[zaloguj się]
[pdf]

PRZYGARNĄĆ (10) vb pf

a jasne.

Fleksja
inf przygarnąć
praet
sg
3 m przygarnął
imperativus
sg
2 przygarni
3 niechåj przygarnie
conditionalis
sg
2 m byś przygarnął

inf przygarnąć (2). ◊ fut 3 sg przygarnie (3). ◊ 3 pl przygarną (1). ◊ praet 3 sg m przygarnął (1). ◊ imp 2 sg przygarni (1). ◊ 3 sg niechåj przygarnie (1). ◊ con 2 sg m byś przygarnął (1).

Sł stp brak, Cn w innym znaczeniu, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

1. Przytulić [kogo] (1): á piérwéy wzgárdzoną Przygárni/ chćiéy poćieſzyć/ ćiężko vtrapioną. GosłCast 58.
2. Przyjąć z litością, udzielić schronienia [kogo] (6):
Zwroty: »przygarnąć w dom swoj, do domow swoich« [szyk zmienny] (1:1): RejPos 193; A wſzákoż nie iednoć tho ieſt miłoſierny co [...] gi [nędzarza] w dom ſwoy przygárnie/ [...] ále to ieſt miłoſierny co wſzem miłoſierny RejZwierc 140.

»przygarnąć do siebie« (1): iáko ná cię Pan woła [...]: ábyś niedoſtátecżnego [...] nie opuśćił bez wſpomożenia iego/ á przygárnął go do ſiebie RejPos 193v.

Szereg: »przyjąć a przygarnąć« (1): Ale poydę á będę ſobie iednał przyiacioły/ iż gdy iuż nic nie będę miał/ iż mię wżdy prziymą á przygárną do domow ſwoich. RejPos 193.
Przen (1):
Zwrot: »ku sobie przygarnąć« (1): Niech ten co ma ieſcze żyć vleży w twym grobie. Twóy święty popiół/ niechay ku ſobie przygárnie/ To zacné plemię. GórnTroas 38.
a. O Bogu, Chrystusie (2):

przygarnąć do czego (1): Wielkie to á nie wyſławione dobrodzieyſtwo kogo Pan Bog [...] do [...] kośćiołá ſwego prżygárnie. SkarŻyw 25.

W porównaniu (1): RejZwierc 195 cf Zwrot.

Zwrot: »przygarnąć pod skrzydła swoje« (1): iżem ia wielekroć ciebie vpominał y przeſtrzegał/ á tyś záwżdy vporne miáſto wzgardzáło vpominánie moye. A gdym cie chciał iáko kokoſz kurcżątká przygárnąć pod ſkrzydłá ſwoie/ niechciáłoś á vciekáłoś przedemną. RejZwierc 195.
3. Skłonić do przyłączenia się, pozyskać [kogo] (3):
Przen (1):
Zwrot: »k sobie przygarnąć« (1): Nie przyſtaway k iego rádzye/ Nie zá zbożeć [Sors] w mieſzek kładzye/ [...] Bárzo rad k ſobie przygárnie BielKom F2v.
a. O kościołach i sektach chrześcijańskich (2): Bernat Rotman [...] kazał według náuki Luterowey/ dla cżego wiele ludu poſpolitego przygárnął BielKron 213v.
Zwrot: »do kupy [czego] przygarnąć« (1): iſz nań [na ósmy synod] [...] dawno od iednośći Kośćiołá Bożego odłącżone Chrześćijáńſkie narody [Bóg] przyprowádził: y one [...] do kupy S⟨więtej⟩ owcżárniey ſwoiey/ przygárnąć racżył. SkarJedn 301.

Synonimy: 2. przyjąć; 3. pozyskać, przekonać, przyciągnąć, zjednać.

Formacje współrdzenne cf GARNĄĆ.

LWil