Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: CISŁY

Następne hasło: (CISNĄCY SIĘ) »

CISNĄCY (7) part praes act

Fleksja

sg
m	N	cisnący	f	N		n	N
	G	cisnąc(e)go		G			G
	A			A	cisńącą		A
	L			L			L	cisnącym

pl
D		cisnącym

sg m N cisnący (3). ◊ G cisnąc(e)go (1). ◊ f A cisńącą (1). ◊ n L cisnącym (1). ◊ pl D cisnącym (1).

Sł stp s.v. cisnąć, Cn brak, Linde XVII w. s.v. cisnąć.

Znaczenia

1. Wywierający nacisk fizyczny (3)
- a. Uwierający (2)
- b. Popychający, napierający (1)
2. Wywierający nacisk psychiczny (4)
- a. Przymuszający (1)
- b. Uciemiężający, prześladujący (3)

1. Wywierający nacisk fizyczny (3):

a. Uwierający (2): Scrupulus ‒ Kamik wboczię cziſnąci. Calep 957b, 957b.

b. Popychający, napierający; comprimens Vulg [kogo] (1): Widźiſz rzeſzą ćiſnącą ćię/ á mowiſz; Kto ſię mnie dotknął? WujNT Mar 5/31.

2. Wywierający nacisk psychiczny (4):

a. Przymuszający (1): Urgens, Ciſnąci/ donagláyąci. Mącz 508c.

b. Uciemiężający, prześladujący (3): A(bo) wybawćie mię z ręki ćiſnącego [Et libertate me e manu hostis]/ á(bo) z ręki tyránnow wykupćie mię? BudBib Iob 6/23; Pod przykrym y ćiſnącym Brzemieniem żalow/ duſzę bierze trwogá GrabowSet C4v.

cisnący kogo (1): Bogaczom vbogie ćiſnącym/ ćięſzką pomſtą grozi. WujNT 794.

Synonimy: 2. dokuczający, pobudzający, poduszczający, prześladujący, przenaśladujący, przymuszający, trapiący.

Cf CISNĄĆ