[zaloguj się]
[pdf]

DOSYĆ av (3525)

-yć (3153); -ić (372).

o jasne.

Sł stp notuje, Cn s.v. dość; Linde XVI – XIX w.

Znaczenia
1. Nie za mało, nie mniej niż trzeba, wystarczająco; sat Mącz, Modrz, Cn; satis Mącz, Modrz, JanStat, Vulg, PolAnt, Cn (2079):
A. Z czasownikiem lub elipsą czasownika (także z rzeczownikiem odczasownikowym w zestawieniu »dosyć (u)czynienie«) (2039): A doſyć to z działu wźięli/ Iż odeſzli od lwá cáli. BierEz M2v, Cv, Iv, Lv [2 r.], N3, S2v; OpecŻyw 104v, 119, 153v [2 r.]; niechay krew z iadem wyciąga/ potym gdy możeſz obacżyć że iuż doſyć ciągnęła: odeymi ią. FalZioł V 70v; Potym gdy doſyć vſmażyſz: z ſtaw z ognia FalZioł V 97, I 89c, V 31v, 32; GlabGad G; RejRozpr B4; RejJóz 14; RejRozm 407; RejKup o3, z3v; MurzHist Q2v; MurzNT 91; KromRozm II y2v; GliczKsiąż L2v; GroicPorz z; KrowObr 236v; RejWiz 38, 43v, 104v, 110, 192; Leop Deut 2/4; Doſyciem iuż obiedwał/ iuż wiecżerzáć będę RejFig B; RejZwierz A6; Doſyć ieſćie iuż chodźili około tey gory/ obroććieſz ſie iuż ku pułnocy. BibRadz Deut 2/3, I *4v, *5, Gen 10/9; Doſycieś ſie pomśćił Márcy ſynu moy nád Rzymiány krzywdy ſwoiey BielKron 109v, 25v, 125, 200v, 222v; KwiatKsiąż N4; KochSat B3; Mącz 144b, 206b, 266b, 269d, 333b, 369c; SienLek 149; RejAp 11v, 41v, 44v, 123, 195 (11): Mnie ſie ták widzi/ żem doſyć iuż powiedział/ zwłaſzcżá w. m. mądrym vſzom GórnDworz X3, I2, M3v, Aa2, Bb8; GrzepGeom P; przydaliſie z przygody że ſkacże [ryba morska] wzgorę w deſzcż/ á deſzcż ią pokropi/ tedy pocżyna mrzeć/ á nie łatwie záſie ku pierwemu zdrowiu przychodzi/ áż doſyć będźie náſyconá wody morſkiey. HistRzym 50v; RejPos 7 [2 r.], 101v, 181v, 248v, 265v, 293v, 335v; BielSat C4v; GrzegŚm 24, 57; HistLan B3, B4; Bo fortuná do cżego wiedzie ſwe dworzány/ tochmy ſie iuż doſyć o thym w pirwſzych wiekoch náſłucháli. RejZwierc [121]v; tedy iuż doſyć rády ſam v ſiebie znaydzieſz/ iáko w ſobye myſl ſwą ſtátecżną y vważyć y poſtánowić maſz. RejZwierc 151, 106, 125, 147 [2 r.], 157v, 159v (18); Lecz ſie z tych doſyć okázuie/ iáko to prawdá/ że poſt ten wielki świádectwá z piſmá/ z Doktorow/ y z Hiſtoriy nie ma. WujJud 193v, A6v, 82, 139v, 143v, 169v, 229v, 240, 246v, 254v, 262v; CzechRozm 10, 41, 42v, 48, 164v (9); PaprPan A3v, E4v; Zda mi ſię tedy żem iuż doſyć pokazał/ że po przyrodzeniu/ wiele należy na náuce ModrzBaz 9v, 22v, 112v, 123, 133; SkarJedn 156, 342; Oczko 8v, 25v; KochPs 17; wielebny Oycże dośić ſię iuſz Márynus vkarał/ prośiem ćię przyimi go názad do klaſztoru SkarŻyw 184, 30, 88, 167, 324; StryjKron 51; CzechEp 56; NiemObr 31, 39, 47, 157, 163; ReszPrz 70; WisznTr 14; KochPieś 18, 37; GórnRozm L2; ActReg 128; Calep 1034b; GostGosp 4; Pomſty doſyć odnioſłá/ y zá náſze ſtoi Aż názbyt GórnTroas 24; GrabowSet Q2v; OrzJan 61; iáko y tu Ewángeliſtá doſyć pokázuie/ twierdząc że ſię Pan Ieſus ſyn Dawidow z Máriey pánny/ bez mężá/ národził. WujNT 4, 22, 369, 404, 460, 615, 628, 815; PowodPr 46, 58; SkarKaz 121a, 243b, 419b; PaxLiz C3; Doſyć wam tá mátká pokoiem tákim vkázuie/ do czegobyśćie ſię pokwápiáć mieli/ poki czás ieſt. SkarKazSej 667a; KlonFlis C2v; Ale ſię doſyć rzekło o chytrey náturze KlonWor 63; Zyłám doſyć ná ſwiecie iák fortuná chćiáłá/ Teraz záſię pod ziemią iuż będę buiáłá. PudłDydo B6.

dosyć czego (29): BierEz I; Iż przetoz ſwey czeſney woley Doſyć mi Wiecżney niewoley RejKup cc7; Przeſtáń/ przeſtáń/ a coś przed śię wźiął/ tym pilniéi vwaſz/ doſycieś iuſz złego pobroił MurzHist N3; BielKron 255; RejAp 156; dobrze by ſie ſtáło żeby tego to rycerzá Grzegorzá walecznego ſobie zá mężá poięłá/ ktoryſz Kroleſtwo ku tobie záſie przywrocił. Wſzák bogáctwá doſyć przynieſie gdy kroleſtwo w pokoiu rządźić będzie. HistRzym 35v; RejPos 101v; RejZwierc 125; ActReg 9; doſyć zboláłému Sercu złégo/ iż ſłużę człowieku podłému. GórnTroas 65. Cf »(nie)dosyć jest itp.«, »mieć dosyć«.

dosyć komu (39): RejKup cc7; Wnet ią żrą áż przegryzą dziurę w boku v niey. Potym tám z niey wyſzedſzy nie doſyć im o tym HistLan B3; GórnTroas 65. Cf »(nie) dosyć jest itp«.

W charakterystycznych połączeniach: już (152), na ten czas (16), po prostu, przedsię (8), snadź (6), tedy (24), teraz (5), wszak (wszakże, wszakoż) (24); jeszcze nie dosyć (9).

Przysłowia: BartBydg 153b; RejPos 82; Doſyćći ma dźień na ſwey nędzy (marg) ná ſwym vtrapieniu. Hieron. (‒) [sufficit diei malitia sua]. WujNT Matth 6/34.

Dictum sapienti sat est. Doſić mądremu rzeczono. Mącz 86c; BiałKaz M3v; CzechRozm 42v, 56v, 66v; To ná tym doſyć bácżnemu/ y ſprawiedliwie ſądzącemu. CzechEp 348, 17, 165, 215, 264, 340, 343 [ogółem 11 r.].

Frazy: »(nie) dosyć jest itp.« [w tym: czego (12), do czego (2), na kogo (3), na co (3), dla kogo (1), od kogo (1), komu (36), ku czemu (13), na czym (20), o czym (4), w czym (3)] cum inf (51)] = wystarczy (150): Doſyć mnie ieſt patrzáć ſwego BierEz D2v; OpecŻyw 52, 146; PatKaz III 150; BartBydg 89, 153; Ieſtli rana ieſt ſzkodliwa: tedy maſz vcżąſciać z tem trnnkiem aby gi pił ranny/ ale ieſthli nie barzo ſzkodliwa: tedy będzie doſyć raz dać mu pić FalZioł V 111, I 115d, II 2b, IV 1d, V 1v, 35v; RejJóz Q4; HistAl F5; KromRozm I I3; KromRozm III I6v; GliczKsiąż F2v, G4v, H4v; W káżdey ſpráwie doſyć ieſt mieć dwu álbo trzech świádkow GroicPorz x2v, d2v, d3, ev, mv, mm2v; KrowObr 54v, 55 [2 r.], 57v, 58; RejWiz 90v; A ták przeſtáło offiárowánie dárow/ przeto ze iuż tego co nánieſli było doſyć/ y zbywáło [eo quod oblata sufficerent et suprabundarent]. Leop Ex 36/7; OrzList i3; RejZwierz A2v; OrzRozm C, Vv; BielKron 107v; Satis iam verborum est, Doſić iuż o tym bylo. Mącz 369c, 385c, 484c; OrzQuin I, M; SarnUzn B3; SienLek 49v; RejAp B7, 18; Doſyć było powiedzieć/ iż dworna páni ma być piękną GórnDworz X5, F, N6; GrzepGeom B3; RejPos 36v, 46, 121v, 246, 247v (9); doſyć będźie ná Plebaná vcżyć o pogrzebie y o mieyſcu iego/ to co S. Ewángeliſtowie opiſáli. KuczbKat 40, 200, 370; RejZwierc 66, 141v; WujJud 19v, 103, 109; RejPosWstaw [213]v, [1433]v; BiałKaz Iv; Wyznawam to ku chwale BOżey/ że ku wierze mey w iednego Bogá/ [...] doſyć mi ieſt od ćiebie opowiedźiano CzechRozm 224v, 3v, 15v, 109, 109v, 176v [2 r.], 236; Ale v Polakow niedoſyć ieſt [non est satis] vrodźić śię Synem Krolewſkim: trzebá áby był obran ten/ ktoryby tą nawyżſzą władzą rządźił. ModrzBaz 15v, 8v, [16], 71, 92, 108v (11); Oczko 30v; Co by ośmiom było doſyć/ to ſam ziadł: tákim obżercą był SkarŻyw 164, 14, 320, 337; MWilkHist C2v, K2v; CzechEp 211, 243, 261, 264, 282, 311, [386]; NiemObr 131; ReszList 170; WisznTr 24; KochCn B4; LatHar 707; A on rzekł do nich: Doſyć ieſt. LatHar 719; A oni rzekli: Pánie/ oto tu dwá miecze. A on im rzekł: Doſyć ieſt [satis est]. WujNT Luc 22/38; doſyć ieſt wierzyć/ á Bogu vfáć. WujNT 323, 98, 108, 143 [2 r.], 186, 253 (23); WysKaz 39; Bo nie dosyć iest że kto vmié Státut, y czyta go, á nieumié ſobie y przyiaćielowi pozwu nápiſáć SarnStat 5v; tedy doſyć bydź rozumiémy [satis esse censemus JanStat 328]/ iż w tákowym przypadku liſt/ ktory zá podeyźrzány ieſt mian/ będźie dowiedźión y oczyśćión wedle zwyczáiu ſtárégo SarnStat 328 [idem 767], *7v, 286, 470, 548, 567 (11); PowodPr 82; SkarKaz 241a, 274b; CiekPotr 62; GosłCast 45, 63.

»ma być dosyć [na czym]« = powinno się poprzestawać, zadowolić się (3): Diar 72; vkázuiąc iż doſyć ná ſámym duchownym pożywániu i pićiu/ prócż chlebá y winá : co też y o ponurzeniu trzymáią/ iáko by też nie po nim : ále by ná duchownym ſámym tylko miáło być doſyć/ krom wodnego. CzechRozm 266v; Gdycby było miáło bydź doſyć ná práwnem oſądzeniu/ tedycby było dokládáć nie trzebá GórnRozm G.

Zwroty: »mieć dosyć« [w tym: czego (7), na czym (42), o czym, w czym, cum inf, ze zdaniem podrzędnym (9)] = mieć wystarczająco, w sam raz, zadowalająco; poprzestać, zaspokoić się; contentum esse BartBydg, JanStat; sat habere Modrz [szyk zmienny] (88): MetrKor 26/62v; BierEz Q2v; Doſytz miéy nálaſkawſſy oytcże na vkrzyżowaniu moijm/ a iéy boleſci racży vlżytz/ botz niemogę na iéy żaloſtz patrzytz. OpecŻyw 142v; dośić będę miał yeſli yeſſtze Iozef ſin moy żyw HistJóz Ev; BartBydg 35, 216, 153b; FalZioł IV 12b, V 88; BielŻyw 83; Bowiem niewiaſta tilko iedno dziecie miewa, cżaſem dwoie przeto doſić ma parę ciczow, ale drugie zwierzęta iż dzieci więcey rodzą, przeto też więcey nacżynia takiego potrzebuią. GlabGad D6v, C8v; RejKup Fv; Drugi rzekł/ wcżoráyſzego dniá nie doſyć miáł [zmarły] we wſzytkim ſwiecie/ á dzis we cżterzech łokciách płothná ma doſyć. HistAl N5v, F8, N5v; MurzHist B, C4v, I4v; MurzNT 103v; KromRozm III C3v; GliczKsiąż A2v, F; GroicPorz m2; Leop 1.Reg 30/22; RejFig Aav [2 r.]; RejZwierz 30v; BielKron 17v, 228; A gdy nie doſyć mieli Krześćiani ná słowie Bożym mocnym y pewnym/ zdáło ſię ſzátánowi áby w tym pomogł Krześćiánom. GrzegRóżn Fv; KwiatKsiąż K; Mącz 296b, 447b; Pánie vkaż nam Oycá/ á będziem mieli doſyć. SarnUzn F2; SienLek 3v, 55v, 189; A ieſli ná tym dowodźie niemaſz doſyć/ odſyłam ćię do pierwſzych Kśiąg Moyżeſzowych LeovPrzep G4; RejAp 44, 156; GórnDworz R2v; RejPos 34, 82, 133v, 202, 241, 322, 352v; KuczbKat 405; RejZwierc 66v; WujJudConf 32; CzechRozm 4, 128v, 154v, 166v, 175v; PaprPan B4; ModrzBaz 10v, 89v; SkarŻyw A5, 196, 206, 294, 600; CzechEp *3, 236; KochFr 86; ArtKanc L11v; BielRozm 6; ActReg 11, 185; Phil O2; WyprPl C2; Doſyć ty maſz ná łáſce moiey [sufficit tibi gratia mea] WujNT 2.Cor 12/9 [przekład tego samego tekstu RejPos 133v, SkarŻyw 196, 294], Matth 6/34, s. 858; WysKaz 25; ále tylko ná płáceniu dwu groſzu z káżdégo łanu mamy przeſtáwáć y mieć doſyć [debemus esse contenti JanStat 321]/ wedle ſtárádawnégo zwyczáiu. SarnStat 351 [idem 910]; Stároſtowie y Burgrábiowie od dánia w wiązánia nie máią zadnéy płacé, áni dárów bráć: á Wozni ná ſwych zapłátách doſyć máią mieć. SarnStat 546, 259, 515, 819, 910; PowodPr 60; SkarKaz 276b; Iuſz teſz dawnieyſzych czáſow, bogáta ſzláchcianká Doſyć miáłá gdy ẃźięłá od rodźicow ſwoich Parę pektoralikow, á choć ieden krzyżyk CiekPotr 29; Nikt nie mowi/ doſyć mam: káżdy przyczynić chce/ choć mu zbywa. SkarKazSej 704b, 670b; KlonFlis B4; Doſyć ma/ gdy ſię gráiąc cnotliwie/ vćieſzy KlonWor 72.

