Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZYMIESZAĆ

Następne hasło: PRZYMIESZAN »

PRZYMIESZAĆ SIĘ (14) vb pf

przymieszać się (13), przymięszać się (1) ActReg.

sie (10), się (4).

-é- (5), -e- (1); -é- Mącz, KochPs, OstrEpit; -é- : -e- Oczko (2:1); a jasne.

Fleksja

inf	przymiészać się

praet
	sg		pl
3	m	przymiészåł się	m pers	przymiészali się
	f	przymiészała się	m an
	n	przymiészało się	subst

plusq
	sg
3	m	był się przymięszåł

conditionalis
	sg
3	m	by się przymiészåł
	f	by się przymiészała
	n	by się przymiészało

inf przymiészać się (2). ◊ fut 1 sg przymiészåm się (1). ◊ 3 sg przymiészå się (3). ◊ praet [3 sg m przymiészåł się.] f przymiészała się (1). n przymiészało się (2) [w tym: WysKaz może impers od PRZYMIESZAĆ]. ◊ 3 pl m pers przymiészali się (1). ◊ plusq 3 sg m był się przymięszåł (1). ◊ con [3 sg m by się przymiészåł.] f by się przymiészała (1). n by się przymiészało (2).

Sł stp s.v. przymieszać, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Znaczenia

Dołączyć się (14)
- a. O osobach (4)
  - α. Stać się członkiem jakiegoś zespołu (2)
  - β. Stać się uczestnikiem jakiegoś przedsięwzięcia lub sytuacji (2)
- b. O rzeczach materialnych (5)
  - Przen (1)
  - α. O związkach chemicznych (3)
  - β. O płynie fizjologicznym (1)
- c. O abstraktach: Stać się dodatkowym elementem (4)
- d. O barwie (1)

Dołączyć się; misceri Vulg (14):

a. O osobach (4):

α. Stać się członkiem jakiegoś zespołu (2):

przymieszać się do kogo (2): Niedoświádczona rzecz v Chrześćijan/ áby kiedy pogany bili/ ábo ſię im odiąć mogli: y owſzem/ gdźie ſię do woyſká Kátholickiego przymieſzáli [heretycy]/ ſzczęśćiu ich przeſzkodźili. SkarKazSej 685a. Cf przymieszać się do kogo z czym.

przymieszać się do kogo z czym (1): A wy zacné Muze/ w ſłáwnym Helikonie/ Gotuyćie wieńcy zdobić iego [Jana Branickiego] głádkié ſkronie. [...] Ia ſie do was przymiéſzam z podłym rymem moim OstrEpit A2.

[przymieszać się miedzy kogo: Pogan musi być pogánem/ by theż y miedzy Anyoły ſię przymieſzał. PiotrGonPonurz K4.]

β. Stać się uczestnikiem jakiegoś przedsięwzięcia lub sytuacji (2):

przymieszać się do czego (1): Vkazowałem mu [panu Gnieźnieńskiemu] pericula te ktore imminebant rego [lege: regio] ztych przesłych spraw do ktorych się tez on był powielkiey częsci przymięszał ActReg 107; [CorfusDocum 1563 nr 117; Vważyć trzebá/ że do tego ordinowánia Menny y inſzy Biſkupi ná Concilium przytomni przymieſzáli ſię. BronApokr 197; że cżęſtokroć w boiu tym [...] fántáſie trefne/ [...] (do cżego ſię więc Szátan/ rad/ y doſyć chytrze przymieſzáć vmie) ná nas przychodzą ArtTanat Iv].

przymieszać się w czym (1): Serce ktore zna gorzkość duſſe ſwoiey/ w rádośći iego nieprzymieſſa ſie obcy. Leop Prov 14/10.

b. O rzeczach materialnych (5):

Przen [z podmiotem w G] (1): A Páweł S mowi tám o Fundámenćie wiáry prawdźiwey/ ná ktorym buduią ſię dobre vcżynki/ ktore ſię znácżą przez złoto/ śrebro/ y drogie kámienie/ iedno że też tám przymieſzáło ſie drew/ śiana/ zdźbła/ to ieſt grzechow powſzednich WysKaz 36.

α. O związkach chemicznych (3):

przymieszać się do czego (1): A ieſli tám pozwalamy ogniá/ że ieſt wieczny/ y to przy tym pozwolić powinna/ że y śiárká wieczna: która do wſzyſtkich inſzych kruſzców thák ſye przymieſzáłá/ że przez niéy iż żaden być niemoże [wielu filozofów spór dzierży] Oczko 6.

Z podmiotem w G [czemu] (2): y ieſli ſye iey [siarki] któremu mieścu/ álbo któréy wodźie przymiéſza/ wodę álbo ón dym/ práwie śiárczány/ á bárźiéy ieden niż drugi/ vczyni Oczko 6v, 16v.

β. O płynie fizjologicznym [z podmiotem w G; do czego] (1): A thák kreẃ zápalona gdy ſie flegmą chłodzi/ Tedy ſwym przyrodzeniem nie ták bárzo ſzkodzi. A gdy ſie do niey więcey złey żołći przymieſza/ Tedy iuż będzye gorſza/ iuż będzye ſzkodliwſza. RejWiz 117v.

c. O abstraktach: Stać się dodatkowym elementem (4): Tyś Bóg świętobliwy práwie/ Nie kochaſz ſye w żadnéy ſpráwie/ Gdźieby ſye złość przymiéſzáłá KochPs 7.

przymieszać się do czego (3): Bezeczne nieſzcżęſcie/ ktore ſie do káżdego ſzcżęſcia muśi przymieſzáć GórnDworz Y8v; RejZwierc 63v; SkarJedn 159; [Y przeto śiłá tych rzeczy ieſt/ któré nam wielkié przynoſzą pożytki/ iedno iż ſie do tego pożytek tych/ którzy około tego miſtrzuią/ przymiéſzał/ trácą tym wſzytkę wdzięczność SenekaGórn 186 (Linde s.v. przymieszać)].

d. O barwie [z podmiotem w G; czemu] (1): Lana ovis nigrae cui nullus alius color incursaverit, Wełná czarney owce którey by ſie namniey inſzey fárby nieprzimiéſzáło/ to yeſt/ któraby namnieyſzey pſtroćyny nie miáłá. Mącz 74c.

Formacje współrdzenne cf MIESZAĆ.