« Poprzednie hasło: BOLNY | Następne hasło: BOLUS » |
BOLUM (32) sb n indecl
bolum (18), bolus (7), bolum a. bolus (7); bolum BielKom, RejZwierc; bolum : bolus FalZioł (16 : 7).
Teksty nie oznaczają ó; prawdopodobnie o jasne.
Fleksja
sg | |
---|---|
I | bolum, bolum |
inne | indecl sg G, A, I - bolum; (lat) sg N - bolus; (lat) sg Abl - bolo |
indecl sg G (12), A (5), I (6) bolum. ◊ (lat) sg N bolus (7). ◊ Abl bolo (2). W zestawieniu »bolum Armenum« I sg: z bolum Armenum (4), z bolum Armeno (2) FalZioł (4 : 2).
Sł stp, Cn, Linde brak.
lek. Terra sigillata (Cord, Rost), bolus Armenus (Rost), terra Lemnia (Cord); glinka zabarwiona nieznaczną domieszką tlenku żelaza na kolor czerwony, nazywana bolus Armenus o ile pochodziła z Armenii, o ile z wyspy Lemnos — terra sigillata [Rubryka, ziemia abo farba czerwona cudzoziemska — optima Sinopica, quae vel bolus Armenia est, vel ei quid vicinum ... ῾η βω̃λος ᾽Αρμενία ... bolus Armenia ... ex Lemno... affertur, a vera bolo Armenia parum differens Cn] (32): ty rzecży do nich wſiṕ/ to ieſt gumi/ dragant/ bolum/ á tak będzie maſć FalZioł I 71c; áptekarz da bolum świeżego BielKom C8.
Zestawienie: »bolum Armenum; bolus Armenus; bolum Armenum a. bolus Armenus« (16 : 7 : 7): vwarzywſzy ten krwawnik z babką á zbolum armeno á zbiałkiem/ prziłoż to na żiwot temu kto ma tę cżirwoną niemocz FalZioł I 20d; A BOlus armenus ieſth iakoby glinka/ z Armenijey nalepſzy [...] Ma zaciſkhaiączą mocz/ oziąbiaiączą FalZioł III 36a; Też Bolus armenus (ieſt ziemia cżyrwona w aytecze [!]) z winem wodą roztworzonym pity/ naprzeciw morowego powietrza febram/ ieſt doſwiadcżone lekarzſtwo FalZioł V 90 (29); A ktho ſłychał zá ſtárych wiekow Kánkry/ Kárbunkuły [...] álbo tákże w lekárſtwiech bolum armenum/ ira pigra/ terra ſigillata RejZwierc 60; [BOLVS ARMENVS, Lapis Armenus, Lutum Armenum, terra Armenica. Silnych błędów około tego Bolum Armenum náczyniono. Abowiém Aptékárze przedáią glinkę twardą/ iáko kámień/ którą w Niemcéch w górze zbiéráią/ zá Ormieńſki Bolum, która glinka ieſt Bolus Armenus, iáko muchá ptak [...] przywożą drudzy Bolum Armenum, któré ieſt iáko gałki/ á pieczęć ná nim wybito: to téż nie ieſt Bolus Armenus, ieſt źiemiá Lemnia/ którą w Lemnie wyſpie/ zbiéráią [...] nie przychodźi do Włóch prawdźiwé Bolum Armenum, á ieſli tám nieprzychodźi/ tedy nigdy do nas. UrzędowHerb 404.]
Synonimy: »czerwona ziemia«, »ormieńska glinka«, rubryka.
AKtt