Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: DĄĆ

Następne hasło: (DĄSAĆ SIĘ) »

DĄĆ SIĘ (3) vb impf

Zawsze sie.

Fleksja

indicativus
praes
	sg	pl
2	dmiesz sie
3	dmie sie	dmą sie

praes 2 sg dmiesz sie (1). ◊ 3 sg dmie sie (1). ◊ 3 pl dmą sie (1).

Sł stp s.v. dąć, Cn brak, Linde XVI (jeden z tych samych przykładów) – XVII w.

Znaczenia

1. Nadymać się, powiększać sztucznie swe ciało przez niewypuszczanie powietrza (1)
2. Pysznić się, wynosić się nad innych, stroić fochy; obrażać się, gniewać się (2)

1. Nadymać się, powiększać sztucznie swe ciało przez niewypuszczanie powietrza (1): dármo ſie dmieſz [o żabie] Nigdy ták wielka [jak wół] nie będzieſz. BierEz N4.

2. Pysznić się, wynosić się nad innych, stroić fochy; obrażać się, gniewać się (2):

Zwrot: »pychą dąć się« (1): Kto ſie pychą dmie zápomniał iż cżłowiek/ Ktorego s ſłońcem rowno záchodzi wiek. RejZwierc 218v.

Szereg: »gniewać się, dąć się« (1): gdyby kto one [dzieci] z ropuſty [!] á zuchwálſtwá yákyego karał/ wnet gnyewáyą ſie [rodzice]/ dmą ſie/ á záperzywſſy ſie mowyą GliczKsiąż E4.

Synonimy: 2. gniewać się, zaperzyć się.

Formacje pochodne: nadąć się, odąć się, oddąć się, wzdąć się; nadymać się, oddymać się, odymać się, poddymać się, rozdymać się, wydymać się, wzdymać się.