[zaloguj się]
[pdf]

CHŁOPI (22) ai

o jasne.

Fleksja
sg
mNchłopi fNchłopiå nN
Gchłopi(e)j G G
A A Achłopi(e)
Ichłopią I I
Lchłopim L Lchłopim
pl
N subst chłopi(e)
A subst chłopi(e)
L chłopich

sg m N chłopi (6). ◊ L chłopim (1). ◊ f N chłopiå (1). ◊ G chłopi(e)j (1). ◊ I chłopią (1). ◊ n A chłopi(e) (3). ◊ L chłopim (2). ◊ pl N subst chłopi(e) (3). ◊ A subst chłopi(e) (1). ◊ L chłopich (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Znaczenia
Przymiotnik od „chłop” (22):
1. Chłopski, kmiecy; rusticus Calep, Cn; rusticarius Calep; rusticanus Cn (12): iż muſieli chłopie dziewki poymowáć BielKron 326; Rusticus ‒ Chłopi. Calep 933a, 933b; Oſtátká o chłopich ránách pátrz wysſzéy. SarnStat 655, 619, 621 żp; namioty chćiał mieć z chłopiey ſkory. KmitaSpit A4v.
Wyrażenia: »dań chłopia« (1): Ná Podolu ſtáwy/ miody/ dani chłopie. GostGosp 6.

»chłopie odzienie« (3): Skánderbeg [...] vbrał młodzieńcow mężow dobrych cżterdzieśći w chłopie odzienie BielKron 247, 20v, 173.

»stan chłopi« (1): Gdyſz ſą ſtany rycerſkie niemal iáko chłopie. WierKróc A2.

Cf n-loc.
2. Męski (6): Widzę że to ſtopy chłopie [vestigia virorum]/ niewieśćie/ y dziećińſkie. Leop Dan 14/19; áby oná niebożątko chytroſcią chłopią zwiedziona/ niebyłá godna [...] tego miłoſierdzia GórnDworz Bb5v; Cżego nie ſpráwiłá Náturá/ tego chłopia ręká popráwiłá. KlonWor 21.
Wyrażenie: »chłopie odzienie, ubior« [szyk 2 : 1] (2 : 1): á gdy ſniey chłopie odzyenie zwlekli/ obacżyli iż niewiáſtá BielKron 419, 419; Niewiaſt miedzy nimi doſyć w chłopim vbiorze bywa/ kthore też z łukow ſtrzeláią BielSpr 68.
3. n-loc (4):
Zestawienie: »Chłopi Grod« (4): Chłopi oni ſłudzy vćiekli ná zamek/ gdy ich dobyto/ karano ie kiymi: od tegoż cżáſu przezwano Chłopi grod. BielKron 432v, 432v [2 r.], 433.

Synonimy: 1. gburski, kmiecy, wiejski; 2. męski, mężczyński.

Cf CHŁOPSKI

DM