[zaloguj się]
[pdf]

DOBYWANIE (30) sb n

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie), e pochylone.

Fleksja
sg pl
N dobywaniå
G dobywaniå
D dobywaniu
A dobywanié dobywaniå
I dobywanim
L dobywaniu

sg G dobywaniå (6). ◊ D dobywaniu (5). ◊ A dobywanié (8); -é (1), -(e) (7). ◊ I dobywanim (1). ◊ L dobywaniu (8). ◊ pl N dobywaniå (1). ◊ A dobywaniå (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w. s.v. dobyć.

1. Wydostawanie, uwalnianie (2): Tyffeusza, Onego obra mocnego [...] Ktorego Jupiter zborzył, I pod gory ji podłożył. Tamoż jego dobywanie Silne czyni ziemie drżenie. BierRozm 24.
a. O broni: wyciąganie, obnażanie (1):
Wyrażenie: »broni dobywanie« (1): Iákie záś ſwary/ zwády/ y wrzaſki/ y broni dobywánia miedzy nimi bywáią/ wſtyd powiádáć. SkarKazSej 694b.
2. Zdobywanie siłą, pokonywanie, podbijanie; captio Mącz; impugnatio, oppugnatio Cn (28): budą kupieczką Chczial wilupicz [...] Alye przi dobiwanyu yi pogimano LibMal 1547/128v, 1547/124v; á oni noſſą drábiny y tárány y ine przypráwy ku dobywániu [portantes scalas et machinas]/ chcąc dobyć twierdze Leop 1.Mach 5/30; BielKron 220; Minoris molimonti ea claustra errant [!] Nie ták trudne ku łamániu álbo dobywániu ty zamki były. Mącz 229d; BielSpr 62 marg; StryjKron 547; BielSjem 37.

dobywanie czego (20): Zawyąszowano slyubem thy kthore ymowano albo napolyu w bythwye albo przy dobywanyv myasth a zamkow MetrKor 37/2v; LibLeg 11/141; przedłużyli dobywánia miáſthá do kilká dni/ boiąc ſie ſtyłu porażki iákiey. BielKron 250, 252, 302v; In capiendis castris celeritas, W dobywániu zamków álbo obozów prętkość. Mącz 46a; BielSpr 62, 63v marg; ModrzBaz 47v, 115v [2 r.]; SkarŻyw 167; StryjKron 487, 577, 657; Phil M2; Nie będzie ná to trzebá tyśiącá okrętów/ Ani woiennych do miaſt dobywánia ſprzętów GórnTroas 24; OrzJan 46, 80; Appáratu dźiał woiennych ku dobywániu Smoleńſká, Nowogrodá, y Pſkowá, y z kulámi dożyczyć ſwym koſztem. SarnStat 108.

W charakterystyczych połączeniach: dobywanie miasta (9), zamku (10).

Synonimy: 1. a. wyciąganie, wyjmowanie; 2. branie, dostawanie.

Cf DOBYCIE, DOBYWAĆ

SB