[zaloguj się]
[pdf]

2. CZEŚNY (9) ai

cześny (1), czesny a. cześny (7), cześni a. czesni (1); cześny OrzRozm.

-ny (8), -ni (1); -ny OrzRozm, SarnStat (5); -ny : -ni PatKaz III (2 : 1).

e jasne.

Fleksja
sg
mNcześny nNcześné
G Gcześnégo
D Dcześn(e)mu
A Acześn(e)

sg m N cześny (1). ◊ n N cześné (4); -é (3), -(e) (1). ◊ G cześnégo (1). ◊ D cześn(e)mu (1). ◊ A cześn(e) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Czcigodny, zacny (4): Pyerue czeſzne obyauyenye ſtalo ſyą czaſu czaſu [!] anyelſkyego ſtworzenya czego douodzą uyuodem kuſſenya albo pokuſy PatKaz III 97v, 87v, 97v; Gdyby ták ten cześny y ſławny mąż ku Krolowi Pánu ſwemu mowił [...] miáłáliby mieyſce tákowa mowá v Krolá náſzego ſpráwnie mieć? OrzRozm R4.
2. W funkcji rzeczownika: Opłata sądowa uiszczana na rzecz sędziego; dicasticum, sportula Cn (5): wſzákże táſz płáca wymyślonym ſpoſobem pod iną bárwą y imieniém które pámiętnym zową/ ieſt odnowioná: ktoré ná mieyſcu onégo Czeſnégo bywa bráné/ y ieſcze to Czeſné w wielkośći przewysſza. SarnStat 817.
Wyrażenie: »czesne przysiężne« (1): Czeſné przyśiężné SarnStat 815.
Szereg: »czesne albo pamiętne« (2): ACZ dla odkupienia vbogich ludźi vtrapienia Czeſné/ albo pámiętné/ któré zwykło bydź Sędźiému gdy którą rzecz ſkázował dawáné/ było odięté y práwie ſkáżoné SarnStat 817, 815.

Synonimy: 1. celny, czelny, dostojny, przedni, sławny, wyborny, zacny, znaczny; 2. pamiętne.

ZZa