« Poprzednie hasło: ROZSZEMRAĆ | Następne hasło: ROZSZERZACZ » |
ROZSZERAĆ (3) vb impf
rozszerać (1), rozszyrać (1), roszszerać (1); rozszerać WujJudConf; rozszyrać CzechEp; roszszerać FalZioł.
Teksty nie oznaczają é oraz ó; o prawdopodobnie jasne (tak w roz-); a jasne.
Fleksja
inf | rozszerać, rozszyrać | |
---|---|---|
indicativus | ||
praes | ||
sg | ||
3 | roszszerå |
inf rozszerać, rozszyrać (2). ◊ praes 3 sg roszszerå (1).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
1. Powiększać (o stopniu, intensywności) [co] (1):
Zwrot: »sławę rozszerać« (1): A Pan Bog gdy pozna tę Chrześćiiáńſką chuć twą ku prawdźie ſwoiey/ á ku ſpráwie pobożney tey świętey winnice ſwoiey/ záwżdy tobie błogoſłáwić będźie/ á ſławę imieniá twego/ pámiątkę twoię/ záwżdy rozſzeráć/ rozmnáżáć będźie racżył. WujJudConf 18v.
Szereg: »rozszerać, rozmnażać« (1): WujJudConf 18v cf Zwrot.
2. Rozpościerać, rozkładać; przen [co] (1):
Zwrot: »proporce rozszyrać« (1): Niech X⟨iądz⟩ K⟨anonik⟩ weyźrzy w to co ſię przedtym o tym zmyślonym ſynu z ſtárych Pátreſow pokazáło: y iáko ſię iego dumá o ániele ſynu zbiłá/ ktoryby miał być Bogiem/ [...] á mniemam iż nie będźie miał przycżyny proporcow ſwych rozſzyráć. CzechEp 279.
3. Otwierać szeroko (o ranie) [co] (1): Knot gdy vdziałaſz ſtey bdły á w ranę włożiſz ktoraby ſie zwarła: roſzſzera ią FalZioł I 142b.
Synonimy: 2. rozcięgać, rozkładać, rozpościerać, rozstawować.
Formacje współrdzenne cf SZERZYĆ.
MN