»mieć na swym dosyć« = poprzestawać, zadowalać się [szyk zmienny] (5): Niema żadny ná ſwym doſyć/ Wſzytkiegoby chćiał pokuśić BierEz N4v; BielŻyw 102; GliczKsiąż H2v; Sorte sua contentus sis. Przeſtay ná ſwym/ miey ná ſwym dosić. Mącz 403b; KuczbKat 345.

»(nie) mieć na tym dosyć« [w tym: ze zdaniem podrzędnym (32)] = poprzestawać, zadowalać się; contentum esse JanStat, JanPrzyw [szyk zmienny] (64): Mieyćie ná tym doſyć teras/ Polepſzymy ná inſzy cżás. BierEz D; boſcie go doſytz iuż vbili/ vplwali/ ij ſromotnie zgańbili/ a niemaiątz na tym doſytz/ ieſſcże ku ſmierci go przyprawiácie/ ij falſſywą winę náń kladziecie. OpecŻyw 119, 100v, 124v, 152v, 129v; BielŻyw 68; GlabGad K2; LibLeg 11/81; SeklWyzn e3; Doſycieſmy iuż mieli ná tym żeſmy Perſią zboiowáli y Dariuſaſmy otrzymáli HistAl G6; o ſynacżku [...] wychowałem cyę/ náłożyłemći/ myeyże też ná tem doſić. GliczKsiąż O3; Leop Num 16/3; BibRadz Ez 45/9; niechcę wiele mowić/ ná tym miey doſyć com powiedźiał OrzRozm G3v; Proſzę miły Pánie/ daycie iey radniey ſyná żywego/ mam ná tym doſyć/ niżliby ie miano rośćináć przedemną. BielKron 76v; OrzQuin Ov; GórnDworz D3v, Aa3, Ii8, Ii8v; RejPos 163v, 179, 209v, 215v; doſyć ná thym mamy/ co z piſmá wiemy BiałKat a4; WujJud A6; RejPosWstaw [212]v; BudBib Esth 14/7; CzechRozm 107, 143v, 164v; Niech ma ná tym doſyć Anátolius/ iż zá pomocą wáſzą á zá przyzwolenim moim/ Biſkupem tákiego miáſtá zoſtał. SkarJedn 188; Y śmiáłá rękę śćiągnąć y vrwáć y ſkuśić iábłká y owocu onego. A niemáiąc ná tym doſyć/ ieſzcże záráżona iádem cżártowſkim/ y mężá záráziłá namową ſwoią. SkarŻyw 261, 299, 384; CzechEp 28 [2 r.], 179, 267, [406], [422]; NiemObr 10, 100, 176; ReszPrz 42 marg; ReszHoz 123; PudłFr 26; GrabowSet S; LatHar 112; WujNT 393, 3.Ioan 10 [2 r.]; SarnStat 63, 349, 883; GrabPospR M3v; PowodPr 41; Vkaż nam Oycá á mamy ná tym doſyć SkarKaz 548b; Doſyć mam ná tym iż ty mnie żáłuieſz SkarKaz 550b, 349b, 552b, 636a.

»mieć dosyć o tym« = poprzestawać [dotyczy rozmowy] [szyk zmienny] (3): Doſyć miey ná ten cżás o tym/ A pámiętay to ná potym BierEz N3v; IVż ná ten cżás coruchny/ máćie doſyć o tym/ Drugie rycerſkie ſpráwy/ nápiſzę wam potym. BielSat N4 [idem] BielSjem 41.

»dosyć mieć w tym« = poprzestawać, zadowalać się [szyk zmienny] (7): Prośił by drzewá nie łamał/ A co iuż wźiął by wtym doſyć miał BierEz S, N4; OpecŻyw [34], 96; A co śię cudzoźiemſkich ſłów dotycze/ dla lepſzégo rozumięniá wedle ſwych ięzykow będą pyſany/ A wtym ma ten doſyć ktory popolſku vmié MurzOrt B3; BibRadz II 4v marg; Chceſzli ziedzmy ty trzy kreple/ á ktorykolwiek wybierzeſz w tym doſyć mieć będzieſz. HistRzym 121v.

Szereg: »dosyć i (a) (jeśli (bodaj) nie) nazbyt« = satis superque Mącz, JanStat (12): doſyć ci mám i nazbyt/ ku tego ciała pożywięniu/ ale cię proſzę o chléb łaſki twoiéi MurzHist I4v, N3; Mącz 369b, 433d; bo widzimi ſie że tego doſyć/ ieſli nie názbyt. GórnDworz V3v, G; Bo inſzey wſzelákiey chwały doſyć y názbyt Swiętym vżycża WujJud 58v; KochPs 17; GórnRozm D4v; té zdrády/ oſzukánia/ y niecnoty tureckié/ doſyć y áż názbyt ſą dowodnć OrzJan 86; SarnStat 340, 538.
α. Wskazuje na silniejsze natężenie emocjonalne: aż (1): Powiada iże ieſth riba wielka/ na dwanaſcie łokci: iż iey maią doſyć cżterzy konie ciągnąć FalZioł IV 35a.
a. Zestawienia: »dosyć (u)czynić« = satisfacere Cn [szyk 647 : 345] (992):
α. Wypełniać, przestrzegać czegoś, dotrzymywać; sprostać jakimś wymaganiom, podołać, spełnić pewne warunki, dokonać, wykonać, zrealizować; być posłusznym; stosować się do czego; exequi, praestare, satisfacere, tueri Mącz, Modrz; explere, facere, implere Modrz, JanStat; conficere Mącz, JanStat; complere, conservare, exonerare, servare, sustinere, tenere Mącz; intendere JanStat (630): Mącz 369a [2 r.], 417a; RejPos 33; CzechRozm 200; ModrzBaz 45.

dosyć (u)czynić czemu (569): OpecŻyw 33v; PatKaz II 84; MiechGlab *2v; LibLeg 7/104v, 10/69v, 11/133v, 158, 170; RejPs 65v, 89v, 112, 132v, 156, 175v; ComCrac 22; Czyniąc doſyć ſwoim ſtanom Kłániayćie ſie káſztelanom RejRozpr C3v, C3; SeklKat N3; LibMal 1548/142, 145v; ZapWar 1548 nr 2668, 1549 nr 2658, 1550 nr 2655, 2666, 1551 nr 2684; RejKup b5, k8v, n4, o5v, cc3 [2 r.]; KromRozm I A4; Diar 21, 24, 27, 30, 33; BielKom D8; LubPs bb3 marg; Gdy kto ſkazániu ſądowemu doſyć nieuczyni/ czáſu wedle ſkazánia zámierzonego/ pięć groſzy y ſzeląg GroicPorz c3v, B4v, q3v, r2, cc4v; Gdy cie zową ſláchćicem/ cżyńże doſyć temu. RejWiz 99; RejZwierz 70v, 73, 92v; Vſtánieſz y ſam/ y lud ktory ieſt z tobą/ Abowiem to ná ćię trudno iż byś ty ſam temu doſyć vczynić mógł. [Non poteris facere eam solus tu]. BibRadz Ex 18/18, Num 11/14, I 12 marg, 138v marg, 1.Par 28/10, Ier 11/8 (18); pytam ćię możeli Krol vczynić doſyć Sądom Mieſckim/ Grockim/ Komiſárſkim/ Podkomorſkim/ ſądząc wſzytkę Polſkę/ Ruś/ Pruſy/ Mázowſze/ Litwę ná Seymie dwá dni w tydźień tylko OrzRozm Tv, T; on [król francuski] ácż obiecał/ ále potym temu doſić nie vcżynił. BielKron 215v; Pirwſzy artykuł iż miał ſwięty krzeſt przyiąć z bráćią y s poddánymi/ y vcżynił temu doſyć. BielKron 390v, 88, 216v, 341, 389v, 415v (16); Multa quidem cogito sed prohibeor occupationibus. Wiele rzeczy przed ſię biorę ále dla trudnośćy temu doſić uczinić nie mogę. Mącz 258c, 116b, 237c, 400d, 416d, 417b, 448b; á gdy tym trzem rzeczam doſyć vczynimy/ oſtátek niechay pśi orzą OrzQuin Hv, Hv, M, R4; Y mowią ták niektorzy [...] Ze nic po nabożeńſtwie tu pánu wielkiemu/ Gdyż ma doſyć vczynić przedſięwzięćiu ſwemu. Prot B2v; LeovPrzep E4v; Káſtiglio piſał językiem Włoſkim [...] Otoż ktoby to był chciał ták práwie iáko ſtoi przetłumácżáć/ perſony Włoſkie/ ták męſzcżyzn/ iáko y białych głow záchowuiąc/ mogłby był podobno mądry vcżynić temu doſyć GórnDworz Bv, D5, G5v, M4v, N2v, O2v (10); A dáliſcie ná ſię Cyrography [...] iż tháki miał być záwżdy wiecżnie przeklęty/ ktoby temu wſzytkiemu doſyć nie vcżynił. RejPos 230v, 8, 12, 33, 105, 179 (36); HistLan E2v; BielSpr 18; WujJud 76v, 80v, 142v, L18; BudBib 2.Esdr 1/9, 1.Mach 9/60; BiałKaz H2; CzechRozm 101v, 127v, 153v, 213v, 237 (8); Abowiem gdy kto ſam ieden wſzyſtkie ſpráwy ná ſobie nośi/ tedy y ſam znoſzeniu ták wiela brzemion nie práwie doſyć ucżynić może [tum et ipse ferundo oneri parum sufficif]/ y ſpráwy leniwiey idą ModrzBaz 25v; WSzytcy ktorzikolwiek skazáni ſą/ niech będą przymuſzeni/ áby ſkazániu doſyć vcżynili [iudicatum facere]/ choc kogo ná gárdło ſkazano/ tedy ie ma dáć ModrzBaz 96, 29, 53v, 73, 90v, 138 (13); Oczko A2v, 24v; KochPs 130; obiecał Pánu Bogu ſłużyć iey áſz do śmierći. Y cżynił temu doſyć: żadną ſię iey poſługą nie brzydząc. SkarŻyw 461, 90, 130, 355, 509; StryjKron 350, 508, 607, 612, 672; CzechEp 81, 236, 333, [383]; NiemObr 39, 64; KochFr 64; WerGośc 230; PaprUp Gv, L3v; ActReg 21, 42, 57; GostGosp 136; Phil 02; OrzJan 119; LatHar 246, 327, 628; WujNT 733; Iákóżeſmy temu obowiązkowi doſyć vczynili [huic ipsi obligationi satisfecimus] gdyſmy śiódmégo roku po koronáciiéy náſzéy zwykłym obyezáiem w kośćiele przyśięgę vczynili. SarnStat 12, 2, 42, 96, 124, 269 (27); SkarKaz 457b; CiekPotr 2; CzahTr E2, Fe3, Gv; PaxLiz Cv; SkarKazSej 681a. Cf dosyć (u)czynić czemu za kogo, czemu czym, czemu w czym; »dosyć (u)czynić dekretowi«, »dosyć (u)czynić obietnicam«, »dosyć (u)czynić powinności«, »dosyć (u)czynić przysiędze«, »dosyć (u)czynić rozkazaniu«, »dosyć (u)czynić słowu«, »dosyć (u)czynić sprawiedliwości«, »dosyć (u)czynić swemu«, »dosyć (u)czynić urzędowi«, »dosyć (u)czynić wolej«, »dosyć (u)czynić zakonowi«.

dosyć czynić czemu za kogo (3): RejPos 57; CzechRozm 221v; Poki ten vrząd dźierżą/ niech nigdźie nieodieżdzą/ chybá zoſtáwiwſzy ná ſwe mieyſce kogo/ coby zá nie onemu vrzędowi doſyć cżynił [aliquo qui pro se vicariam operam impendat constituto]. ModrzBaz 84.

dosyć (u)czynić czemu czym (12): ſnadz nietylkoſlowy [!]/ ále y myſlą trudno by temu doſyć miał vczynić. RejPs 60v; OrzRozm T2v; BielKron 97v; OrzQuin X3 [2 r.]; GórnDworz Hh2, Ii6; Tákżeć y inſze Páweł S. przywodźi: którzy wielkie rzeczy na śię przyymowáli/ niczym iedno Wiárą dobrą temu doſyć czyniąc. BiałKat 26; RejZwierc 240v; Ztądże gniewy/ zwády/ krzywdy/ ktorem niećierpliwie á wſzytkim práwem doſyć cżynić/ zá potrzebną rzecż máią ModrzBaz 56v; Phil P3; SarnStat 83.

dosyć (u)czynić czemu w czym (18): Wthim wſſziſtkim Wyerze y povynowaczſthwv ſſwemv doſycz czinyacz. LibLeg 11/133, 10/64v, 120v, 11/25v; MurzHist F; obietnicam swem pańskim dosyć cżynił [Król Jego Milość] a nikt tego prawdziwie pokazać Diar 22; LubPs Z4v; RejZwierz 64; BibRadz I *5v; RejPos A4; ModrzBaz 102v; SkarŻyw 113; ZapKościer 1580/14; CzechEp 177; KochJez A3v; ArtKanc M17; GórnRozm C3; PaprUp L3v.

dosyć (u)czynić z kogo, z czego (8): A zdarz mi moy miły panie áby zá twą ſprawą ſtánowiły ſie wſſytki poſtępki moie ſktorych bych ia doſyć czynił poſluſſeńſtwu twemu RejPs 175v. Cf »dosyć (u)czynić z siebie«.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: temu (29), to (1); co (29), czego (1)] (30): LibLeg 7/31; RejJóz N2; Diar 90; GliczKsiąż M7; ſlubuiemy temu doſyć czynić/ co to obiecuiemy. OrzList i8v; Ale ſie niepytayćie co czynić mam/ ábowiem wam tego nie oznaymię/ áż vczynię temu doſyć com vmyſliłá [usquedum perficiantur quae ego facio]. BibRadz Iudith 8/22 [przekład tego samego tekstu BudBib], Ios 1/8, 23/6, 1.Reg 1/17, 15/20, 3.Reg 11/33 (10); ná pokłádźinach Nowożenia ma obiáwić ieſli iuż doſyć vcżynił temu o co ſie záwiodł/ tedy będą wſzyſcy ſpiewáć nie bárzo pocżelne pieśni. BielKron 465; Mącz 416d, 467d; RejPos 102, 102v, 179; WujJud 104v; BudBib 4.Esdr 1/35, Tob 4/22, Iudith 8/22; ModrzBaz 115; ModrzBazBud ¶5v; CzechEp 223; NiemObr 95; GrabPospR K2v.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć (u)czynić artykułowi, konstytucyjej (3), listom, nauce (3), nabożeństwu, obowiązkowi, oczekawaniu (2), podpisowi, posluszeństwu (3), postanowieniu (3), powinowactwu (4), powołaniu (2), prawu, proroctwu (2), przedsięwzięciu (8), przykazaniu (4), przymierzu (2), radzie, rękojemstwu, (podjętej, przykazanej, postanowionej) rzeczy (8), sądowi (5), skazaniu (sądowemu) (6), służbam swoim, spiskowi, stanowi (5), tytułowi swemu, ugodzie (4), umowie (3), wezwaniu (2), wokacyjej, wyrokowi (3), zadaniu, zapisowi, zawołaniu, zwirzchności.

