« Poprzednie hasło: PRZYPOWIEDZIAN | Następne hasło: PRZYPOWIEDZIEĆ » |
PRZYPOWIEDZIANY (2) part praet pass pf
przypowiedziany (1), przypowiedzian (1), [przypowiedziany a. przypowiedzian].
o oraz e jasne; -any; -åna.
Fleksja
sg | ||
---|---|---|
f | N | przypowiedziåna, przypowiedzi(a)n(a) |
I | przypowiedzianą |
pl | ||
---|---|---|
G | przypowiedzianych |
sg f N (praed) przypowiedziåna (1), [przypowiedzi(a)n(a)]. ◊ I przypowiedzianą (1). ◊ [pl G przypowiedzianych.]
Składnia dopełnienia sprawcy: przypowiedziany od kogo (1).
Sł stp brak, Cn s.v. obiecownik, przyjaciel przypowiedziany, przyjacielstwo przypowiedziane, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. przypowiedzieć.
Znaczenia
1. [Wyznaczony, przydzielony [komu]: AktaSejmikPozn 1573/10; includuiąc w tę ſłużbę y zapłátę [...] Stároſtę Smátyńſkiego/ ná pułtoráſtá koni [...] iemu od R.Poſp. przypowiedźianych UniwPobor 1591 Av.
Fraza: »jest przypowiedziana służba«: Służebnych ma być przyjęto koni 600. Jakoż jest już przypowiedziana służba z poznańskiego i kaliskiego województwa tym pp. rotmistrzom AktaSejmikPozn 1573/10.]
2. Wypowiedziany (o wojnie) (1):
Wyrażenie: »wojna przypowiedziana« (1): [niektórzy was do pokoju z Turczynem wiodą] iákoby to/ że ſie Turek ná was buntuie/ woyną od niego przypowiedźiáną nie było/ ále iákobyſmy ią my iemu przypowiedzieć mieli. OrzJan 10.
3. Zestawiony z czymś w celu stwierdzenia podobieństwa [do czego] (1):
Szereg: »porownany i przypowiedzian« (1): Y przetho w piſmie świętym náſzá śmierć ſpániu ieſt porowuána [!]/ y do ſnu ieſt przypowiedźianá BiałKat 233v.
Synonimy: 3. porownany, przyrownany.
JR, (LW, MN)