« Poprzednie hasło: PRZEWABIAĆ | Następne hasło: PRZEWABIONY » |
PRZEWABIĆ (2) vb pf
e jasne; w inf -a- (1) Mącz, -å- (1) KlonWor; w pozostałych formach -å-.
Fleksja
inf | przewåbić |
---|
praet | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | przewåbili |
imperativus | |
---|---|
sg | |
2 | przewåb |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | by przewåbił |
inf przewåbić (2). ◊ [praet 3 pl m pers przewåbili. ◊ imp 2 sg przewåb. ◊ con 3 sg m by przewåbił.]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII w.
Znaczenia
1. Skłonić do czegoś, zwykle: namawiając (2):
a. Do przeniesienia się, przejścia skądś dokądś [kogo, co] (1):
[przewabić skąd dokąd: Ci [dwaj powracający po bitwie towarzysze Albertusa] ſie ſwoią zdobyczą zemną podźielili/ Y znowu mię do woyſká z ſzkoły przewabili. Albertus D2v.]
α. Za pomocą czarów [dokąd] (1): Iedná [Cyganka] drugą vcżyłá/ zwłaſzcżá ſtára młodą [...]: Iák mołoycá omamić k woli białym głowom: Iáko owcom y mleko odiąć cudzym krowom [...]. Támże ſię też ćwicżyły w oney ſwoiey ſzkole/ Iák ſąśiedzkie przewabić żyto ná ſwe pole KlonWor 7.
b. [Do przejścia na swoją stronę; przen:
Zwrot: »[kogo] na swoj żołd przewabić« = przyciągnąć do swojej służby: Acż y teraz do tych czáſow nieſczęſnych/ ná to naywięcey [szatan] śiły ſwoie nápina/ áby [...] od ſłużby Bogárodźice ſługi iey wierne odſtráſzył/ y ná ſwoy żołd przewabił BzowRóż A3v (Linde).]
c. Do zajmowania się czymś [na co] (1): In stuprum illicere, Ná nierząd przewábić. Mącz 424a.
2. [myśl. Wabiąc skłonić ptaka do przejścia [co (żywotne) przez co]: A gdy ie [rarogi lub sokoły] dobrze wkarmiſz/ á ptakowby wpráwnych niemiał/ tedy weś łupież/ tám przewab ie przez iáki chroſt/ álbo przez iáką dolinę/ to ieſt ná głos: [...] á tám nákarmi ie práwie dobrze CygMyśl E4.]
Synonimy: 1. nakłonić, namowić, pociągnąć, przeciągnąć, skłonić; c. poduszczyć.
Formacje współrdzenne cf WABIĆ.
Cf PRZEWABIONY
MPi