Przysłowie: gdzie Lwią ſkorą cżemu doſyć vcżynić nie może/ tám Liſią trzebá nárabiáć. Phil P3.
Zwroty:praw. »(u)czynić dosyć dekretowi« = decretum exequi JanStat [szyk zmienny] (15): Saul każe ze złoſći ſwey pomordowáć Kapłany/ A wſzákoż w tym cżyni doſyć Bożemu dekretowi ſpráwiedliwemu BibRadz I 163d marg; BielKron 201, 204; cżyniąc doſyć Dekretom ſwoim/ nielza było ledá iáko onego nędzniká záſię w łáſkę przyiąc. RejAp 1; Tám wnet Pan/ ácż z wielkim żalem nád vpadkiem iego/ vcżynił doſyć boſkiemu dekretowi ſwoiemu RejPos 101, 44, 86v, 101, 102v, 157, 178v; cżynił dekretowi doſyć Senáckiemu/ Acż s tego wielka żáłość roſłá w ſercu iemu. PaprPan Gg2v; ZapKościer 1586/66; SarnStat 198, 627.

»dosyć (u)czynić obietnicy, obiecaniu, obiecanej rzeczy« [szyk zmienny] (36 : 7 : 1) (44): Dawid vpomina páná áby racził doſic vczinic obietnicam ſwym. RejPs Ff7, 80v, 121v marg, Ff4, Ff5; RejKup o2, o3v; Diar 22; Pan Bog cżyniąc doſyć ſwoiey obietnicy/ Záwoła wdzyęcżnym głoſem/ podźcieſz zá mną wſzyſcy RejWiz 179; BielKron 379v; Munus promissi conficere. Obiecániu doſić czinić. Mącz 237b, 264b, 304e, 333c, 386a, 389a (9); RejAp 2v, 16v; RejPos 2, 2v, 102, 114, 142 (11); BudBib Bv, Esth 14/5; CzechRozm 74v; SkarŻyw 107, 179, 252; Krolowa czyniąc doſyć obietnicy/ poſłáłá z inſzymi Pány Krolewnę Edwigę do Polſki StryjKron 472; CzechEp 151, 174, 175, 332; SkarKaz 40b.

»dosyć (u)czynić (swej a. swojej) powinności« = munus a. officium (suum) exsequi a. tueri a. explere a. sustinere Modrz [szyk zmienny] (74): LibLeg 7/31v; RejKup S; Diar 83; DiarDop 109; SRogye stukánie ieſt w tym Pſalmie tych ſtanow ktorzy ſą ná vrzędy wyſtáwieni/ iż nie cżynią doſyć powinnośći ſwoiey LubPs S5; Leop 1.Par 6/10; BibRadz I *5v, 216 marg; Prot C2v; Iam vcżynił powinnośći ſwey doſyć iż cie vpominam. RejAp 198v, 119 [2 r.], 199; GórnDworz Aa2, Ee5v, Ii6; Jeſliżeś też duchowny/ ſtáray ſie ábyś doſyć cżynił powinnośći ſwoiey/ á ſpráwował porucżone owiecżki ſwoie/ według woley páná ſwego. RejPos 61, 7, 19, 39, 43v, 62 (25); HistLan Ev; RejZwierc 32, 46, 62v; tedy mnimáią że iuż powinnośći ſwey doſyć vcżynili/ kiedy dziatki ich Modlitwę Páńſką/ y ſpołek Apoſtolſki według zwycżáiu mowić vmieią RejPosWstaw [413], [413]v, 42; CzechRozm A4v; nieinácżey máią być rozumiáni kmiećie/ gdy powinnośći ſwey doſyć vcżynią [cum munus suum pensumque absolvissent]/y cżyńſz zápłácą/ iedno iáko ſąśiedźi. ModrzBaz 47v, 3, 20v, 45 [2 r.], 49v, 68v (15); Cżynił doſyć powinnośći bráctwá onego nád inne/ y ná tym ieſzcże nieprzeſtáiąc/ przycżyniał ſobie bicżowánia SkarŻyw 460; GórnRozm C3 [2 r.], K3; SarnStat 182, 210, 941, 1058, 1187; GrabPospR K2v.

»dosyć (u)czynić prośbie« = petitioni a. postulationi satisfacere JanStat [szyk zmienny] (10): Doſſycz czyniącz prozbie poſlow Ziemſkich poddanych naſſych zoſtawyemy w moczy statut nas Piotrcowſki na Seymie valnem vczynioni ComCrac 14, 14v; LibLeg 11/137; BielKron 97v; Doſyć czyniąc prośbóm Pánów Rad náſzych świetckich y Poſłów Ziemſkich/ poſzlemy do świętégo Oycá Papieżá prośić o Annaty SarnStat 174, 389, 487, 917, 971, 1026.

»przysiędze, ślubowi (a. ślubu) dosyć (u)czynić« = iusiurandum conservare, reddere vota Mącz (5 : 3) (8): MetrKor 37/2v; BielŻyw 155; GroicPorz f4; O iáko ći dwá krolowie niegodni korony/ gdyż ſwey przyſiędze ieden ſnich doſyć nie vcżynił. BielKron 310v; Mącz 389b, 508a; z rády y znádchnienia Duchá S. obiecał im ożenić ſię/ tą nádzieią/ iſz mu Pan Bog táką miáł dáć małżonkę/ zktorąby cżyſtośći nie ſtráćił/ á ſwemu ſlubu dośić vcżynił. SkarŻyw 178; SarnStat 101.

»dosyć (u)czynić rozkazaniu, żądaniu (a. żądości, a. żądzej), zleceniu« = imperata facere, iussa capessere Modrz; imperium exequi a. persequi Mącz; praecepta facere PolAnt [szyk zmienny] (24 : 12 : 1) (37): LibLeg 11/75, 78, 134v, 137, 174v; Abowiem ty zdobrotliwoſći ſwey nigdy nieomieſſkawaſz doſyć vczynić ſluſſney ządzey káżdego RejPs 89v; RejKup b8; DiarDop 118; BibRadz I *4, Lev 26/14, Num 15/22, 1.Reg 15/11, 1.Par 28/7; BielKron 200; Doſyć vcżynił Oycá ſwoiego zleceniu GrzegRóżn O2; Mącz 280c, 386a; GórnDworz H4, K6, Z4; RejPos 2, 11, 14, 88v; Pan záś y mąż żeby ſługi y żony bronili [...] y gdyby o co prośili prosbę ich do ſiebie przypuſzcżáli y żądániu ich przyſtoynemu doſyć cżynili. CzechRozm 197, A4v; ModrzBaz 49v, 96, 134; SkarŻyw 20; StryjKron 617, 697; CzechEpPOrz *4; Ia iednák doſyć czynię roſkazániu twemu. KochFr 111; Sługá vpátrzywſzy czás/ vczynił roſkazániu pániéy ſwéy doſyć. KochWz 136; ActReg 180; JanNKar D3.

»dosyć (u)czynić słowu (swemu a. swojemu)« = praestare fidem Mącz; votum facere, sermonem complere PolAnt [szyk zmienny] (12): RejKup o3v; BibRadz Esth 5/5, 2.Reg 24/4, Deut 32/12; OrzRozm S2; Fáráo nie vcżynił ſłowu ſwoiemu doſyć/ przeto Pan Bog drugą plagę przepuśćił ná zyemię Egipſką BielKron 29v, 385; Mącz 400b, 419b; przetoſz vcżyń doſyć ſłowu ktoreś przyrzekł vſty twoimi krolowi niebieſkiemu. BudBib 3.Esdr 4/46, 2.Par 10/15; CzechEp 184.

»dosyć (u)czynić (swej a. swojej) sprawiedliwości« [szyk zmienny] (11): GroicPorz hv; BibRadz I 376a marg; by nie było Stároſty/ muśiałby Krol ſam ręką ſwą/ Spráwiedliwośći świętéy doſyć czynić OrzQuin X3, S2v, X3; RejPos 5v, 56v, 270v; CzechEp 176; Dziwna łáſká Bogá wſzechmocnego/ dał vmęcżyć Syná iedynego/ dla náſzych złośći/ cżyniąc doſyć ſwey ſpráwiedliwośći. ArtKanc F9v; WysKaz 27.

»dosyć (u)czynić swemu« [szyk zmienny] (11): Nye baczęć ya też iżebyśćye wy pánowye dworzánye y rycerze ſwemu doſyć czynili. Yuż wam też bárzo myecze y groty pordzewyáły KromRozm I A4; BibRadz 3.Reg 22/22; Ian też Lowczowſki Opát Tyniecki/ zda mi ſye że doſyć ſwemu czyni/ Szkołę ná Tyńcu chowáiąc/ y wiele vbogiey Szláchty około śiebie żywiąc. OrzRozm Iv; BielKron 256v, 397v; GórnDworz Q6v, S3v, Hh2; RejZwierc 240v; KochFrag 41; włos z głowy im nie ſpadł/ á ſwemu doſyć vczynili/ y to ná co ich P. Bog wezwał wykonáli. SkarKaz 519b.

»dosyć (u)czynić z siebie« [szyk zmienny] (7): Mącz 73d, 369a; Spráwy iego znácżnieyſze niż gwiazdy ná niebie/ Bo tu ná ſwiecie będąc cżynił doſyć s ſiebie. PaprPan Eev; KochJez A3v; wiemy ze tam wm dosyc zsiebieczynisz iako dobry Senator asczery miłosnik RPtej ActReg 13; SzarzRyt C2v; Z śiebie rządne niebioſa doſyć vcżyniły/ Gdy zſwych ćiemnych obłokow gęſte dżdże puśćiły. WisznTr 7.

»urzędowi (swemu) dosyć (u)czynić« = officium suum praestare, muneribus fungi Modrz; munus suum exsequi Mącz; opus suum facere PolAnt [szyk zmienny] (42): ForCnR A2v; SeklKat Y3; KromRozm III Lv [3 r.]; Cżemuż doſyć nie cżyniſz vrzędowi ſwemu/ Gdy cie zową ſláchćicem/ cżyńże doſyć temu. RejWiz 99; A ieſliby też Woiewodá nieczynił doſyć vrzędowi ſwemu/ tedy go obiecuiem káráć winą ſtem grzywien/ tyle kroć ile ſię dopuſći. UstPraw A2; BibRadz Gen 39/11, I 2b marg; OrzRozm Mv [3 r.], N [2 r.]; BielKron 204v, 223v, 393; Mącz 385c; ow doktor [...] tym iednym/ vrzędowi ſwemu doſyć cżyni/ kiedy tho ma w ſwey mocy [...] że może vzdrowić/ gdzie by kto wpadł w chorobę GórnDworz Kk3v, Kk, Kkv, Kk3, Kk3v [2 r.]; Stárſzy ieſliby vrzędowi ſwemu doſyć niecżynił [officium suum non praestans] niech będźie zá krzywoprzyśiężcę mian/ y z miáſtá wygnan ModrzBaz 84, 19v, 39, 45 [2 r.], 74v, 107 (9); A Kniáź Conſtanti iáko Hetman vrzędowi ſwemu czyniąc doſyć przedſię Smolenſká przeważnie dobywał StryjKron 747; NiemObr; LatHar 134; SarnStat 40, 81 [2 r.], 271, 482, 1042.

»dosyć (u)czynić wolej (a. woli)« = animum explere Mącz [szyk zmienny] (42): gdi czo poddanem ſwem roſkaze thedi wſzithczi voly yego y roſkazanyv czinycz doſſicz mvſcha. LibLeg 11/174v, 7/8v, 10/115v, 11/23v; RejPs 180; RejKup i8v; LubPs Z4v; GroicPorz k4v; BibRadz I 138c marg, Ps 40/9, 143/10, II 52b marg; BielKron 155v, 171v, 424v [2 r.]; Mącz 10b; Dworzánin to ma mieć nád wſzytko áby miłuiąc páná ſwego/ woley iego/ y roſkazániu doſyć cżynił GórnDworz K6, M8v; RejPos 2, 11, 14, 26v, 49v (8); ſam Luter ná perſwázyą dyabłá złégo ludźiem ſwéy Bábiloniéy tę ofiárę zhydźił /sſpáczył/ czyniąc miſtrzá ſwégo dyabłá woléy doſyć: z którym częſté obcowánié miał BiałKat 341; CzechRozm 220v, 221 [2 r.], 221v [2 r.], 227v; KochPs 59; SkarŻyw 336; StryjKron A6; wygánia też bicżem łákome kupce z kośćiołá/ y ſtoły z pieniędzmi ich przewraca: cżyniąc w tym doſyć woli oycá ſwego niebieſkiego/ y piſmo prorockie wypełniáiąc CzechEp 18; ArtKanc M17; PaprUp I; PudłDydo B3v.

»wolej swej dosyć uczynić« = o sprawach seksualnych (1): Libidinem suam explere, Woley ſwey doſić uczinić/ Vćieſzić ſie ná kim. Mącz 304c.

»dosyć (u)czynić zakonowi« = legi satisfacere Modrz; legem facere PolAnt [szyk zmienny] (26): PatKaz III 138; Bo y Swiety ſię nieobrał Aby był kedy wtem wytrwał Aby niwczem nieprzewinił Zakonowi doſſyć czinjł RejKup dd4, Eev; MurzNT 91, 91 marg; BielKom E7v; LubPs G marg; BibRadz 1.Esdr 7/26, Ios 1/7, 2.Esdr 9/34, Ioann 7/19; on dniá dziſieyſzego dla nas dla grzeſznych dał obrzezáć ſwięte ciáło ſwoie/ cżyniąc doſyć zakonowi/ áby gi zá nas wypełnił RejPos 34, 57, 69v, 159, 169v, 174v, 179, 236v; Może cżłowiek vſpráwiedliwiony/ zá łáſką miłego Bogá doſyć vcżynić Zakonowi/ to ieſt Przykazániu Bożemu. WujJud 76v, 80v, Nn7; WujJudConf 76v; BudBib 2.Esdr 9/34; ModrzBaz 9; SkarŻyw 113.

Szeregi: »(nie) słuchać (ani) i czynić dosyć« = (non) audire (neque) ac facere PolAnt (2): Mátka moiá y bráćia moi onić ſą ktorzy ſłowa Bożego ſłuchaią y czynią mu doſyć. BibRadz Luc 8/21, 4.Reg 18/12.

