[zaloguj się]
[pdf]

BOLESNY (36) ai

bolesny (32), bolestny (4); bolesny : bolestny FalZioł (8 : 4).

o oraz e jasne.

Fleksja
sg
mNbolesny fN nNbolesné
Gbolesn(e)go Gbolesn(e)j Gbolesn(e)go
Abolesny A Abolesné
Ibolesnym I Ibolestn(e)m, bolesnym
pl
N subst bolesn(e)
A subst bolesn(e)
I m bolesnymi

sg m N bolesny (1). ◊ G bolesn(e)go (1). ◊ A bolesny (1). ◊ I bolesnym (1). ◊ f G bolesn(e)j (1). ◊ n N bolesné (10); -é (3), -(e) (7). ◊ G bolesn(e)go (1). ◊ A bolesné (12); -é (2), -(e) (10). ◊ I bolestn(e)m (1) FalZioł, bolesnym (1) LatHar. ◊ pl N subst bolesn(e) (2). ◊ A subst bolesn(e) (3). ◊ I m bolesnymi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

1. Sprawiający ból; dolorem afferens Cn (26): Iezuſa milégo rąk ij nog na krzyżu boleſné rozciągnienijé/ ij ku krzyżu gwozdzmi tępymi przybijanijé. OpecŻyw 139, 22; Bolącżki y też ſtawy boleſtne lecży. FalZioł ‡‡3b, I 8d, 77c, 144b, 151c (12); BudBib Ier 10/19; Nákoniec trzćiną głowy świętey iego/ y ſromotne/ y boleſne bićie. LatHar 318, 92, 316 [2 r.], 318, 319 (8); SiebRozmyśl C3v; PowodPr 37.
W przen (1): żydowie pokłádáli [...] nádzyeię o vlecżeniu tey rány ſwoiey á boleſnego wrzodu tego RejPos 327.
2. Smutny, żałosny, sprawiający przykrość, dokuczliwy (8): nád zábitem Meſſyaſzem [...] mieli lámenty ták boleſne cżynić LatHar 257.
Wyrażenie: »bolesny smętek«: ná myſl nie przydzie boleſny ſmętek/ ále rádoſne weſele/ z dziwną vciechą GórnDworz H6.
Szeregi: »bolesny i ciężki« (2): SkarŻyw 262; IEſt też iedno złodźieyſtwo doſyć nie pocżeſne/ dobrym goſpodarzom ćięſzkie y boleſne KlonWor 18.

»dolegliwy a bolesny«: Teć tho dolegliwe á boleſne rzecży/ cżłowieká odkryią GórnDworz Dd4.

»smutny a bolesny« (2): Smutné a boleſné ſyna bożégo z ſwą matką roſtanije. OpecŻyw 88; OpecŻywSandR nlb 3v.

»żałosny (sromotny) i bolesny« (2): Záłoſne y boleſne duſze z ćiáłem do dniá ſądnego rozłącżenie. LatHar 669, 316.

3. Cierpiący ból, bolejący; dolens Cn (2): záraz im podobienſtwem rodżićielki boleſney ſtan teráźnieyſzy ich przed ocży wyſtáwuiąc/ á weſelem przyſzłym ku wytrwániu popieráiąc/ ták mowi. CzechEp 22; Boleſnym Pánie/ k tobie ſwą chorobę/ Przed nogi kłádę/ y nędzną oſobę GrabowSet T2.

Synonimy: 2. ciężki, dolegliwy, smutny, żałosny.

Cf BOLĄCY, BOLEJĄCY, BOLEŚCIWY, BOLEŚLIWY, BOLNY

TZ