[zaloguj się]
[pdf]

PRZESTRONNY (3) ai

Teksty nie oznaczają é oraz ó; e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).

Fleksja
sg
f Gprzestronn(e)j
Lprzestronn(e)j
pl
A subst przestronn(e)

sg f G przestronn(e)j (1). ◊ L przestronn(e)j (1). ◊ pl A subst przestronn(e) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

1. Szeroki, rozległy, w którym jest dużo miejsca; amplus, capax, diffusus, laxus Cn (2):
Wyrażenie: »przestronna ziemia« (1): [św. Bonifacjusz] Cżáſu iednego/ ieżdząc po przeſtronney oney ziemi/ chcąc lud nowochrzcżony bierzmowáć/ kazał poſtáwić namioty nád rzeką Bortną SkarŻyw 519.
Przen: Łatwy, prosty, wygodny (1):

W przeciwstawieniu: »przestronny ... wąski« (1): Lecż przedśię/ ktoby teraz z opuſzcżeniem ſzyrokiey y przeſtronney [drogi]/ tey wąſkiey przez Chriſtuſá Páná záleconey nie ſzukał/ y w niey/ nálazſzy ią/ nie chodźił: prożnoby ſobie tuſzył żeby do żywotá wiecżnego wniść miał: gdyż do niego potrzebá wniść przez wiele kłopotow y vćiſkow CzechEp 23.

Szereg: »szyroki i przestronny« (1): CzechEp 23 cf W przeciwstawieniu.
2. O tekście: obszerny, dokładny, wyczerpujący (1): A nowy Teſtáment iuż y ſyná z oycem oczywiśćie Bogiem wyznawa: ále o boſtwie duchá ieſzcże nie ták przeſtronne wywody ma CzechEp 220.

Synonimy: 1. przestworny, rozciągniony, rozległy, szeroki, wielki; 2. dokładny, gruntowny, jasny, wywodny, źrzetelny.

Cf PRZESTRONY

AĆ