[zaloguj się]
[pdf]

DOSTATNI (23) ai

dostatni (6), dostatny (2), dostatni a. dostatny (15); dostatni GórnDworz, BietSpr, Oczko, ActReg, KołakSzczęśl, PαxLiz; dostatny Mącz 286b, SkarŻyw 206.

o oraz a jasne.

comp dostatniejszy (3); -ejszy (1), -(e)jszy (2).

Fleksja
sg
mNdostatny, dostatny, dostatni fNdostatni(e)jszå nNdostatnié
Gdostatni(e)go Gdostatniéj G
Adostatny Adostatnią A
Ldostatni(e)m L Ldostatnim
pl
N m pers dostatni, dostatni(e)jszy
G dostatnich
A subst dostatni(e)jsze

sg m N dostatny (1), dostatny a. dostatni Calep (10). ◊ G dostatni(e)go (1). ◊ A dostatny (1). ◊ L dostatni(e)m (1). ◊ f N dostatni(e)jszå (1). ◊ G dostatniéj (1). ◊ A dostatnią (1). ◊ n N dostatnié (1). ◊ L dostatnim (1). ◊ pl N m pers dostatni, dostatni(e)jszy (2). ◊ G dostatnich (1). ◊ A subst dostatni(e)jsze (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) – XVIII w.

1. Należyty, wystarczający, wyczerpujący, właściwy (3): [Bóg] Będźié dawał deſzcż ná źiemię wáſzę wédluk potrzeby/ [...] y wſzytko cobyśćie mieli ieść w doſtátnim náſyceniu [ut ipsi comedatis ac saturemini Vulg Deut 11/15]. KołakSzczęśl B3.
Wyrażenia: »dostatnie pokazanie albo wywod« (1): Apodixis, Evidens probatio, demonstratio, documentum [...] ‒ Doſtatnię pokązanie, albo wiwod. Calep 81b.

»dostatnia sprawa« (1): gdym ták Królowi mądrému/ ná ón czás doſtátniéy ſpráwy niemogł dáć/ żalu bym był ináczéy nie vſkromił/ iedno tę pracą podiąwſzy Oczko A3v.

2. Zasobny, zamożny, bogaty, majętny; peculiosus Mącz, Cn; abundans, locuples Calep, Cn; affluens, dives, elegans, luculentus, magnificus et sumptuosus, pecuniosus, perdives, perfluens, paratus a. preditus (aliqua re) Cn (17): Peculiosus, Bogáty/ Dobrze ſie máyący/ Doſtátny. Mącz 286b; Abowiem káżdy nieprzyiaćiel nie boi ſie ſtroynych mężow áni łáńcuſznych/ álbo doſthátnich/ álbo poważnych/ [...] thylko ſámych zbroynych á ćwicżonych BielSpr 6; płaciłem swym pokim miał teraz zdostatniego slachcica ad egestatem redactus sum ActReg 52; Calep 10a, 314a, 399b, 610b; Kátolicy záśię doſtátnieyſzy/ w Niedźiele y w świętá więcey zabaw świeckich máią/ y cżeladź nimi męcżą PowodPr 51, 82.

dostatni w co (2): Pecorosus ‒ Doſtatni wbydło. Calep 767a; GrabPospR K2v.

Wyrażenie: »dostatni a porządny dom« (1): Chciałbym też/ [...] áby iáko wiednym doſtátniem/ á porządnym domu/ ták w iego páńſthwie wſzytko zgodnie/ á porządnie było. GórnDworz Ii7.
W przen (1):
Wyrażenie: »dostatny język« (1): A kto ná ſławę ich [męczennikow] ták hoyną mowę y doſtátny ięzyk mieć może? SkarŻyw 206.
a. Obfity, wystawny; opulentus Calep, Cn; opiparus, percopiosus, ubertus Calep; copiosus, lautus, largus, luculentus, magnificus, opimus, unctus Cn (5): Hubertus, Abundans – Doſtátny, obfity. Calep 490b; Opiparus, Splendidus, sumptuosus, magnifice apparatus ‒ Hoinie narządzoni, doſtatni. Calep 733b, 385a, 735a, 776a.
3. Wielki, obszerny (2): ábowiém v tákowégo Stáwu/ ma być Grobla doſtátnieyſza/ niżli v owégo ktory záwrzeſz Pobocznicą Strum H3v; W tym przynioſą mu doſtátnią ſklenicę/ do ktorey mowić będźie. PaxLiz D.

Synonimy: 1. gruntowny, jasny, należyty, właściwy; 2. fortunny, majętny, zasobny; a. bogaty, hojny, obfity; 3. okazały, wielki.

Cf NIEDOSTATNI

TK