[zaloguj się]
[pdf]

PRZYBIEC (43) vb pf

e jasne.

Nie tworzy form fut.

inf przybiec (1) ◊ praet 1 sg f przybiegłam (1). ◊ 3 sg m przybiegł (7). f przybiegła (11). n przybiegło (2). ◊ l pl m pers przybieglismy, -smy przybiegli (2). ◊ 3 pl m pers przybiegli (9). subst przybiegły (3). ◊ con 3 sg m by przybiegł (1). ◊ 3 pl m pers by przybiegli (1). ◊ part praet act przybiegszy (5).

Sł stp notuje, Cn s.v. w dorywczą co robić, Linde bez cytatu.

Szybko się poruszając przybyć; venire HistAl, Vulg, Mącz; praecurrere PolAnt; accurrere, procurrere Vulg (43):
a. Biegnąc lub idąc po ziemi (wyjątkowo o Chrystusie: po wodzie) (38): s ktorégo [drzewa mającego być krzyżem Chrystusowym] woda [w stawie] taką motz brala/ ijż ktorykoli niemotzny nápirwey przybiegl/ ij wſtąpil w on ſtáw/ byl zdrow od niemocy OpecŻyw 58v; RejJóz G8, H2; RejKup h5v; á oni [rycerze] s kwápliwoſcią przybiegli [festinantes]/ y widzieli Bázyliſzká zdechłego. HistAl L; RejWiz 32v; Wyjmi miecz ſwoy/ zábiyże mie/ by lepak nie przybiegli ći nieobrzazáńcy/ y niezábili mię Leop 1.Reg 31/4; RejZwierz 121v; BibRadz Act 8/30; RejZwierc 149; CzechRozm 134; A tym cżáſem przybiegłá Antoniná święta/ y ſtánęłá przed Stároſtą. SkarŻyw 444, 589; WujNT Mar 10/17, Act 8/30.

przybiec do kogo, do czego (5): LibMal 1544/84; KIedy Kártágińſką włość Rzymiánie poſiedli/ Poborce potym do nich z regeſtry przybiegli RejZwierz 39v, 44; z Włoch też przybiegł poſeł do Ceſárzá BielKron 204v; przybiegły wſzythki [białegłowy] poſpołu s ſługámi/ y z niewolniki/ [...] do muru/ á stáką ochothą pomagáły obrony mężom ſwym/ iż [...] GórnDworz Z5.

przybiec k komu, ku czemu (3): A gdy Dárius ku rzece przybiegł/ nálazł ią zámárzłą HistAl F4v, Av; HistRzym 36.

przybiec k czemu [= do jakiej sytuacji] (2): Ktemu placżu dziewice Marié/ apoſtoli wſſytcy przybiegli OpecŻyw 82; LibMal 1545/94.

przybiec na kogo (1): potym przibiegłá iedná beſtia ná nię [lege: nie] bárzo okrutna á bárzo wielka HistAl H6v.

przybiec dokąd (4): W then cżás wyiecháli wſzyſcy Macedonowie z ziemie ſwey y przybiegli do dworu Alexandrowego HistAl N2v; HistRzym 36; Przybiegła [Judyta] na ratuſz/ pogromiłá/ pofukáłá vſthráſzone chłopy ony RejZwierc 154; MWilkHist Kv.

przybiec skąd (3): TAláncia Spártáńſka/ gdy ſyn z bitwy przybiegł/ Pytáłá/ co ſie sſtáło z ludźmi RejZwierz 46v; BielKron 204v; SAmy do ſwéy obory woły roſpuſczoné Przybiegły z gór KochFr 105.

przybiec skąd [= z której strony] (1): Potym Iozue wnocy záſadził lud ieden z tyłu táiemnie v miáſtá onego Háy [...]. A gdy ie [wojska tego miasta] zá ſobą dáleko od miáſtá odwiodł: oni z tyłu przybiegli y wzięli miáſto SkarŻyw 502.

W przeciwstawieniu: »rozbiec się ... przybiec« (1): żony/ dziatki/ kthore ſie były rozbiegły nád morſkie miáſtá/ záſię z rádośćią przybiegły. BielKron 251.

Zwroty: »na pomoc, na ratunk przybiec« (2:1): Achiża na rathunk przybiegła RejJóz F8; Venire subsidio, Ná pomoc przybiec. Mącz 380d; KmitaSpit B2v.

»prętko przybiec« (1): [św. Piotr] pogrążáć ſię w wodzie pocżął. [...] A Pan Iezus prętko przybiegł y śćiągnął mu miłośćiwą Boſką rękę ſwoię SkarŻyw 598.

Przen (1):
Zwrot: »do kresu przybiec« (1): bo nie ten ktoby pocżął/ ále ktoby do końcá ſtátecżnie wytrwał á porządnie do kreſu przybiegł/ zapłátę weźmie. CzechRozm 145v.
b. Wodą: przypłynąć (4):

przybiec do kogo (1): Płynąc imo drugi wyſep/ ſtánął [Kolumb] máło/ wneth do niego wielkość ludźi przybiegłá BielKron 442v.

przybiec ku czemu (1): Chćieli go [zwolennicy Jezusa] tedy wźiąć do łodzi: á nátychmiaſt łodź przybiegłá ku źiemi [navis fuit ad terram] do ktorey ſie wieźli. Leop Ioann 6/21.

przybiec dokąd (2): A ſtámtąd odwiozſzy ſię/ názáiutrz przybiegliſmy przećiw Chiiu WujNT Act 20/15, Act 27/16.

c. Lecąc [na co = w jakim celu] (1): że oni dworzánie á ono rycerſtwo kroleſtwa niebieſkiego Anyeli ſwięći/ wneth przybiegli ná poſługę iemu [dziecięciu] RejPos 19v.

Synonimy: a. przybyć; b. nadpłynąć, przypławić się, przypłynąć.

Formacje współrdzenne cf BIEŻEĆ.

Cf PRZYBIEGŁY, PRZYBIEŻEĆ

ALKa