[zaloguj się]
[pdf]

PRZYMIAREK (3) sb m

a jasne; e prawdopodobnie jasne (tak w -ek).

Fleksja
sg pl
N przymiarek przymiarki
G przymiarku przymiark(o)w
A przymiarek
I przymiarki(e)m przymiarki, przymiarkami
L przymiarku

sg N przymiarek (3). ◊ [G przymiarku. ◊ A przymiarek. ◊ I przymiarki(e)m. ◊ L przymiarku.] ◊ [pl N przymiarki. ◊ G przymiark(o)w. ◊ I przymiarki, przymiarkami.]

Sł stp: przymiarek, przymierek, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Naddatek, dodatkowa ilość wynikła ze stosowania różnych miar (1): Korzec do śiewu/ do żywnośći wſzelákich [...] ma bydź u káżdego Páná iednáki w káżdym folwárku/ nie reſponduiąc targowemu áni Woiewodzemu: [...] wſzákoż ſepny ma bydź ſtárożytny/ targowy tákże. A przymiárek ma bydź wiádomy y nápiſány/ v korcá 4.8.10, potym w łáſztu: tákże y dáley/ wedle licżby. GostGosp 156; [Ale iż [...] dwa korca łomzieńskie czynią 3 kor. gdańskie, może się przymierzyć na gdańską miarę żyta kor. 380; z którego przymiarku część wynidzie na onera szkutne, [a ostatek do skarbu.] LustrMaz II 108 [idem] II 118; Summarum wszytkiego żyta w kluczu sobkowskim tego roku proventus i z przymiarkiem gdańskim łaszt. 28, 23 1/2 [metr.] InwBiskWłocł 1582/306].
2. [Grunt położony i wymierzony poza zasadniczym łanem lub włóką: Albertus Brzozka polozil sterzÿ zlothe sprzimiarku, ktori bil zastawni od kilkadziesiąt liat KsięgiSądWiej 1576 nr 920; ktora rolya iest przi przimiarku Swieborowem KsięgiSądWiej 1579 nr 4869; ktora rolya iest przi przimiarku Swieborowem [...], a po smierczi oyczowey ma mu bicz na pole y myenie widzielione, ktemu tez przimiarek ku tey roli nalezaiączi na podborzu miedzy przymyarkamy z iedni strone Stanislawa Swiebora, a z drugie strone Rezulow, zupelni y wolni, gdziebi ssie też nalazla zastawa na tem przimyarku KsięgiSądWiej 1579 nr 4871, 1502 nr 431; w pierwsze pole i z przymiarki wzdłuż staj 8, a wszerz zagonów 36, wtóre pole i z przymiarki wzdłuż staj 10, a wszerz zagonów 24 LustrWpol II 57; LustrSand 151; Ku tym włókam wójtowskim KJM raczył przyłączyć 2 włóce kmiece i k temu jeszcze drugie 2 włóce przymiarków, które zbyły, gdy pomierzano role. LustrMaz II 120; Jan Patrowicz [...] dobrowolnie zeznał, iż przedał rolą albo ojczyznę własną swą na dole [...] ze wszytkimi pożytki [...], także z przymiarkiem i z lasem ku tej roli należącym KsięgaSądIwk 1587 nr 115, 1590 nr 162; Krystof Kozyel (?) przedol stodole s placzem [...]; przymyarek przidał miedzy Czenczkowem a miedzy Sswaynosskowem, ktory liezy yako ynych ssamsedzi, Adamowy Matlogowy ProtokWoźnik 1590 nr 196.]
3. Dodatkowa zapłata; auctarium (auctorium) Murm, BartBydg, Cn (2):
Szereg: »przydatek, (albo) przymiarek« (2): Auctarium. Zuͦgab ader zumoſz. Przydatek álbo przymyárek. Mantissa, additamentum quod manu fit rei quae venditur. Murm 196; Auctorium, quod additur rei mensuratae, przidatek, przymyarek BartBydg 16b.

Synonimy: naddatek, naddawek, przyczynek, przydatek.

Cf PRZYMIAR, [PRZYMIARA]

LW