tłumáczow Graecki. WujNT 777 marg.
Szereg: »przekład i wykład« (2): Eructauit cor meum verbum bonum. To ieſt wedle przekłádu y wykłádu XiędzaKanonika⟩ fol.16.etc. Wyźinęło ſerce moie ſłowo dobre CzechEp 155, 151.
2. Przetłumaczenie na inny język; interpretatio, metaphrasis Cn (12): [Erazm Roterodamski] ſię był naprzod ná rozmaite ſtare kśięgi ſpoſobił [...] ze Włoch/ z Hiſzpaniey/ z Fránciey/ z Angliey/ y ze wſzey Germaniey/ żeby znich pomoc ku lepſzemu przekłádowi miał. BudNT przedm b5; ktory [papież Grzegorz] wyrozumiawſzy potrzebę tego przekłádu/ dopuśćił áby od náſzych Biblia ná Polſki ięzyk/ ále pilnie á wiernie/ przełożona byłá. WujNT przedm 3, przedm 8.

przekład czyj [zawsze: G pron] (3): Przydáie potym Dániel ty ſłowá: y ták rozumieć o ſobie będźie (álbo wedle inſzych przekłádu/ myślić o tym będźie) CzechEp 381, 200; Tu nieſłuſznie Budny ſtrofuie tłumáczá Láćińſkiego/ iákoby ták przełożył; Máłe świátło. Ale znáć że Budny nie rozumiał przekłádu iego: Adhuc modicum lumen in vobis est. To ieſt/ ieſzcze (nie máłe świátło/ ále) máło/ ábo ná máły czás świátło ieſt z wámi. WujNT 358.

Wyrażenia: »przekład z [jakiego] języka« (1): [oznaczenie] wl: znáczy właſnie: ábo właſny przekład ſłowá z Láćińſkiego/ ábo z ktorego innego ięzyká. WujNT przedm 30.

»omylny przekład« (1): Ieſt tákich omylnych przekłádow v Bezy niemáło/ ále ie dla przedłużenia opuſzcżam. BudNT przedm c2v.

»prawdziwy [= wierny] przekład« (1): Kto ſię w vprzędzionych słowkach więcey niż w prawdziwem przekłádzie kocha/ ma one pirwſze sławne przekłady/ niech ie cżyta. BudNT przedm dv.

»przekład słowa« (2): Iużemći znáć dał/ iż wykład tákowy/ ieſt ſzcżyrym wymyſłem ludzkim: kthory vroſł/ cżęśćią z złego przekłádu ſłowá greckiego/ cżęsćią też z omamienia duchá onego niecżyſtego. CzechRozm 25v; WujNT przedm 30.

»własny [= właściwy] przekład« (1): WujNT przedm 30 cf »przekład z [jakiego] języka«.

»zły przekład« (3): Ták ſię Láćinſki tłumácz ná przodku Ewán-ielionu Ioháná ś: omylił/ y inym Tlumácżom powod do złego przekłádu/ y do wymyślenia wiecznośći ſyná Bożego/ dał. BudNT przedm c, k. Kk3; CzechRozm 25v.

Synonimy: przetłumaczenie, tłumaczenie.

Cf PRZEKŁADANIE, PRZEŁOŻENIE

LW