Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEPIS

Następne hasło: PRZEPISANIE »

PRZEPISAĆ (14) vb pf

e oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja

inf	przepisać

praet
	sg
3	m	przepisåł

imperativus
	sg
2	przepisz

conditionalis
	sg		pl
3	m	by przepisåł	m pers	by przepisali

con praet
	sg
3	m	by był przepisåł

inf przepisać (5). ◊ praet 3 sg m przepisåł (2). ◊ imp 2 sg przepisz (1). ◊ con 3 sg m by przepisåł (3). ◊ 3 pl m pers by przepisali (1). ◊ con praet 3 sg m by był przepisåł (1). ◊ part praet act przepisåwszy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

Znaczenia

1. Sporządzić odpis, kopię; odpisać (11)
2. Przetłumaczyć, przełożyć (1)
3. Sporządzić wypis (1)
4. O prawie: ustanowić (1)

1. Sporządzić odpis, kopię; odpisać; describere, transscribere Mącz [w tym: co (10)] (11): ták iż Rzymiánie poſłáli do Grecyey [...] męże zacne y vcżone/ [...] iżby gdzyekolwyek náydą Sybilline kſięgi wſzytki przepiſáli á do Rzymá przynieſli BielKron 132; Tego ſláchetnego mężá [Kwintyliana] kſięgi przez kilko set lath iużby były práwie záginęły [...]/ by był nie Pogigius Florentinus/ kthory [...] w niekthorym klaſztorze tych kſiąg nieoznaymił á nie przepiſał BielKron 280, 245v, 464, 464v; Mącz 375a [2 r.], d, 389b; [LustrWpol I 277].

przepisać komu [sobie] (2): a wżdy rozkazał P. Bog krolowi Ozyjaszowi, aby sobie przepisał księgi Deuteron(omium) a iżby wedle nich kazał uczyć lud swoj. DiarDop 102. Cf przepisać komu od kogo.

przepisać komu [sobie] od kogo [= z czyjego tekstu] (1): gdzie roſkázuie Krolowi kſięgi ſobie zakonne/ á nie ſámo tylko dzieſięćioro przykazánie/ od Ofiárowniká przepiſáć CzechRozm 99v.

W charakterystycznych połączeniach: przepisać dziesięcioro przykazanie, karaktery imienia bożego, księgi (6), list, pismo.

2. Przetłumaczyć, przełożyć [co] (1): v tego [papieża] był Ieronim s. piſárzem z młodych lat/ ktory wſzytkę Biblią przepiſał s przyzwoleniem Papieſkim/ ácżkolwiek iuż byłá od ſiedḿdzyeſiąt mężow wyłożoná/ ále on ná wielu mieyſc popráwił. BielKron 157v.

[przepisać po jakiemu: ktory liſt [król] kazał mu przepiſáć po Ruſku/ y ták mu [moskiewskiemu, tj. carowi] go odesłał. BielKron 1597 780.]

3. Sporządzić wypis [z czego] (1): Adversaria, Prothocol vulgo dicitur. Xiąſzki álbo Liſtek/ w który prętko naterminowáć á náznáczić może á z niego záś tak yáko ſie godźi przepiſać. Mącz 3d.

4. O prawie: ustanowić [co] (1): iáko też y Moyżeſz/ on lud gruby [...] do oney źiemie prowádząc/ práwá tákowe przepiſał y ceremoniámi zwierzchownymi obwiązał/ cżego wſzytkiego przeſtrzegáiąc/ mogli pokoy [...] między ſobą záchowáć. NiemObr 8.

Formacje współrdzenne cf PISAĆ.

Cf PRZEPISANIE, PRZEPISANY

LWil