[zaloguj się]
[pdf]

CEBR (26) sb m

cebr (9), ceber (5), dzber (2), czebr (1), cebr a. ceber (9); cebr Mymer2, BielSat, Strum, BielSjem; cebr : ceber : dzber : czebr Murm (1 : - : - : 1), BartBydg (1 : 1 ), Mącz (1 : 4), Calep (2 : - : 2).

c- (19), cz- (4), cż- (1).

cébr (1) Strum, cebr (1) Mącz. ◊ cebr- Mącz (2), cébr- (1) PudłFr. ◊ -ber (tak też Cn).

Fleksja
sg pl
N cebr cebry
A cebr
I cebr(e)m cebry, cebrami
L cebrze

sg N cebr (16). ◊ A cebr (1). ◊ I cebr(e)m (5). ◊ L cebrze (1). ◊ pl N cebry (1). ◊ I cebry (1) GostGosp, cebrami (1) KlonWor.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Duże naczynie drewniane; orca Murm, Mymer2 BartBydg, Mącz, Calep; hydria Mącz, Cn; lacus Murm; amphora magna, tena, vas olei BartBydg; craterra, labrum vinarium, nasiterna, oceanus Mącz; baptisterium, trulla Calep; labrum ligneum duabus ansis Cn (26): Orca eyn orkel ader zuber Cżebr Murm 143, 151; BartBydg 103, 156b; Orca czuber Cebr. Mymer2 29v; Albo gdy cżáſzá pełna/ przecż maſz w cebrze nośić. RejWiz 18, 120v; Hydria, Wodne naczinie/ Ceber álbo ſtągieẃ. Mącz 160a; Labra vinaria, Cebry/ ſzkopce álbo ynſze naczinie którym wino z winnic do práſt znaſzáyą. Mącz 180a, 67b, 242a, 258d, 267d; Kulá ma być kámienna/ iáko cebr ná wielkość BielSat N2 [idem BielSjem 38]; tedy możeſz do tego przyſypáć z Cébr drobu Strum Iv; BielSjem 38; Trulla ‒ Dzber. Calep 1090b, 123b, [737]a [2 r.]; Iedni áby bieżeli z śiekierámi [...] drudzy z śikawkámi/ z wiádry/ z cebry. GostGosp 144; Máłmázyią cebrámi/ muſzkátełłę noſzą KlonWor 56.
Fraza: »deszcz jako (by) cebrem leje« [szyk zmienny] (2): Ruit coelum imbribus, Idzie deſzcz yáko cebrem lał. Mącz 361c; PudłFr 50.
Zwroty: »cebrem pić« = pić dużo (2): Pátrz ná thy kráie gdzie czebrem piwo piją/ [...] iácy ſie chłopi by Zubrowie rodzą RejZwierc 7; PaprPan Aa3v.

Synonimy: beczka, beczołka, fasa, koryto, niecka, skopek, stągiew, szaflik, szkop, szkopiec, wanna, wiadro.

Cf CEBERNICA

MM