[zaloguj się]
[pdf]

BRAMKA (22) sb f

Pierwsze a pochylone, drugie jasne.

Fleksja
sg pl du
N bråmka bråmki bråmce
G bråmek
A bråmkę bråmki
I bråmk(o)ma

sg N bråmka (9). ◊ A bråmkę (4). ◊ pl N bråmki (3). ◊ G bråmek (1). ◊ A bråmki (1). ◊ du N (cum nm) bråmce (2) ZapMaz III T 1/395, WyprKr 34v. ◊ I (cum nm) bråmk(o)ma (2) WyprKr 35 [2 r.].

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) w.

Dem. od „brama”: Przybranie głowy lub nakrycia głowy kobiet zrobione z kosztownej tkaniny i ozdobione klejnotami; czółko, stroik; anadema, crinile, fasciola aurea, frontale mulierum, mitella, mitra, mitrula, nimbus, redimiculum Cn (22): duo coloria alias bramcze de margaretis ZapMaz III T 1/395; Bramka s perel orianſkich wzor, w poiſrzodku wagſmaragd. WyprKr 13v; Bramkii perlowe besz kamieni WyprKr 31v; A przitim [czepcu] dwie bramczie WyprKr 34v; Trzinaſti czepiecz ze dwiema bramkoma na tawcze ze zlota, a ſperel vczinioni WyprKr 35, 31v [2 r.], 32 [3 r.], 32v [2 r.], 34v, 35; NIewiáſtę złą by Swinię/ záwżdy málowano/ Bramkę piękną ná cżele/ trepki iey przydano. RejZwierz 118v, 137v; RejZwierc 33v; ZbylPrzyg B2.

W charakterystycznych połączeniach: bramka kosztowna, z pereł (4), perłowa (2).

Wyrażenie: »pstra bramka«: powiádá Pan [...] każę odebráć od nich ty wymyſlne vbiory ich/ thy perły/ thy pſtre bramki/ ty bryżyki/ ty zaponki RejPos 306.
Szereg: »bramki i zawicie«: Bramkii i Zawiczie WyprKr 13v.
W przen (1): Czo tho ieſt práwy Troycá? perſoná/ Bogini to ieſt pogáńſka/ wárkocż ſwiętej Troyce/ tkánki/ bramki. SarnUzn H6.
a. Obszycie z tkaniny, futra, klejnotów itp. stanowiące ozdobę i wykończenie odzieży; cubitale Mącz (1): Cubitale, Bramká álbo ynſze ochędożenie ná łokciu bywáyące. Mącz 70c.

Synonimy: czapka, czapeczka, obwiązka, ochędożenie, podwiązka, podwiązeczka, siatka, tkanka, toczenica, założka, zawicie.

Cf BRAMECZKA, BRAMEK, BRAMIK

LZ