« Poprzednie hasło: DOPYTAĆ | Następne hasło: [DOPYTANIE] » |
DOPYTAĆ SIĘ (55) vb pf i prawdopodobnie impf
pf (53), impf (2) RejPos 167v, 288.
sie (33), się (12).
o oraz a jasne.
inf | dopytać się |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | dopytåł się |
plusq | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | był się dopytåł |
imperativus | |
---|---|
pl | |
2 | dopytåjcie się |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | by się dopytåł |
inf dopytać się (29). ◊ fut 2 sg dopytåsz się (8). ◊ 3 sg dopytå się (4). ◊ 1 pl dopyt(a)my się (1). ◊ 2 pl dopytåcie się (1). ◊ 3 pl dopytają się (1). ◊ praet 3 sg m dopytåł się (3). ◊ plusq 3 sg m był się dopytåł (1). ◊ imp 2 pl dopytåjcie się (1). ◊ con 3 sg m by się dopytåł (2). ◊ 1 pl bychmy się dopytali (2) RejZwierz. ◊ part praet act dopytåwszy się (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI(XVIII) ‒ XVIII w.
dopytać się czego (3): Wiele rzeczy w piśmie S. ktorych ſię roku y dniá pewnego/ nie dopytaſz SkarJedn 99. Cf dopytać się czego od kogo, Ze zdaniem dopełnieniowym, Zwrot.
dopytać się czego od kogo (1): Tedy Herod [...] zágniewał ſię bárzo/ poſłał á pomordował wſzytkie pácholęta/ [...] wedle cżáſu ktorego ſię był dopytał od czárnokśiężnikow [secundum tempus quod perquisiuit (marg) exquiserat (‒) à Magis]. BudNT Matth 2/16.
dopytać się do czego (1): iż grzech á gniew Páńſki záſlepił ocży náſze/ [...] iż ſie áni przypátrzyć/ áni ſie do żadney rzecży ſłuſzney dopytáć nie możemy. RejZwierc [193]v.
dopytać się o kim, o czym (3): A dopirko dopytawſzy ſie o nim/ á o możnośći Boſtwá iego/ á o miłoſierdziu iego/ wołay zá nim beſpiecżnie: O miły Pánie á ſynu Dawidow RejPos 68v; Chryſtuſa náleść nikt nie może/ kto ſię pierwey/ o kośćiele Bożym nie dopyta. SkarJedn 8; Vrząd duchowny áby ſię o prawdzie káżdy dopytáć mogł SkarKaz Oooo2vb.
Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Iá niewiádomy ſpráwy, zá ſłowy tákowych Nowiniarzow, teżem ſię puścił był niewinnie Ná ſwego przyiáćielá. By ſię dopytáć, z kogo to napierwey wyſzło. CiekPotr B4v.
dopytać się na kim (1): Straszą Krola mną y tak ze się nanim dopytac nie mogę gdy co znim mowię ActReg 101.
dopytać się kogo, czego (20): tych Zawiedzionich niewolnikow niemogliſczie ſſie thv dopithacz LibLeg 10/56, 10/56v, 92; RejZwierz 104; A gdy ſie tego wozá dopytał/ poſiekł węzły álbo páſy v niego. BielKron 124; wſzákże iż poſpolitych Ziół łatwie ſye żywych dopytáć między bábámi SienLek 256v; RejAp AA6, 20v; w Polſzce trudno ſye Mierniká dopytáć GrzepGeom A4, I2v; A [Maria] gdyż ſie go [Jezusa] nigdziey dopytáć nie mogłá/ biegłá z wielkim ſtráchem do onego koſciołá RejPos 38v, 36 [2 r.], 240v; RejZwierc 240v; StryjKron 275; Kostyrowie, zwodnicy, złodźieie. Rozumieſz Ze miedzy tákowymi ludźmi ſię dopytaſz Zguby ſwey CiekPotr 77. Cf Zwroty.
dopytać się do czego (1): Thákże gi potym ſam Pan po ſmierći iego zágrześć á pochowáć racżył dla báłwochwálſtwá/ że ſie żaden nie mogł dopytáć do grobu iego. RejZwierc 125.
dopytać się o kim, o czym (3): Tedy Iozue dopytał ſię o Achanie/ y rzekł mu SkarŻyw 502; SkarKazSej 702a; tákże też ia z pilnośćią ſie o onych piſmách pytáiąc/ miánowićie v nieboſzczyká Páná Pobidźińſkiego/ nie mogłem ſie dopytáć. SzarzRytJSzarz nlb 2v.
»[kogo] nie dopytać się za rowne pieniądze« (1): wyiechawſzy ná targ wſzytko znaydzie kupić/ y tákiego páná [starego a szalonego] máłoby ſie cżáſem nie dopythał zá rowne pieniądze. RejZwierc [121]v.
»nie dopytać się żadnego słowa« (1): Mnię macie ocz trudno pytać Bomſie nie mogła dopytać Z żałoſći/ żadnego ſłowa Odeſzła byta [!] y mowa RejJóz H2.
dopytać się kogo, czego (8): Yákoż ſye tego powſſechnego koſcyołá dopytáć mamy? Muſyelibyſmy wſſyſtek ſwyát zchodźić/ á wſſędy ſye wywyádowáć KromRozm E5v; A dopytawſzy ſie go [Pana] w piſmiech ſwiętych iego/ iż ten ieſt/ iuż mocno ſtánąć przy nim mamy/ á nigdzyey ſie nie vnośić od náuki iego. RejPos 11, 11, 167v, 261, 339. Cf Zwroty.
dopytać się do kogo, do czego (10): á gdy ſie do mnie z wiernemi ſercy ſwoiemi dopytacie/ oto ſłuchaycie iż was ochłodzę RejPos 287, 288, 329v. Cf Zwroty.
»dopytać się do domu, do ojczyzny« (2 : 1): gdyż ſie niebożątká dopytáć nie mogą w onym obłądzeniu ſwoim do tego błogoſłáwionego domu Páná ſwego. RejPos 184, 184, 329v.
»dopytać się drogi« (2): A zrozumiawſſy dobrodzieyſtwu iego ſnadnie ſie dopytamy drogi ktora wiedzie doniego zá odkupieniem iego RejPs 96v; RejPos 241.
»nie naleść ani dopytać się« (1): Abowiem pewnie wiedz iż iedno tám będą wierni Orłowie iego/ Gdzie on prawdziwie ieſt: á ktorzy ſie rozno rozlecą od niego/ pewnie w głuchych leſiech ſwiátá tego nigdziey go nie naydą/ áni ſie go dopytáią. RejPos 261.
»przydź a dopytać się« (1): iákoby mu [człowiekowi] był wſzytki drogi y wſzytki poſtępki vkazał/ iákoby miał przydź á dopytáć ſie do tego obiecánego mieyſcá ſwego RejPos 329v.
»szukać abo dopytać się« (1): gdzyeż go [Pana] indzyey ſzukáć ábo ſie do [!] dopytáć maſz? iedno w ſwiętych ſłowach iego. RejPos 167v.
Ze zdaniem dopełnieniowym (1): tego ſie ſnádnie dopytaſz v Ieremiaſzá y v Ezáiaſzá y v inych Prorokow/ iáka będzye zapłátá twoiá RejPos 253.
Synonimy: 1. doświadczyć, nauczyć się, wywiedzieć się; 2. naleźć, znaleźć się, doczyść się.
Formacje pochodne cf PYTAĆ SIĘ.
KN