»strzec a dosyć czynić« = custodire et facere PolAnt (1): Bądźćież tedy ſercá dobrego ábyſćie ſtrzegli á czynili doſyć themu co nápiſano ieſth w Kſięgách zakonu Moiżeſzowego BibRadz Ios 23/6.

»dosyć (u)czynić a (abo) (wy)pełnić« [szyk 4 : 1] (5): ComCrac 22; nie przeiednał nam v Bogá Oycá tey ſrogośći zakonney/ kthorey żadny cżłowiek nigdy doſyć vcżynić á nigdy wypełnić nie mogł RejPos 57v, 100v, 102v; o ważnośći zapiſów, że przećiwko nim nie zoſtáie żaden odpór, żadna controwerſia, áni contrádictia, iedno im dosyć czynić wypełnić potrzebá [...] duntaxat eisdem Inscriptionibus satisfacere et easdem implere. SarnStat 1260.

β. praw. Wynagradzać moralnie lub materialnie, odpłacać, zwracać, oddawać, uiszczać; satisfacere Mącz, Calep, JanStat; persolvere Mącz; solvere Modrz; respondere Mącz (264): OpecŻyw [80]v; ZapWar 1548 nr 2668; GroicPorz r2; á ieſliby ten co go ćiążáią zá winy przes ták długi czás doſyć nie uczynił/ [...] á ſwey ćiążey niewypráwił/ tedy po onym czáſie przerzeczonym będzye im wolno z ćiążą czynić co będą chćieć UstPraw G, F2 [2 r.], F4v; KuczbKat 415; CzechRozm 218; którégo vſzkodźił będźie powinien doſyć vcżynić [sed passo damnum satisfacere teneatur JanStat 621]. SarnStat 702, 515, 798, 803.

dosyć (u)czynić komu, czemu (77): MetrKor 26/62v, 40/818; wſſytki twoie dobré vcżynki/ ktores cżynił przez wſſytki dnij [...] niemogę [!] doſytz vcżynitz iednéy kropli iego ſwięté krwie. OpecŻyw [127]v, 81; RejPs 146v, 171v; SeklWyzn c4v; LibLeg 11/152v, 159; SeklKat I4; RejKup f8v; ZapWar 1550 nr 2655 [2 r.], 1548 nr 2667; GliczKsiąż N8v; GroicPorz q2v; UstPraw D4, E3v, Iv [2 r.]; Persolvere promissum, Záplácić obiecánie/ to yeſt doſić mu vczinić. Mącz 401c, 116b; RejPos 248 [2 r.]; niemoże być ktemu przywiedźion/ áby onemu doſyć vcżynił ktorego był obráźił. KuczbKat 335, 225; BiałKaz M3; CzechRozm 208, 220v, 221 [4 r.], *v; ZapKościer 1580/13; ActReg 104, 116, 171; SarnStat 209, 253 [2 r.], 432, 433, 491 (17), Cf dosyć czynić komu z czego; »osądzonej rzeczy dosyć (u)czynić«, »obrażonej stronie dosyć (u)czynić«.

dosyć czynić komu z czego (1): Z Podatku owſowégo nam do żywotá náſzégo ſámá Ruſka źiemiá doſyć czynić będźie. SarnStat 69.

dosyć czynić na co (1): y na tę proteſtacią chce dosyc cżynić. ZapKościer 1580/16.

dosyć (u)czynić o co (6): ZapWar 1548 nr 2668; tedy ná tymże roku o przerzeczony zakład doſyć vcżynić będźie álbo będą powinni SarnStat 1256. Cf »o osądzone rzeczy dosyć uczynić«.

dosyć (u)czynić za co, za kogo (54): OpecŻyw 81; A yeſlibi kto zabyl, za glową, y zaſchkodi ma doſſicz vczinicz MetrKor 40/822; LibLeg 7/69v, 11/108; ZapWar 1540 nr 2591; Y iákoż ia mam iemu zá to doſyć vczynić co on dobrodzieyſtwá vczynił nádemną RejPs 171v, 146v; RejRozpr B4v; SeklKat I4, L2; Gdy ſługá á zwłaſzczá gołotá vczyni komu ſzkodę/ zá tákiego pan ma iego doſyć czynić. UstPraw Dv, A4, B4v, E2, H4; á wſzákże vcżynek onych kthorzy przyść mogli cżyni doſyć/ y za ony ktorzy ktemu przyść niemogli. BielKron 329v, 329v; RejPos 104, 247, [310]v; Szláchćie gdy zá gránice przećiwko nieprzyiaćielowi wyiedźie Król zá więźienie y ſzkodj doſyć vczjnić ma SarnStat 891 marg, 416, 524 [2 r.], 666 [2 r.], 701, 786 (22). Cf »dosyć (u)czynić za dług«, »dosyć (u)czynić za ranę«, »za winę dosyć (u)czynić«.

dosyć (u)czynić czym (4): GroicPorz m4; RejPos 249; Przeto Páná Bogá Modlitwą vbłagamy/ Bliźniemu Iáłmużną doſyc cżynimy/ á ſámi śiebie Poſtem prawdźiwym karzemy. KuczbKat 225; ModrzBaz 56v.

dosyć (u)czynić w kim, w czym (5): CzechRozm 221 marg; A gdy sobie wzaplacie dosyć vczynią a zzupelny zaplathy podziękuie wyzei pomienionemu Grzegorzewi obiecuie pokoi wieczny ſąm od śiebie ZapKościer 1580/6; SarnStat 1217. Cf »dosyć (u)czynić w długu«.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): tedy tákowy od ſądu nie ma piérwéy odiść/ áżby doſyć vczynił o co ieſt zdan. SarnStat 798.

W charakterystycznych połączeniach: obrażonemu, powodowi, skaźni (2), składowi, uderzonemu, ukrzywdzonemu (2), uszkodzonemu dosyć uczynić; za szkody (2), za więzienie (3) dosyć uczynić.

Zwroty: »dosyć (u)czynić w długu, za dług« [szyk zmienny] (2 : 2): ma być przes Vrząd ták długo záchowan/ áż Powodowi w długu wedle przezyſkow doſyć vczyni GroicPorz q4v, q2v; RejPos 246v; SarnStat 798.

»prawnie, sądownie dosyć uczynić« = iudicialiter satisfacere JanStat (1 : 1): W Przypowiáſtu nie ſądownie będźieſz odpowiadął (!)/ ále ſądownie doſyć vczyniſz SarnStat 1248, 1247.

»za ranę dosyć uczynić« [szyk zmienny] (4): My w tákowey rzeczy ſkázuiem/ iż Andrzey ma doſyć vczynić Bártoſzowi zá rány. UstPraw D4; Choć kto kogo śmieiąc ſie, álbo gráiąc ráni, obrázonému zá ránę niech doſyc vczyni. SarnStat 620, 618, 620.

»osądzonej, skazanej, sądowej itp. rzeczy dosyć (u)czynić; o osądzone rzeczy dosyć uczynić« = decreta exsequi, in fide stare, iudicata re stare Mącz; iudicatum solvere Modrz [szyk zmienny] (12; 4): tedy zbroyną ręką/ á gwałtem ma być do więźienia wźięt/ y tám poty záchowan/ áż by oſądzoney rzeczy doſyć vczynił. GroicPorz cc4; UstPraw G2; Mącz 385c, 417b; Ná Krolá tedy to należy/ káráć te/ ktorzi rzecży oſądzoney doſyć cżynić/ á co z ſądu przyidźie płáćić nie chcą. ModrzBaz 96v; ma rękoiemſtwo ſtáwić iż doſyć vczyni rzeczy oſądzonéy nadáléy do ſześći niedźiél. SarnStat 525, 432, 433, 514, 686 (11).

»obrażonej stronie dosyć (u)czynić« = parti laesae satis dare Modrz [szyk zmienny] (5): GroicPorz q; A ieſliby pan Poborce ſwego przed ſądem nieſtáwił/ tedy ſam winien ſtronie bez wſzelákich odwłok doſyć vczynić UstPraw E2; ModrzBaz 84v; ma bydź do wieże wſádzón y śiedźiéć áż doſyć vczyni ſtronie SarnStat 514, 526.

»za winę (a. przewinienie) dosyć (u)czynić« = pro poena satisfacere JanStat [szyk zmienny] (6): Ci co ſol záſtawáią/ ieſliby ſię inák záchowáli niż przyſłuſza/ tácy przepadáią winy 14 grzywien Woiewodźie tego powiátu/ przed ktorem Woiewodą tácy winni ſtánąć y zá winę doſyć vczynić UstPraw D4v, K2v; RejPos 247v; A ieſliby o winę był tactus, á odſzedłby niedoſyć vczyniwſzy zá winę/ tedy zátym w táką drugą winę wpada SarnStat 799, 292, 1248.

Szeregi: »dać i dosyć uczynić« = dare et satisfacere JanStat (3): wiárdunk przez wſzelkiégo ſporu piérwéy/ á niżli do którégo ſłuchánia będźie przypuſzczon/ dáć y doſyć vczynić będźie powinien. SarnStat 235 [idem] 468, 475.

»nagrodzić i dosyć uczynić« (1): ma pirwey Panu Commenderowi naszemu wszytko nagrodzic y dosyc mu vczynic ActReg 171.

»dosyć czynić to jest przepraszać« (1): mamy [...] odpuſczać winy albo wyſtępy bliznem naſzem/ gdi [...] proſſą nas zato y dla pana boga/ doſſic cziniąc to ieſt przepraſzaiąc yle mogą SeklKat S4v.

»(zapłacić) wrocić i (albo) dosyć uczynić« [szyk 1 : 1] (2): then tho przerzecony phylyp zaplaczyl vroczyl y dossycz vczinyl tho czo kolwiek po ych dziewcze był wssyał ZapWar 1548 nr 2667; vyśc tego niemogą áby doſyć vcżynić álbo wroćić niemuśieli. KuczbKat 330.

»(za)płacić, i (a) dosyć (u)czynić« = solvere et satisfacere JanStat [szyk 7 : 1] (8): A yeſthliby był nyeoſzyadli dluznik thedi go Staroſta ma yąncz, y wyazyenyv dzyerzecz. thak dlugo aſz zaplaczi a doſſicz vczini yſczowy, ktoremv dluzen za dluk MetrKor 40/818; ZapWar 1548 nr 2667; SeklWyzn c4v; o gárdło iuż tákiemu nieidźie/ ále płáćić á doſyć czynić ma wargieltem w Práwie opiſánym wedle Stanu. GroicPorz m4; zápłáććie y doſić vcżyńćie tym wſzyſtkim ktorzy wiernie Pánu ſwemu ſłużyli. BiałKaz M3; Satisfacio ‒ Płacze, doſicz czinię Calep 948a; SarnStat 656, 1255.

αα. Odpokutować, okupić winy [zawsze w tekstach o tematyce religijnej] (111): SeklWyzn D [2 r.]; any pſotliwy/ any złodzieye/ any łakomy/ any pyaczy/ any drapyeſczy kroleſtwa Bożego poſiędą/ yeſly ſię nieuſnaią/ nieżałuią/ ni polepſą/ niewroczą/ niezapłaczą/ nienagrodzą/ przcproſą/ komu czo powynny/ á doſyć vczinią/ takowe grzechy powinień vrząd karać SeklKat L3v, N3 [2 r.], V4; Papieżnicy niewierzą/ choćia vſthy wyznawáią/ áby Kryſtus doſić vtzynił. KrowObr [256]v, 189 marg, [259]; KuczbKat 220 [2 r.], 225;

dosyć (u)czynić komu, czemu (22): PowUrb +2; OpecŻyw [80]v, 104; mam to przed nim wyznawać/ proſić o odpvſzcżenie/ doſić mv vcżynić za to/ a ziednać ſię ſnim. SeklWyzn c4, c4v; SeklKat Nv; A yeſli by wczim przewinił Doſycż themu nievczinił Zbawicżiel naſz ſſwey miłoſczij Prziyął na ſię yego złoſczij RejKup Q; LubPs H3; A boili ſie cżłowiek trzećiego ſwiádká/ to ieſt żądośći ćieleſny/ tedy ma doſyć vcżynić pánu bogu przez vdręcżenie ćieleſne HistRzym 76, 46v, 120v; WujJud 93 [2 r.], 100v; Iáko Bogu y wiernym doſyć vcżynił Chriſtus. CzechRozm *4v, 219, 220 [2 r.], 221 marg; ReszPrz 83; ReszHoz 122; ReszList 151.

dosyć (u)czynić przez co, przez kogo (5): SeklKat D4; niewierzyćie/ áby Kryſtus dośić vtzynił przes mękę ſwoię ná krzyżu KrowObr 87v, 51; HistRzym 76; CzechEp 147.

dosyć (u)czynić za co, za kogo (83): BierRaj 23v; Bo kto má doſytz vcżynitz za cżlowieka/ muſi bytz buóg wierny ij cżłowiek prawy. OpecŻyw [80]v, [80]v, 104; SeklWyzn c4; SeklKat F2, N3, R, X2v; RejKup aa2v, Dd; MurzHist L; Ktory ſam wziąwſzy ie [grzechy] ná ſwe cżłowiecżeńſtwo/ vcżynił zá nie doſyć Bogu oycu ſwemu niebieſkyemu. LubPs H3, L2v; KrowObr Bv, 51v, 54v, 55 [5 r.], 57v, 58; ieſtći dobry krzeſćiánin ktory ſie boi by bogá nie obráźił y żáłuie zá grzechy cudze y ſwe/ á niechce bogá gniewáć/ przes grzechy. A obráźiłliby niegdy/ tedy ieſt gotow zátho doſyć vcżynić. HistRzym 102; RejPos 14, 120v; BiałKat 23v; KuczbKat 225 [2 r.]; Wiemy też/ że Pan Chriſtus zá nas doſtátecżnie doſyć vcżynił WujJud 92v, 93 [2 r.], 100v; CzechRozm 219v, 220 [2 r.]; SkarJedn 272; Pánie BOże moy/ cżyni mi wielką nádźieię/ ſroga męká/ y święta śmierć twoiá. Tyś zá mię vcżynił doſyć LatHar 146, 286; WujNT 551; WysKaz 25 [2 r.], 26, 31 [5 r.], Cf »dosyć (u)czynić za grzechy«.

dosyć (u)czynić czym (6): SeklKat P, Q4v, X2v; LubPs dd; SkarJedn 272; po przywroceniu łáſki Bożey/ potrzebá było doſyć vcżynić karánim docżeśnym/ iáko były wory/ włośiennice/ popioł/ y ine kárnośći. WysKaz 29.

dosyć (u)czynić w czym, w kim (4): ieden zá drugiego doſyć cżynić w karániu docżeśnym może. LatHar 286; WujNT 697 [2 r.], Dddddd.

W charakterystycznych połączeniach: Bogu (15) dosyć uczynić; za człowieka (2), za ludzi; za doczesne karanie (4) dosyć (u)czynić; przez mękę, przez śmierć dosyć (u)czynić.

