[zaloguj się]
[pdf]

RZUCAWKA (6) sb f

Pierwsze a pochylone, końcowe jasne.

Fleksja
sg
N rzucåwka
D rzucåwce
A rzucåwkę

sg N rzucåwka (3). ◊ D rzucåwce (2). ◊ A rzucåwkę (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (trzy z niżej notowanych przykładów).

Epilepsja, choroba objawiająca się drgawkami; epilepsia Mymer1, BartBydg (6): Epilepsia. Fallend ſeuch. Rzucawka. Mymer1 39; BartBydg 50b; Wino Cubebow [tj. pieprzu kubeba] ieſth dobre tym ludziom ktorzy kordijakę maią/ y też naprzeciwko rzuczawce y naprzeciw zimney remie FalZioł III 16d, III 36d, 38b; [Rzucawká/ ſzukay pádáiąca niemoc SienHerb C#; Máſć vcżynioná z ſiárki/ z prochu białey czemierzyce/ [...] ma mocz náprzeciw páráliżowi/ ręcżnym y nożnym boleſciam/ y też náprzeciw rzuczawce SpiczZioł 132v (Linde)].
Szereg: »rzucawka, to jest świętego Walantego niemoc (a. [choroba])« (1): Ta maſć ma mocz [...] naprzeciw rzuczawcze y też naprzeciw dychawiczy zaſtarzałey, day prochu ſiarcżanego połowicę dragmy z miękkiem iaiem dychawiczę y rzuczawkę/ tho ieſth Swiętego walanthego niemocz vlecżyſz. FalZioł III 38b [idem [SpiczZioł 132v]]; [Ci ludzie ktorzy robią około bláywáſu [tj. bieli ołowiowej, używanej jako barwnik i lekarstwo] wpádáią w chorobę ktorą zową rzucawká/ tho ieſt S. Wálánthego/ w páraliż/ y w cżłonkowe boleſci SpiczZioł 131v (Linde) [idem SienHerb ], 132v (Linde); SienHerb 261a (Linde)].

Synonimy: epilensyja, »choroba świętego Walantego«, kaduk, »świętego Walantego niemoc«, »wielka niemoc«, padaczka, paduch.

MN