[zaloguj się]
[pdf]

PRZEKŁOTY (16) part praet pass pf

przekłoty (16), [przekłuty].

przekłoty (14), przekłot (2).

e jasne; -ot-, -(o)t.

Fleksja
sg
mNprzekłoty, przekłot nN
Gprzekłot(e)go Gprzekłut(e)go
Dprzekłot(e)mu D
Aprzekłoty A
I Iprzekłotym
Lprzekłotym L
pl
A subst przekłot(e)

sg m N przekłoty (9), przekłot (1); ~ (attrib) przekłoty (1); ~ (praed) przekłoty (3), przekłot (1); przekłoty ReszList, LatHar; przekłoty : przekłot BielKron (1:1). ◊ G przekłot(e)go (1). ◊ [D przekłot(e)mu.] ◊ A przekłoty (1). ◊ L przekłotym (1). ◊ n N (praed) przekłoto (1). ◊ [G przekłut(e)go.] ◊ I przekłotym (1). ◊ pl A subst przekłot(e) (1).

Sł stp: przekłot(y), Cn notuje, Linde brak.

Przebity ostrym narzędziem; traiectus Mącz, Cn; punctus, transfixus, transfossus Mącz; confossus Calep; perfixus, praefixus Cn (16): BierRaj 21v; I vkazał mu Bok/ y ręce/ y nogi przekłothe. KrowObr 146v; Transfixus, Przekłoty Przebity/ Przebodziony. Mącz 127a, 132d, 163b, 331c; Calep 239b; Zrzodło w boku przekłotym nam ſię otworzyło/ Ziemiá ſrodze zádrżáłá/ ſłońce ſię záćmiło. LatHar 310, 83; [Sćigay Krolu/ odpowie/ Zołnierz Pánu ſwemu/ Nie dźiw ſie przekłotemu teraz boku memu. Choć wątrobá wypádłá ſerce mi zoſtawa/ Ktore mi tey śmiáłośći przyſtoyney dodawa. ZbylPRozm B3].

przekłoty czym (6): Widziſs nogi moie ij bok móy prawy bytz bez boleſci/ iutro vzrzyſs bok drzéwcem rycerſkim przekloty/ a nogi gwozdzmi przebité. OpecŻyw [79]v; [Amurates] Wiechawſzy do wyżſzey Miſiey z Lázárzem Serbſkim Deſpotem bitwę ſtocżył/ tám drzewcem przekłothy żywot z śmierćią zamienił. BielKron 240, 32, 373; chćiałeś też iáko niewinny báránek/ z obćiążeniem od krzyżá/ ná ofiárę być prowádzony/ gwoźdźmi przybity/ żołćią y octem nápoiony/ ná krzyżu o hániebną śmierć przypráwiony/ y włocżnią przekłoty. LatHar 278; ReszList 160.

Przen [czym] (1): bo wſſytki rany ktoré miál ſyn twoy na ſwym ciele/ tys ie w ſwym ſertzu miala. Tamo milá panno twé ſerce bylo przekloto/ cirnim vkoronowáno/ ſromotnie naijgráno/ gwozdzmi przebito OpecŻyw 146.
[Wyrażenie: »przekłute ucho«: jak naczynie wody rozeschłe nie strzyma, tak niewdzięcznik pożytku żadnego stąd nié ma, gdy tu niedbale głosu niebieskiego słucha – trzeba do słów żywota przekłutego ucha, trzeba k temu i Ducha onego Bożego OtwinPis 134.]

Synonimy: przebity, przebodziony, przerażony.

Cf NIEPRZEKŁOTY, PRZEKŁOĆ

LW