Zwrot: »dosyć (u)czynić, czyniwać, czyniący za grzech(y)« [szyk zmienny] (32 : 1 : 1): PowUrb +2; PatKaz III 89; iako by kto był taki na ſwiecie/ ktoryby mogł doſić vcżynić za grzech/ krom pana Chriſtuſa. SeklWyzn c4v, c4v, D, Dv [2 r.], f2; SeklKat D4, P, Q4v; LubPs dd; Kryſtus Syn Boży/ przes iednę offiárę ná krzyżu zá grzechy wſzyſtkiego ſwiátá/ dośić vtzynił KrowObr 51, 59, 156v, 177v, 177v, marg 185v, 189; á zá káżdy grzech áby doſyć vcżynił pánu Bogu/ á tho ma być przez modlitwę/ poſth y iáłmużnę. HistRzym 120v, 46v; BiałKat 161; KuczbKat 195; WujJudConf 91, 93; RejPosWstaw 22; CzechRozm 219; ReszHoz 122; y przez ktore [pokuty] doſyć cżyniwáli zá grzechy popełnione ReszList 148; LatHar 146 [2 r.]; iáłmużná oczyśćia grzechy/ y czyni doſyć zá przeſzłe grzechy. WujNT 243, 275; WysKaz 23.
Szereg:»(albo) (u, od)cierpieć, (zasługiwać) i (albo) dosyć (u)czynić« [szyk 8 : 1] (9): SeklWyzn G; niedośić ieſt wierzyć/ iż P. Kryſtus vćierpiał/ y dośić vtzynił zá nas KrowObr 57v, 55 [2 r.], 58; ná záſłużone á powinne męki wydawáni bywamy/ ktore álbo doſyć cżyniąc/ álbo theż ćierpiąc wypłacżamy. KuczbKat 415; WujNT 551, 697, Dddddd.
γ. Zadowolić, zaspokoić, dogodzić, wygodzić [komu, czemu]; satisfacere Modrz, Vulg; exsaturare Modrz (98): BierEz I 3v; BielŻyw 118; RejPs 116; DiarDop 113; Ciáło duchem nigdy nie może być/ Muśi według ſwoiey krewkośći żyć/ Przyrodzeniu ſwemu doſyć czynić BielKom G4, Ev, F8; RejZwierz 11v; BibRadz 2.Mach 15/5; BielKron 26; GórnDworz E6, Ff, Mm2; Aby tedy pánu ſwemu doſyć vcżynił/ ma przyść pieſzki y iezdno. HistRzym 71v, 72; RejPos 227v; árkábuzy ſzrobuią/ hárnáſze ſkrzypią/ áby iedno zwycżáiowi doſyć vcżynić. RejZwierc 16v, 25v, 105 [2 r.]; Wiem dobrze że ſie tu nie wſzytkim doſyc vcżyni/ kthorzy cżegoś więtſzego w náucze ſzukáć chcą RejPosWstaw [1432]v; CzechRozm 68, 80v, 138v, 140v, 169v; ták bárzo ludzkie dowcipy ſą rozne/ że iym wſzytkim niemoże ieden nigdy doſyć vcżynić. ModrzBaz 136, 88; Oczko 24v; CzechEp 35 [2 r.]; NiemObr 12; NIe ſą/ Woiewodo zacny/ czáſy po temu/ Abych/ czyniąc zwyczáiowi doſyć dawnemu/ Vſzy twoie lutnią báwił KochFr 84; GórnRozm G; Bo kto Ieśień/ Zimę/ Wioſnę dármo puſzcża/ Lećie muśi ſzkodę mieć: bo źiemi y cżáſowi/ około polnych robot/ doſyć nie vcżyni. GostGosp 64; Phil S4; GórnTroas 13; A Piłat chcąc rzeſzy doſyć vcżynić/ puśćił im Bárábbaſzá WujNT Mar 15/15, s. 184; SarnStat 1263; SkarKaz 551a.

dosyć uczynić na co (1): Wrok ſię wroćił do onegoſz ſtárſzego/ proſząc áby przyięty był y gdy go doznawał w nauce praw kośćielnych: nic ſpytáć niemogł/ ná co by mu/ z pámięći wſzytko mowiąc/ niedoſyć vcżynił. SkarŻyw 411.

dosyć uczynić czym (1): nieieſt żaden ktoryby ieden ſam/ ábo rádą ſwą/ ábo ſtáránim ſwym mogł wſzytkiey Rzecżypoſpolitey doſyć vcżynić/ á iey brzemioná znośić. ModrzBaz 24v.

dosyć (u)czynić w czym (9): twey panſkiey miłoſci offiaruię zwłaſzcża rycerſką rzecż rycerzowi. Chcząc w tim doſzyć vcżynić dwornoſci Polakow, ktorzy o czudzich ſie rzecżach badaiąc, nie wiedzą czo ſie doma dzieie abo v ſąſiadow poſtronnych. MiechGlab *2v; LibLeg 10/120v, 11/170v; wiem dobrze/ że niemogę wſzytkim wtem náſzem ſpiśie doſyć vcżynić [non omnibus me hac tractatione nostra satisfacturum esse]. ModrzBaz 1; CzechEp 69.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć (u)czynić naturze, przyrodzeniu (5), zwyczajowi (3).

Zwroty: »myśli swej dosyć (u)czynić« [szyk zmienny] (4): Kthorzy tedy chcą wiedźieć przycżynę mego żeglowánia/ tákież pielgrzymowánia/ inſza nie byłá/ iedno ábych ſwey myſli doſyć vcżynił BielKron 455v; GórnDworz Bb3; MWilkHist G4v; woleli od poſłuſzeńſtwá kośćiołá Rzymſkiego odſtąpić/ á ſwey myſli doſyć cżynić. SkarJedn 168.

»dosyć (u)czynić sobie« [szyk zmienny] (5): w tey mierze nie cżynię doſyć ſam ſobie GórnDworz F6v; BudBib b3; Mam zá to iż táki tłumácż ieſzcże nigdy nie był/ ktoryby wtem y ſobie doſyć vcżynił. BudNT d2; Co ieſli ią wieſz/ á widźiſz że ieſt słuſzna y ſpráwiedliwa [przyczyna wyroku] nie maſz iey zámilcżeć: ábyś nietylko ſam ſobie doſyć vcżynił/ ále żeby też wſzytkim było iáwno/ żeś y ſpoſob onego ſporu dobrze wyrozumiał/ y myśl twą do pewnego celu náproſtowáł. ModrzBaz 88, 1.

»dosyć (u)czynić uszom« [szyk zrnienny] (2): ma wſzytkim vſzom doſyć czynić BielKom Av; Tenet aures vestras mediocris orator. Láda wymowcá może doſić uczinić wáſzym uſzom. Mącz 446a.

Szereg: »folgować i dosyć czynić« (1): [Bóg] ſpráwiedliwośći nie náruſza. Owſzem y oney ták folguie y doſyć cżyni CzechRozm 219.

»dosyć uczynić i kontentować się« (1): Wſzákże y dla proſtſzych/ którzy wolą obiecádło/ ná końcu ieſt Reieſtr dwóy wedle obiecádłá położony/ z którégo Reieſtru ſwéy intenciiéy mogą doſyć vcżynić y kontentowáć ſie. SarnStat 550.

αα. Ulegać, folgować (zawsze z rzeczownikami oznaczającymi uczucia lub stany negatywne) [czemu] (37): Pilát chtzątz doſytz vcżynitz żydowſkiému gniewu ij zloſci/ kázál go w powlocżyſté odzienijé oblétz OpecŻyw 128; RejKup b8v, aa4v, Eev; MurzNT 108v; I yużby był ſnadź vcżynił doſyć gnyewu ſwemu/ Iedno iż Moiżeſz s proźbą ſwą zábyeżał themu LubPs Y3; Starzy pátrząc ná káżdy dzyeń/ gdzie páni chodziłá [...] Dáli ſie chćiwośći vwieść/ y w ſercu myſlili/ Iákoby ſwey byſtrey żądzey doſyć vcżynili. KochZuz A2v; ták ie ſrodze káráć bedę áż vczynię doſyć popędliwoſći ſwoiey. BibRadz I 428c marg, 346a marg, Ez 25/15; OrzRozm D; BielKron 220v, 248, 249; KwiatKsiąż F4; GórnDworz Gg5v; á wżdy cżyniąc doſyć pyſze á hárdośći ſwoiey/ bieżał á wydárł onę owiecżkę onemu to vbogiemu cżłowiekowi RejPos 164, 82, 113, 185v, 192, 247; HistLan B3; Bo tháki vbolawſzy iáko ná łożną niemoc/ iuż mu ſie tylko tho wełbye wierći iákoby ſie pomśćił/ á vcżynił doſyć vporowi ſwemu. RejZwierc 157, 58v; BielSpr 2v; CzechRozm 135v, 172; Lecż waśni ſwoiey vcżynić doſyć [odium exaturare]/ áza nie milſza złemu cżłowiekowi/ niżli wielką ſummę pieniędzy ſtráćić? ModrzBaz 79v, 48v; gdy ią [...] ſyn kśiążęćiá [...] vyrzał: rozmiłował ſię iey y porwał ią/ y mocą/ ſwowolnośći ſwey doſyć vcżynił. SkarŻyw 348, 22, 52, 510, 582; żon ſiedḿ pogáńſkim obyczáiem poiął/ s ktorymi wſzetecznośći ſwoiey doſyć czyniąc/ iednák potomſtwá niemogł otrzymáć StryjKron 150; PaprUp Gv.

dosyć czynić czym (2): WerGośc 203; Iedni áby chowáli/ y zá bogi pieniądze mieli: drudzy áby hárdośći ſwey y wynioſłośći /vtrátámi y prożnośćiámi doſyć czynili. SkarKazSej 704b.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć (u)czynić chciwości, chuci złej a. świeckiej (3), głupstwu, gniewu (3), hardości (3), jadu, łakomstwu, myśli swowolnej, nadętości, nałogom, nienawiści, niezgodzie, popędliwości, przyrodzeniu srogiemu, pysze (5), swowolności, uporowi (2), waśni, wszeteczności, zamyśleniu niecnotliwemu, złości (4), żądzej a. żądzy (bezecnej) (4).

»dosyć (u)czynienie« = satisfactio Mącz, JanStat [szyk 205 : 4] (209):
α. praw. Wynagrodzenie moralne lub materialne; odpłacenie; uiszczenie, oddanie (203): PatKaz III 137v; ComCrac 18, 22; Sędźia po onych ſzeſći Niedźielách wierzyćielowi fant ku otrzymániu przyſądźi ná poczet doſyć vczynienia. GroicPorz dd2, cc4 [2 r.]; UstPraw H4 [2 r.]; ſkazano na nie wroćić Pomorſką źiemię y płát ſniey dáć trzydzieśći tyſiąc grzywien thakichże groſzy pod klątwámi Stroná ápellowáłá do Papieżá/ ále Komiſarze ná to nie dbali/ za nie vcżynienie doſyć/ dali klątwy wielkie na Krzyzaki BielKron 371; Satisfactio, Doſyć uczinienie, Zápłácenie/ Zaplátá. Mącz 116b; złoczyńcy zá ſwé wyſtępki przez Stároſty Vrzędniki oboiéy ſtrony náſzéy práwnie będą karáni: y ku doſyćvczynieniu doſtátecznému y powinnému [ad satisfactionem plenam et debitam arcebuntur et compellentur JanStat 852] będą przyćiſkáni y przymuſzani. SarnStat 1076, 184, 471, 546, 578, 825 (11).

dosyć uczynienie czego (5): któré to w wiązánié ma bydź dźierżano do zupełnégo doſyć vczyniénia win y ſzkod [ad integram satisfactionem poenarum et damnorum JanStat 384]. SarnStat 384 [idem 925], 495, 782, 925, 932.

dosyć uczynienie czemu (2): o nie czynienié doſyć vſtáwóm Woiewodzym y Stárośćinym/ áby wedle Conſtituciiéy [każdemu wolno było...] SarnStat 272. Cf »dosyć uczynienie rzeczy osądzonej«.

dosyć uczynienie za co (4): Przeto Dawid wezwał Gábáonitow pytáiąc ich iákiego chcą doſyć vcżynienia zá to. BielKron 73; SarnStat 620. Cf »dosyć uczynienie za dług«.

dosyć uczynienie komu za co (2): á po tym zdániu pozwány przez powodá ma bydź przypowieſczon/ ku doſyć vczyniéniu iemu zá wſzyſtki rzeczy [ad satisfaciendum sibi pro his omnibus JanStat 668]/ o któré pozwánégo zdał ná Roku záwitym. SarnStat 826, 891.

Zwrot: »wziąć dosyć uczynienie« (1): Tedy wźiąwſſy doſyć vcżynienie od Iazoná y od inſſych/ puſćili ie. Leop Act 17/9.
Wyrażenia: »dosyć uczynienie za dług« (2): ComCrac 22; Ale y żadnéy diláciiéy dłużnik [...] mieć nie będźie [...] względem doſyć vczyniénia zá dług tenże zápiſány [ratione satisfactionis pro eodem debito inscriptam JanStat 440]. SarnStat 698.

»dosyć uczynienie rzeczy osądzonej« (1): Powod theż może żędáć rękoiemſtwá [...] o doſyć vczynienie rzeczy oſądzoney. GroicPorz t4v.

Szeregi: »dosyć uczynienie a (i) kwit (a. kwitowanie)« = satisfactio et quietatio JanStat [szyk 2 : 1] (3): wtakovey mierze ma takovei dilacyey vzycz ieden raz na przyſle roki Ktorego doſſycz vczinienia a quitu będzie povinien dovieſcz natichze przyſlych roczech ComCrac 22, 22; SarnStat 698.

»nagroda i dosyć uczynienie« (1): ieſliby [...] z ſzkód vczynionych y z iáwnéy obrázy ſłuſznéy nagrody y doſyćuczynienia [condignam emendam et satisfactionem JanStat 243] nie vczynił [tedy ...] SarnStat 897.

»dosyć uczynienie i (albo) zapłata (a. zapłacenie, a. płaca)« = satisfactio et solutum JanStat [szyk 4 : 3] (7): tákowi gwałtownicy przez Stároſtę mieyſcá álbo Burgrábiégo niech będą zátrzymáni y wſádzeni/ áż do doſyćvczyniénia y zapłáty win wysſzéy nápiſánych. SarnStat 495 [idem 782, 932], 581, 707, 782, 932, 1247, 1248.

αα. Odpokutowanie, pokuta, okupienie winy (160): SeklWyzn D, d2; SeklKat E3, O3, Q2v, R4, x3; RejKup a7v; KromRozm I I2v, [L2]; BibRadz II 141a marg; [Henryk wypędził biskupa] dla cżego był záklęth od Swinki Arcybiſkupá Gnieźnieńſkiego/ ále z Rzymá rozgrzeſzenie miał bez doſyć vcżynienia. BielKron 366; HistRzym 76, 99; RejPos 88; BiałKat 173v, 378v [3 r.]; KuczbKat 220 [7 r.], 225 [6 r.]; Wielki grzech/ powiáda [Ambroży św.] wielkiego Doſyćvcżynienia potrzebuie. WujJud 92; Doſyć vcżynienie tedy zowiemy [...] gdy ten co cudzołożył/ co ſie zápijał etć/ poſtem trapiąc ćiało ſwoie Páná Bogá ſobie przeiedna WujJud 92v, 90v [2 r.], 92 [2 r.], 92v [4 r.], 93v, Mm [2 r.]; WujJudConf 93v, 100; CzechRozm 220, 220v; KarnNap Fv; ćwicżyli ſię w doſyć vcżynieniu ćieleſnym/ cżym ſobie łáſkę Bożą iednáli ReszList 148, 150; ReszHoz 123; ArtKanc P15v; LatHar 92, 109, 112 [2 r.], 132, 153 (9); WujNT 11, 12 [2 r.], 204 [2 r.], 236 marg, 1.Petr 3/15, Yyyyy2; Potrzebá doſyć vcżynienia po odpuſzcżeniu grzechu śmiertelnego WysKaz 20, 14, 18, 30 [3 r.], 31 [2 r.], 39 (19); SkarKaz 315b, Oooo2a.

dosyć (u)czynienie za co, za kogo (24): SeklKat Xv; BiałKat 161; ále ieſt ſkruchá ſerdeczna ábo żałość zá przeſzłe grzechy/ z pomſtą y z karániem/ ábo doſyć vczynieniem zá nie/ y z vtrapieniem ćiáłá ktore grzeſzyło. WujNT 47. Cf »dosyć (u)czynienie za grzechy«.

dosyćczynienie w czym (1): Dosyćczynienia w pokućie heretycy nie rozumieią SkarKaz Oooob.

W połączeniach szeregowych (5): ſámi z ſobą ſye nye zgadzáyą yáko o modlitwye/ á śwyęćyech/ o lidżbye y o mocy śwyątoſći koſćyelnych/ o vrzędźyech á przełożeńſtwye/ o ſpowyedźi/ o klątwye/ o dosyć vczynyenyu KromRozm I K2, MurzHist D2; GrzegRóżn F3; miał ie tam wprowadźić mocą y zaſługámi á doſyć vczynienim ſwoim BiałKat 93v; KuczbKat 330.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć (u)czynienie barzo bolesne, cielesne, doskonałe, prawdziwe, rzymskie, uczynkowe, wymyślne.

Wyrażenia: »dosyć uczynienie za grzechy« [szyk 20 : 1] (21): abi pamyαtal yakyes doſic vczinyenye odnyego wzyαl za grzechi naſſe BierRaj 23; PatKaz III 137v; SeklWyzn c3v, c4v, D, Dv; Ktori niedupha panu bogu [...] nie wierząc iego vczinięniu za grzechi naſſe/ ten zle czini SeklKat D4v, Z3; KromRozm I P; KromRozm II e4; BibRadz II 133b marg; BielKron 219; WujJud 92v; Gánimy ieſzcże Rzymſkie Doſyćvcżynienia zá grzechy/ ktorzy ſie Bogu wypłáćić chcą ſpráwiedliwośćią ſwoią. WujJudConf 92; Troiákie zá grzechy doſyć vcżynienie. LatHar +++v, 290, 748; WujNT 274, 287, Bbbbbbv; SkarKaz Oooob.

»dosyć uczynienie (Pana) Krystnsow (a. Christusow), Chrystusa« [szyk 10 : 2] (11 : 1): Zly á przikricy ktorzy aczkolwiek ſię chrczą wymie Boże ale niechczą wierzić pyſmu ſwiętemu/ y Chriſtuſſowemu doſſyc vczynieniu/ ale ſię ſamy vſprawiedliwiaią SeklKat Qv, Q4v; Abowiem Jeden Bog Jſtność/ gdyż nie ieſth áni Oycem/ áni Synem Bożym/ to ieſt Bogiem z Bogá/ nie mogł o miłoſierdźiu Bożym y doſyć vcżynieniu Kryſtuſowym vcżyć GrzegRóżn F3v, F3v, [F4]; Doſyćvcżynienie Páná Chriſtuſowe náſzego nie káźi. WujJud 93 marg, Mm; CzechRozm 219 marg, 220 [2 r.], 221, **3v.

»karne dosyć uczynienie« (1): Y ták w tey wielkiey miłośći [Marii Magdaleny] záwiązáłá ſię poenalis ſatisfactio/ karne doſyć vcżynienie WysKaz 29.

»dosyć (u)czynienie kościelne (a. zakonne)« (4): Drugie doſyc vcżynienie ieſt, ktore też vſtáwnym (to ieſt od Kośćiołá vſtáwionym/ á zową ie po Láćinie Satisfactio Canonica, iákoby Doſyć vcżynienim Kośćielnym) zową KuczbKat 220; WujJud 92, L15; Zakonne doſyć cżynienie/ posłuſzeńſtwá y vboſtwá zálecánie. SkarŻyw 113.

Szeregi: »męka, (i, a) dosyć uczynienie« (4): żadny człowiek niemoże być zbawion iedno przes ſyna bożego/ doſwiatczać/ żeſmy vſprawiedliwieny męką/ y doſſyć vczinęnym iego/ á nie naſſym SeklKat M2, M2; wzawzy ſamę wiarę w Panie Chryſtuſie/ w mecze a wdoſyćz vćzinieniu yego ſſedl ſmiele na ſąd Bożi RejKup a7v; BiałKat 20v.

»pokuta i (albo) (jako zową) dosyć uczynienie« [szyk 5 : 1] (6): Stymi nietrzymam/ ktorzy to ſłowo penitentia/ zową pokvtą/ albo doſić vcżynieniem za grzechy SeklWyzn c3v; á nie oględay ſię nazadne ſwoie doſyć vczinięnie/ albo iako zową pokutę/ bo ſam pan Chriſtus/ ſwoią męką racził zanie nie doſſyc vczinic. SeklKat K2v; KromRozm I P; Bo/ powiáda/ Pokuthá y Doſyćvcżynienie/ wymyſły to Papieſkie WujJud 89v; WujNT 293, Bbbbbbv.

»(skrucha) spowiedź i dosyć uczynienie« (13): WróbŻołt K6; ſtráćiłliś przez grzech cnoty á moc ſwiątoſći/ tedy maſz bárzo żáłowáć á ſzukáć przez trzy dni/ to ieſt przez ſkruchę/ ſpowiedź/ y doſyć vcżynienie/ á thák możeſz náleść coś ſtrácił HistRzym 104v, 70, 111v, 120v; BiałKat 376v; KuczbKat 205; cżłowiek ſam śiebie ma probowáć álbo doświadcżáć [...] przez Spowiedź/ y doſyćvcżynienie álbo prawdźiwe náwrocenie. WujJud 223v, 160; Pokutá Chrześćiáńſkiego cżłowieká/ ná trzech rzecżách należy: to ieſt/ na ſkruſze/ ſpowiedźi/ y doſyć vcżynieniu. LatHar 108, 110; Wzor prawdziwey pokuty w tey niewieśćie: to ieſt/ ſkruchy/ ſpowiedzi y doſyć vczynienia. WujNT 222, 293.

»dosyć uczynienie abo (i) utrapienie« (3): Prawdziwa pokutá ieſt/ nie tylko nowy żywot, ále y doſyć vczynienie/ ábo vtrapienie/ ćiáłá zá przeſzle grzechy. WujNT 236, 11, 47.

»zasługi i dosyć uczynienie« (1): Co gdyby vważyli odſzczepieńcy/ nie dziwowáliby ſię temu/ że Kátholikowie o zaſługách y doſyć vczynieniu świętych ták wiele trzymáią. WujNT 625.

β. Wypełnienie, przestrzeganie, dotrzymywanie (5):

dosyć uczynienie czego (1): Prozba do pana o doſyc vcżynienie obietnic. RejPs 154 marg.

dosyć uczynienie czemu, komu (4): A ponieważ niemáſz żadnego mocnieyſzego obowiązku/ ktoryby ludźi ćiągnął ku doſyć cżynieniu powinnośći [ad officium debitum praestandum]/ iáko ieſt przyśięgá/ dla tego ſędźiowie máią być nią obowiązáni/ niż na ten vrząd wſtąpią. ModrzBaz 88v, 116; Gotowymi będąc záwżdy ku doſyc vcżynieniu każdemu żądáiącemu ſprawy ReszPrz kt; OrzRozm E4v.

Wyrażenie: »dosyć uczynienie krolewskie« (1): Exekucya nie inego nieieſt/ iedno doſyć vcżynienie Krolewſkie/ Przyśiędze Krolewſkiey. OrzRozm E4v.
γ. Uleganie, folgowanie złym skłonnościom [czemu] (1): prze krewkość płći ſwey/ dáleko ſą łákomſze [białogłowy] ná vcżynienie doſyć chćiwośći ſwey/ niż kiedy męſzcżyzni. GórnDworz Z8v.
b. W funkcji orzecznika, z elipsą łącznika: jest, będzie, byłoby ‘wystarczy’ (272): Pánie mámy tu dwa miecża. A on ijm rzékl: Doſytzci. Y poſſedl z wielkim placżem OpecŻyw 98; PatKaz III 117v; MurzNT 76; RejFig A3; Ná krzcie doſyć ieden kmotr á iedna kmotrá. BielKron 149v; SienLek 46, 57; RejPos 328; Strum Dv, D4; Es ist genung. Doſyć. Sufficit. Calag 179a; Zdał ſię iſz fundámenty iákieś kopał ku budowániu/ y ſłyſzał głos mowiący: trzebá głębiey kopáć/ y kopał: á mniemáiąc iſz iuſz doſyć/ przeſtał SkarŻyw 28; Około chlebá porządek táki: w folwárcech wſzędy po dwu piecu doſyć GostGosp 92; Nie doſyć nátchnienie wnętrzne potrzebá kápłanow do vznánia Bogá. SkarKaz 518b marg; CzechRozm 66v, 129, 143v, 237; Oczko 10v; GostGosp +4; WyprPl B2v.

dosyć czego (6): RejKup o7; BielSat C2; Wſzákóż poſpolićie Grundfeſt maſz dáć czynić ſrzodkiem Grobléy. A kiedy pod máłą groblą/ doſyć go wzgłąb dwa łokćiá/ á ná ſzérz trzy łokćie. Strum E3, H3v; Oczko 34v; Sławá głośna po świećie doſyć to nagrody/ A tá trwáć będźie póty/ póki w morzu wody. GórnTroas 25.

dosyć do czego (2): Kielychow też/ y poſtaunykow [!] Wſzedy doſyć do ſwiecznikow. RejKup i6v; Niemiéć złotá/ Ieſzcze nieſzkodá: ále ſzkodá/ co ſromotá. Do miłośći ták doſyć. KochDz 108.

dosyć ku czemu (1): A to kupierwſzyi [!] rzeczy na ten czas dośic. MurzNT 43v.

dosyć na kogo, na co (3): ále mi ſie widzi/ że ſto doſyć na nie/ kiedy oni ná tákie rzecży ludzie dobre á godne wyſádzą GórnDworz Ii2; ModrzBaz 124; Doſyć na rozum człowieczy/ Dźién dźiśieyſzy miéć ná pieczy KochPieś 47.

dosyć za co (1): Wielmi prżecżyſty trunek Stoi nam za wierdunek Doſyć iey za piorunek Y za dudek LudWieś B5.

dosyć komu (55): FalZioł V 2; LudWieś B5; RejKup ſ4, cc7; KrowObr 122v; RejZwierz 136; BibRadz Matth 10/25, 2.Cor 12/9; Owo iáko baczę/ doſyć tobie Okſza Oycowſka/ á Trąbá Máćierzynſka/ á ktemu Chléb powſzedni/ z Paćierzem domowym OrzQuin H, H3v, I, O2; SienLek 28; RejPos B2, 266, 321v; BiałKat 153v; HistLan B3; RejZwierc 196v, 247; KochMon 24; RejPos [412]v; BudBib Ios 17/16; Mowi mu Filip/ Pánie/ vkaż nam oycá/ á doſyć nam [et sufficit nobis] BudNT Ioann 14/8; CzechRozm 42v, 56v, 202v, 203, 207v; Ale gdyby paſtánowiono głowne ſędźie/ o ktorych powiedźiałem wyżſzey/ dálekoby krotſze ſeymy były: tydźień ábo dwá doſyćby ſeymowi [sufficeret conventui]. ModrzBaz 93v, [16], 17, 75; SkarŻyw A5; CzechEp 172, 251; NiemObr 150; KochPhaen 5; KochDz 106; ReszPrz 51; ActReg 71, 98, 113; GórnTroas 65; GrabowSet L2; A pięć złotych ná ſtráwę páchołkowi doſyć/ Niech nie wſzytko kupuie/ może co vprośić. WyprPl A2v; LatHar 247 marg; WujNT przedm 23, Matth 10/25, 2.Cor 6/6, 1.Petr 4/3; SkarKaz 277b, 382a, 417b; inſzym wſzytkiego niepobrał: ále zoſtáwił tyle, ile kożdému doſyć. GosłCast 5.

dosyć na czym (162): RejWiz 14v, 18; Doſyć tobie ná mey łáſce [sufficit tibi gratia mea] BibRadz 2.Cor 12/9; Doſyćći mnie ná Przemyſkiéy Kánoniéy/ ná któréy przeſtawam/ y tu śmierci czekam. OrzQuin O2; RejPos 156v, 222v, 321v; WujJud 12; Otoż teraz mowćie/ wy co naſzę pracę zá nie potrzebną ſzacuiecie/ nic po tem nowem tłumacżeniu. Doſyć na Brzeſkiem/ abo na Krakowſkiem. BudBib B2v; CzechRozm 202v, 203, 207, 266v [2 r.], 267v, **; Doſyć iednemu ná iednem vrzędźie [Sufficit uni unus magistratus] ModrzBaz 75; SkarJedn 299; SkarŻyw A4v, A5, 337; ReszPrz 5, 51; ReszHoz 140; Ná kthorym przygotowániu doſyć Chrześćiáninowi. LatHar 247 marg; WujNT 31, 167, 340 marg, 2.Cor 2/6, s. 779 marg; Niedoſyć ná piſmie ś. cudow potrzebá do nowey wiáry. SkarKaz 418a, 382a, Oooob. Cf »(nie) dosyć na tym«.

dosyć w czym (2): RejFig Cc6v; Gdy kto co świádczy Woźnym/ tedy ma mieć przy nim dwu ſláchćicu/ A gdy pozew wnośi/ tedy doſyć w iednym ſláchćicu. UstPraw H4;

cum inf (39): FalZioł V [2]; WróbŻołt 118; RejKup ſ4; KromRozm III E7v, E8v; Pápieſz vcży y ſłudzy iego iż nie doſić wierzyć. KrowObr 54v [idem Tt3] 55 [2 r.], 55v [3 r.], 56, 58, Rr4, Tt3; OrzQuin H3v, I3v; RejPos 281v; RejZwierc 196v; BielSpr 61; RejPosWstaw [1433]v; CzechRozm 56v; CzechEp 96, 172, 234, 251; NiemObr 150; KochPieś 47; BielRozm 23; ActReg 18, 98, 113; GostGosp 82; Mnie doſyć pokázáć/ że ſię y to nie sſtáło bez przyczyny. WujNT przedm 23, s. 28; SarnStat 823; doſyć tu przypomnieć. PowodPr 58; SkarKaz 277b, 417b.

Ze zdaniem wyjaśniającym [w tym z zapowiednikiem: tego (2), to (1); co (2), że (i), kiedy (2), gdy (1)] (37): dośić iemu/ mowi Pan/ gdy będzie iáko miſtrz iego. KrowObr 122v; Ale zdami ſie że tego doſyć/ czom ia powiedział GórnDworz S2, Ii2; Naprzod doſyć thego/ ze duſzá známionuie cżłowieká żywego GrzegŚm 21; doſyć to co mówiém Oczko 28; GórnRozm D3v. Cf »dosyć aby, iżby, że«.

Połączenia:

»dosyć (a)by (iż(by), że)« (31): OpecŻyw 16; LibLeg 11/56; doſſycz izbi iedno trzi razy wrok bely Roki ziemſkie sządzone ComCrac 15; KromRozm III E8, I5, L2, N4v; RejZwierz 136; BibRadz Gen 17/18, Matth 10/25; BielKron 105; SienLek 28; doſyć iż fráſuiemy ludzi ná zyemi/ iuż wżdy nie fráſuymy Páná ſwoiego ná niebie. RejPos 271, 264v; RejZwierc 17v, 247; ModrzBaz 124; KochPs 18, 79; doſyć żeś moie dziewictwo wyzwolił/ niechcę ábyś mię od śmierći wyzwalał SkarŻyw 342, 320; Nie dawnych czáſow byli trżey bráćia rodzeni/ nie powiem w ktorey źiemi/ ále to doſyć że w Polſcze. GórnRozm Dv; GostGospPon 169; Doſyć vczniowi [sufficit discipulo] áby był iáko miſtrz iego WujNT Matth 10/25 [przekład tego samego tekstu BibRadz ], 1.Petr 4/3; PowodPr 83; Doſyć iż to Syn Boży świádczy ktory ieſt práwym Bogiem/ á omylić nie może SkarKaz 276b, 417b, 519a, 552a, 577b.

»nie dosyć że (aby, iż itp.) ... ale (jeszcze)« (39): Leop *A3v; RejAp 69v; nie doſyć ná tym/ iż gdy kto cżuie ránę ná głowie ſwoiey/ iż tylko woła á nárzeka/ [...] ale co narychley bieży do lekárzá. RejPos 309v, 41, 54, 62, 87v, 166v, 209, 211v, 266 [2 r.]; BiałKaz 71; A nie doſyć ná tym ábyś ſie tám iechał dziwować wyſtáwionym páłacom/ [...] ále ſie przypátruy ludziom y ich kſtałtom a obycżáiom RejZwierc 23v; BielSpr 61; RejPosWstaw 22, [412]v; ModrzBaz 17; WujNT 28; Nie doſyć ná ſámey wierze do zbáwienia: ále trzebá y świątobliwośći. WujNT 779 marg; Nie doſyć że wygráli/ ale y ſamego Krolá myślili doſtáć KmitaSpit B3; Nie doſyć iż wierzyli/ ále y ſzukáli P. Bogá. SkarKaz 519a, 422a, 552a.

Frazy: »nie dosyć jest (a. było) ... ale« (11): PatKaz III 150; KromRozm III I6v; OrzRozm C; nie doſyćći ieſt Kroleſtwu Polſkiému miéć Krolá/ miéć Kápłaná/ miéć Ołtarz: ále téż iemu wiáry potrzebá. OrzQuin I; KuczbKat 371; ModrzBaz [16]; WujNT 248, 275, 608, 693, 785.

»(nie) dosyć na tym« [w tym: komu (33), ze zdaniem podrzędnym (69), cum inf (10), z formą osobową czasownika „być”: będzie (12), było (11), jest (10)] [szyk zmienny] (128): RejJóz N; RejKup z5; doſyć ci na tym żem śię go zaprzáł przed ludźmi. MurzHist G2, R3; KromRozm II 1, m4; KromRozm III A5v, D7v, F8, G3v, L6v, L7; Inſſym zoſtáwuię ſſerzey o tim piſáć/ doſić mnie ieſt ná tem/ iżem drogę do tego pokazał. GliczKsiąż Q3v, Q2; Táki pozew iáko długo ma ſtáć przybity/ ná woley ieſt Sędźiego: A doſyć ná tym kiedy Sługá przyſyęgły zezna iże ij przybił ná thym á ná tym mieyſtcu GroicPorz p2v, v; Bo nie doſyćći ná tym co ſie tu mowiło/ Gdyby fáłecżnym ſercem wſzytko ſie cżyniło. RejWiz 52, A5v, 54, 142; mieycie lepſzą pyeczą/ nád ſwymi dzyatkámi. Bo nie doſyćći ná tym/ iż go vbogáćiſz/ Pewnie w złym wychowániu/ y z nim wſzyſtko ſtráćiſz. RejZwierz 124v; BibRadz I *4, 3d marg, 7a marg, 88a marg; OrzRozm P4v; doſyc ná tym powiadał/ iż ſłał żywność do woyſká Tureckiego/ przeto był w podeyrzeniu v Turkow. BielKron 316v; Mącz 369c; OrzQuin Aav; SienLek 194; Bo nie doſyććiby było na tym iżechmy pokrzcżeni á opłokáni krwią Báránká tego/ ieſliże mu ſłużyć nie będziemy wednie y w nocy. RejAp 70, 8, 33, 46, 61, 69v, 177; W to ia niego Dworzániná ták głęboko wdawáć niechczę/ doſyć ná tym iż będzye dobrym cnotliwym cżłowiekiem GórnDworz G3, E5v, F4v, G6v, K4v; A choćby też iuż nie inſzego nie było/ tedy ná tym doſyć co thu Pan opowiedáć racży RejPos 189v, 54, 62, 88v, 130, 141v, [2 r.] 209 (23); BiałKat 71; KuczbKat 185; Nie doſyć ná thym iż ſie kto wyſtroi/ Gdy cnotę ſpluſka zá dyabłá tho ſtoi. RejZwierc 219v, 10v, 23v, 105v, 106v, 128v, 141, 190v; WujJud 183, 245; WujJudConf 24 marg; Wſzákże nie doſyć ná tym gdy ſie przeć álbo ſtrzedz będzyem złego/ ieſli położywſzy złość dobrze cżynić nie będzyemy. RejPosWstaw [212], 22, [412]v [2 r.]; BudBib Sap 18/25; Strum F2v, Q3v; BudNT c6, d2; CzechRozm 18, 72v, 128v, 129, 162, 198; Iáko tedy niedoſyć ieſt ná tem [non satis est] iże oracż wie ſpoſob ſpráwowánia roley/ muśi przedśię onę pracę ſwoię vmieiętnie y z pilnośćią ſpráwowáć ModrzBaz 8v, 80 [2 r.], 106, 107, 122v; Ieſzcże ná tym nie doſyć/ w krotkim cżáśie náſtał ná toſz Biſkupſtwo Cárogrockie Antymus Ewtycheſowego iádu wilk SkarJedn 391; SkarŻyw 162; Teraz tu ná tym doſyć/ pálcem to tylko ták pokázáć. CzechEp 234, 91, 124, 162, 293, 307 (12); NiemObr 67; ReszPrz 11; WerGośc 209; KochPieś 10, 44; PudłFr 47; dziatkom do zbáwienia nic nie pomaga: ále doſyć ná tym/ że ſię rodzą z rodzicow Chrześćijáńſkich. WujNT 13, Ioann 14/8; Także też o cudzołoſtwie rozumieli/ iż ná tym doſyć gdy kto vczynkiem nie cudzołoży. SkarKaz 311b, 38b, 241a [2 r.], 243b, 547; SzarzRyt A2.

»sam sobie dosyć« (1): Przedźiwny wſzędźie: ale bárźiey w ſobie/ Sam ſobie doſyć w ſzczęśćiu y w ozdobie/ Wżdy ku ſwey ſławie/ dał w tym vwielbieniu Mieyſce ſtworzeniu. SzarzRyt B4.

B. Z przysłówkiem (26): MetrKor 26/62; Ale wáſſych mniſſych y popowſkich ſnow y zabobonow/ á papyeſkich wymyſlow y báłwochwálſtwá: ktore ſą przećiwko wyerze y ſlowu Bożemu/ ktoremiśćye yuż doſyć długo śwyát błaźnili/ á chwałę bożą y dobrodźyeyſtwá Kryſtuſowe dla ſwego pożytkuśćye tłumili. KromRozm I A4; MurzHist C3v; DiarDop 118; Leop VVv; proſzę rozdzyelmy ſie/ wſzák doſyć przeſtrono mamy/ idź ty ná lewą ſtronę s ſtátkiem ſwoim á ia ná práwą BielKron 11, 91v; Mnie ſie zda/ iżem doſyć iáſnie pokazał/ że ſtárzy z więtſzą pociechą niż młodzi miłowáć mogą/ á to było moie przedſięwzięcie GórnDworz L18, N3v; Dośić mię miła mátko/ bogáto zoſtáwiſz: gdy mi dziedzictwo cnot S. y łáſkę á opiekę Chryſtuſowę teſtámentem oddaſz. SkarŻyw 143; Niewiem iáko z tobą mowić/ iużem ći doſyć ſzeroce vkazał/ proſto/ á nie chytrże mowiąc/ że v nas w Polſcze wielka ieſt Wolność. GórnRozm Bv, F4.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć bezpieczno, bogato, długo, dobrze, jaśnie (2), przestrono, szeroko (a. szyroce) (3), uczciwie.

Przysłowie: Satis diu verba dedisti nobis. Doſicieś ſie ſie [!] długo nas zá nos náwodzil Mącz 369c.
Wyrażenie: »dosyć dostatecznie« = zupełnie wystarczająco (15): Też około nowych wsi niedosyć dostatecznie tu jest wypisano Diar 82; GliczKsiąż O4v; tákże theż y ſtárego cżłowieká vcżynki/ doſyć doſtátecżnie ſą opisáne w liſcie do Gálátow. RejPos 94, 31, 94v; Mądrzy ludzye ſwiátá tego doſyć doſtátecżnie przed láty diſputowáli o tym/ cobychmy cżynić/ á cżegobychmy ſie ſtrzedz mieli RejPosWstaw [212]; CzechRozm 164, 175, 194v, 228v; [Jako] áni lud poſpolity posłuſzny być może/ áni Przełożeni dobrze roſkázowáć mogą/ w pirwſzych Kśięgách doſyć doſtátecżnie [satis]/ ile ſię nam zda/ vkazáliſmy. ModrzBaz 69v; SkarŻyw 419; Iużem doſyć doſtáżnie świádectwy/ a wywody duchá Bożego/ zacność y pożytki piſmá ś. okazał y przełożył. NiemObr 80, 40; LatHar 283.
C. Z przymiotnikiem (15): BierEz L; KromRozm I [P3v]; MurzHist A4; Diar 60; GliczKsiąż D4v; LubPs L; A wedle Práwá Ceſárſkiego dwádźieſćiá dni. Przyczyná tego ieſt/ iż Powod doſyć długi czás miał ku rozmyſlániu ná żáłobę GroicPorz ſ2v; W niedzielę pan s koſciołá przydzie áż ſpi ſługá/ Więc go kijem mowiąc mu/ wſzák doſyć noc długa. RejFig Dd8; Ty słowá cżłowieká pogánina doſyć ważne ſą ku potępieniu zákámiáłego ſercá ludu Zydowſkiego. BibRadz II 19c marg; RejPos 291v; Nád to/ ony dowody ktorych Kośćielni Doktorowie vżywáią/ zdádzą śie być doſyć przyſtoyne ku tey to rzecży dowodu. KuczbKat 90; WujJudConf 216; OrzJan 110, 122; doſyć nam ná tym y doſyć wielkie náuki z tego mamy iż do lat trzydźieśći nic nie wiemy/ iedno te rzeczy/ zátáienie y milczenie SkarKaz 38b.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć długi (3), dobry, gotowy, przezpieczny, przystojny, rowny, słuszny, srogi, utrapiony, ważny, wielki (3).

Wyrażenie: »dosyć dostateczny« [szyk 7 : 1] (8): gdyſz my czyą do Turek odprawyacz raczyly, doſzycz doſtateczną Inſtructyąſmy thobye daly MetrKor 38/500; WujJudConf 61; RejPosWstaw 44; tedy ſie to z tąd iáſnie pokázuie/ iż Ewánielia ſámá przez ſie ieſt doſyć doſtátecżna: tákże kto iey wierzy ma w ſobie ſwiádectwo żywotá wiecżnego. CzechRozm 189, 92v, 181, 198; Acżkolwiek tá rzecż w ſobie doſyć doſtátecżna y iáſna ieſt/ y od zadnych ludźi/ potwierdzenia nie potrzebuie. NiemObr 68.
2. Niemało; wiele, pod dostatkiem, w bród; satis Mącz, Modrz, Vulg, Cn; plurimum Mącz, Vulg; multum Mącz, Vulg; abunde Mącz, Cn; copiose Vulg; affatim, large, largiter, sat, tantum, satis superque Cn (887): Viel, Wielkość, Doſyć, Multus, plurimus Calag 517.
A. Z czasownikiem lub elipsą czasownika [w tym: czego 794 r.] (881): Náiada ſye mleká doſić/ nyepotrzeb mu go ſtárgu nośić. March1 A3v; BierEz C4, F, G2, Kv (10); FalZioł I 56c; BielŻyw 2, 116; BierRozm 17; RejPs 74v; LibMal 1544/93, 1545/94, 105, 1547/124v, 1552/166v, 169; RejJóz A5v, H7; SeklKat H4; RejKup e3, i6, m4v, n5v (9); ZapWar 1550 nr 2674; KromRozm I [L32]; MurzHist A2v, L, 13v; naradźiwſzy śię dali żołnierzom (marg) mnoho pięniędzy (‒) doſyć pięniędzy [pecuniam copiosam] MurzNT Matth 28/12, k. 21; Diar 33, 72, 87; BielKom E7v; GliczKsiąż C2v, C8v, F4v, L6 (9); LubPs O marg, P6 marg, Y6; Wſzędy doſyć złey myſli s fráſunkiem naydzyemy. RejWiz 92, 37v, 84v, 92v, 159 (21); OrzList h3; IEden láik nie vmiał kęsa po łáćinie/ Iákoż ich dosyć roscie/ práwie iáko świnie. RejFig Cc6, Cc, Cc7; RejZwierz 15v, 23, 39v, 106v, 127v, 139v (12); OrzJan 90; BibRadz Gen 24/25, 35, Ruth 1/6; Oto widźićie tu w tey moiey vbogiey Libráryey rozlicznych Kſyąg doſyć OrzRozm P3v, P4; Nośili do okrętow łupy Grekowie/ ktorych doſyć nábráli w mieſcie BielKron 55; wtárgnął [Sobiesław książę] do Sląſka y do Polſki á wiele ſzkody podziáłał/ to ieſt/ nákradł ſie doſyć BielKron 325; Iáropołk z innemi kſiążęty był temu rad/ nadali mu koni doſyć y żywnośćią opatrzyli. BielKron 353v; náſzło ſie chłopſtwá rozmáitego ze wſzech tron [!] doſyć/ thák rzemieśnikow iáko mnichow BielKron 412v, 30v, 112v, 163, 203v, 360v (123); Diei multum iam est, Iuſz doſić teras dnia/ to yeſt/ długi teráz [!] dzień. Mącz 88b, 248d, 127a, 137d, 139d, 214a, 338c; OrzQuin B3, C, O2v, Aa4; Lecz niewinni ná świećie dźis nie máią miru/ Przećiw nim káżdy piſze/ bo doſyć pápiru. Prot A4v, B3v; SarnUzn B7v; Dobry téż ná to ſzpik/ z golonnych kośći wywárzony/ tego v grzelcarek w Krákowie naydźie doſyć SienLek 171; Ale co ſye maſz tłuc po peregrynácyey/ ponieważ tego kąkolu inimicus homo pan Dyabeł miedzi pſzenicą doſyc náśiał/ y w Wielkiey Polſzce. LeovPrzep G2, C4v, I4v; RejAp 36v, 57, 197; GórnDworz B3, B7, D8v, Y6; GrzepGeom B2; Tedy Ionátás ſyn młodſzy wziąwſzy pierśćień od mátki iachał ná náukę/ á w krothkim cżáſie doſyć ſie náucżył/ á mocy onego pierśćieniá záwżdy pożywał HistRzym 61 v, 23; RejPos 89v, 162, 200v marg, 225 marg, 264v, 265v, 273v; BiałKat 38v; HistLan A4v, B2, B3v [2 r.], E4; KuczbKat a2; RejZwierc A4v, 20v, 64v, 66, 68 (18); ludzie [...] ktorzy się rodzą ná Pułnocy/ w ktorych krwie dosyć y pory záwárte máią/ tácy się rány nie boią/ bo się w nich prędko zágoi. BielSpr 1v; Trafuie ſie też tego doſyć/ iż tákowi [szpiegowie i zdrajcy] vbieráią ſie iáko chłop ze wśi BielSpr 27v, b4, c2, 16v, 43, 44v, 69; WujJud 112, 140v, 186, 233v; WujJud 175v; Y rzekł: oto ieſzcże dniá doſyć [multum diei] y ieſzcże nie cżás zágániác dobytku BudBib Gen 29/7, 1.Mach 9/40; HistHel c3; MycPrz II A4; Strum Q2; BiałKaz H4; StryjWjaz A4; rozmaitych wiar doſyć ná świećie/ y więcey ſie ich co dźień przymnaża CzechRozm 108, A5v, 118v, 222v, 225, 230v; Poráźi Hánibalá ludu pobił doſyć/ Wnet ięli Kártágińſcy o pokoy go prośić. PaprPan Hh3v, I2, Q4, Z; ModrzBaz 19; Oczko 4 [2 r.], 8v, 9, 17v, 20, 22v, 23, 25, 28v; SkarŻyw 161, 244, 321; Y więceyći ich przybędźie Bo złych ludźi doſyć wſzędźie. MWilkHist F; StryjKron 72; CzechEp 113, 151; KochFr 84; KlonŻal A4v; KochMRot B3; ReszPrz 37; ReszHoz 131, 132; ReszList 155, 159; obroći ſię/ ſług przed nim doſyć/ paniętá ſtoią/ łáncuſzno/ ſzátno/ y ták mnima że mu ſię to ſni. WerGośc 245, 210, 232; WisznTr 31; BielSen 7, 7v; KochTarn 79; PudłFr 28, 33, 48, 54, 65, 67; ArtKanc D9; GórnRozm E4; GostGospSieb +4 [2 r.]; GórnTroas 13, 25; GrabowSet K3, T4v; KochAp 11; LatHar 268; káżdy będąc pozwány/ doſyć mowi y doſtátecznie ſię broni WujNT 248; WysKaz 30; SarnStat 661, 746, 918; GrabPospR N4v; PowodPr 69; SkarKaz 122a, 348a; VotSzl B; CzahTr F; Tu źwierzu doſyć/ tu bydło rogáte/ Tu woły tucżne y owce koſmáte. KlonFlis Cv.

dosyć czego (3): krolowa poſłáłá krolewnę Edwigę z innymi pány do Polſki/ [...] dawſzy iey ſkarbow od złotá y śrebrá doſyć BielKron 379v, 349; StryjKron 472.

cum inf (7): Ma on othem myſlic doſyć Iakoby ſwoy ſtan wynoſſyć. RejKup o5v; RejWiz 74; doſyć ma cżłek/ powiádał/ z ſwemi grzechámi cżynić: á cudzemi ſię y w ſłuchaniu y w mowieniu niebáwić. SkarŻyw 292; ReszHoz 127; zá ktore [grzechy] w ćiemnicy Cżyścowey potrzebá doſyć vćierpieć WysKaz 18, 15; SarnStat 522.

W przeciwstawieniach (15): »jeden ... dosyć« (1): O gdyby káżdy weźrzał z nas we wnątrz do ſiebie/ Iáki tám márny robak vſtáwicżnie grzebie. A nie ieden doſyć ich RejWiz 53.

»dosyć ... mało« (9): GlabGad I5v; Lecz to dzis wſędy naſtało Falſu doſyć prąwdy [!] mało. RejKup Dv; Iż y tym ktorzy ſie máło o czo ſtháráią/ Pan doſyć wſzytkyego dáye. LubPs cc6 marg; RejWiz 78v; RejFig Ddv; Malignus ager, Nieplodna rola/ okólo którey roboty doſić á pożitku málo. Mącz 205d; PaprPan P4; Phil H2; KochPij C4v.

»dosyć ... nic« (3): Naſiał tam zboża Izáák/ vrodziło ſie mu go doſyć á inym nie BielKron 14, 115; pracey było doſyć/ á pożytku nic SkarŻyw 353.

»dosyć ... niewiele, niewielki« (1 : 1): Więc ſercá k temu doſyć w ták niewielkim ćiele PudłFr 36; Przekupniowie muſzą zboże tániey przedáwáć gdy go będźie doſyć/ [in copia] niżby przedáwáli gdyby go niewiele było. ModrzBaz 33v.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć nabrać (9), naczynić, (na)czytać (się) (2), (na)dawać (23), najeść się, nakraść się, nakupić, (na-, przy)nieść (a. nosić) (9), (na)- patrzyć (a. przypatrywać) się (6), (na)przywozić (2), nauczyć się, powiedzieć, ucierpieć (2), widzieć (a. widać) (13), (z)naleźć (a. najdować) (23); dosyć błędu (5), ludzi (a. ludu) (23), pieniędzy (10), pisma (21), płaczu (6), słow (8), śmiechu (5), trudności (12), żywności (10).

Przysłowia: Baccae indigent oleo, Proverb. Ma doſić á yeſzcze więcey chce. Mącz 22c.

Simulator, Zmyślácz/ poſtáwy doſyć á wątek máły w ſobie máyący. Mącz 394c; Iáko mówią/ poſtáwy doſyć/ wątku máło. KochPij C4v.

Pokim mlodą bylá dośiciem użyla. Mącz 443c.

Ktorzyć doſyć złotá máią/ Ná wſzytko śmieli bywáią BierEz P4v.

Frazy: »bywa tego dosyc« = zdarza się to często [szyk zmienny] (9): A ieſli ſie ktory Krześćiánin obrzeże ná ich wiárę/ cżego doſyć bywa dla wolnośći/ tedy go wiodą po vlicách z weſelim/ z bębny a z piſzcżałki BielKron 260v, 33, 306v; Y bywa tego doſyć/ że na wielkiéy mokrádli Stáwy buduią/ kędy o źiemię ku brániu ná Groblą trudno Strum E2, F2, P2v, R, R2v; bywa tego doſyć/ iż iedném to/ drugim ówo ſłuży: nietylko wlékárſtwiéch/ ále wpotráwách/ w czásiéch/ y w inſzych co napoſpolitſzych rzeczach, Oczko 21v.

»(jest a. będzie) czasu dosyć« = temporis satis, otii abundatia Mącz (8): RejPs 148; Diar 28; Ad dicendum temporis satis. Doſić czáſu ku mówieniu. Mącz 369c, 502c; przedſię iutro doſyć cżáſu będzie/ że ſie oboiá tá rzecż odpráwi. GórnDworz V3v; RejPos 6v; A thák ſzkodá pocżćiwemu cżłowieku gdy cżás do cżego przypádnie márnie go tyráć/ boć doſyć cżáſow będzie inych y bieſiad y krotofil vżywáć RejZwierc 109; KochList 3.

»dosyć jest« [w tym: czego, kogo (136)] = satis est Mącz [szyk zmienny] (141): BierEz G4v, H2, Nv, P2; ForCnR A2v; HistJóz B3v [3 r.]; BielŻyw 2 [2 r.]; BierRozm 7; wkaſdey Zyemy takowich wiſtepnich livdzy doſſicz biwa LibLeg 10/94; SeklKat R2v; LibMal 1549/149; RejKup n5v, P, aa4; MurzNT 41 marg, 125v, 129; KromRozm III K7, M6v; BielKom G3v; SeklPieś 19v; KrowObr 21; RejWiz 59 [3 r.], 69v, 87v, 118v, 154v (10); on plunąwſzy ſkocżył precż/ smiechu doſyć było RejFig Aa4; IEden mowił iż máło/ żydow á kápłanow/ A ktemu też ſláchćicow/ chorohewnych pánow. By żydow doſyć było/ lichwyby nie brano RejFig Ddv; Rozumiał Krol iż będzie wnet tu płácżu doſyć RejZwierz 4v; BibRadz I *3v, 4 marg; Ieſt v nas doſyc plew [foeni plurimum est apud nos] y czym kármić wielbłądy BibRadz Gen 24/25, k. 351 marg; O doſyć ći dźiś miedzy Kśiędzmi Iudaſzow ieith OrzRozm H2; BielKron 89v, 194, 195v, 262, 268v (37); Prot B4; LeovPrzep h2, G3v [2 r]; RejAp 112v; Tu dopiero było z nim turnieiu doſyć/ kiedy zbroie ná ſię kłáść/ kiedy ná koń wſieść żadnym obycżáiem niechciał GórnDworz O7v, K5v, O7, Tv, V7, Bb2v, Hh; Ná tychtho godziech było doſyć gędźcow y piſzcżkow roſkoſznych HistRzym 93v; RejPos 292v; BiałKat 298v, 311; Doſyć go [bursztynu] w Gdańſku bywa/ Pokoſt s niego cżynią. BielSat N2v; HistLan B3, F2; DRugi bywa przyiaciel zálecány/ gdzie iuż też tám y ſłowek y poſtawek będzie doſyć/ á ochoty ieſzcże więcey RejZwierc 89v, 22v, 100v, [1212], 273v; BielSpr 48v, 60, 68; A ieſli kiedy w Polſzce było tákich wiele/ ktorzyby złe dobrym/ á dobre złym názywáli/ tedy dźiś záprawdę ieſt doſyć. WujJud A6, 210v, 212; WujJudConf 144v; RejPosWstaw [1433]; Strum Qv, Q2; CzechRozm 114; cżegoby iednák łácno dokázáć mogli/ kiedyby był doſtátek tákich rzemieśnikow/ ktorziby tákową máterią/ poniewáż iey wſzędźie ieſt doſyc/ [materiam cuius magna est ubique copia] gotowáli/ á wſzytkie do budowánia ábo murowánia potrzeby pogotowiu mieli ModrzBaz 35v, 33v, 36v; SkarJedn 343; Oczko 39v; SkarŻyw 90, 353; StryjKron 46; NiemObr 55, 117, 134; Smiechu było doſyć/ á temu zwłaszcżá/ że on więcey bárwierzowi wierzył niż ſobie WerGośc 253; y muzyki niechay będźie doſyć: Do tańcá ſye dźiś dźiéwki niech nie dádzą prośić. PudłFr 74, 22; GórnRozm C3, Ev, Iv; GórnTroas 70; GrabowSet Q2v; RybGęśli D; JanNKar D2; SarnStat 408; KlonWor 13; VotSzl C3, C4v; nie był nieboracżek tám bez wielkiey ſzkody. Bo mu kilká okrętow/ morze zátopiło/ Ná ktorych ſrebrá/ złotá/ ludzi doſyć było. PudłDydo A2.

Zwroty: »mieć dosyć [czego]« = abundare Mącz, Vulg [szyk zmienny] (268): Mrowki tego nie niedbáły/ Bo doſyć żywnośći miáły. BierEz Mv, A4v, C, D, Kv, L (10); OpecŻyw 98; Owá krotko mowiątz/ má pán Sżcżęſcie ſług doſićz ForCnR B, A4; PatKaz III 133v; FalZioł I 127d, V 98v; BielŻyw 6, 14, 40, 102; GlabGad Bv, H, I5v, K; BierRozm 19 [2 r.]; WróbŻołt 16/14; Turczi maya doſſicz chitroſczy y sa ony barſo moczny LibLeg 11/57, 6/190; RejPs 133v; RejJóz C6v, D6v, 15; LibMal 1548/144v [2 r.]; RejKup e4, f4v, g3, h8 (11); HistAl A3v, Bv, G6; MurzNT Luc 15/17; BielKom A4v; GliczKsiąż P3, C5v, Fv, I2v, M8v; LubPs Nv, N6v, Q2v, gg4v; GroicPorz 114v; KrowObr C4, 23; RejWiz 33v [2 r.], 34v, 65v, 78v (13); Miałem wczorá v ſyebie thu w Przymyſlu goſći doſyć OrzList f4v; RejFig Aa; PRacżkę węglarz námawiał/ áby z nim mieſzkáłá/ Bo ia mam węgla doſyć/ będzyeſz przy nim práłá. RejZwierz 121v, 10v, 11, 26, 30v, 49v (9); BibRadz Gen 13/5, Iob 20/22, Ez 38/12, 2.Mach 12/14; Ziemiá dobra y obfita zboża doſyć ma/ ktore od nich wożą do Włoch do Genuey. BielKron 281, 182, 183v, 177, 415, 461v (77); Mącz 24b, 301a, 502c [2 r.], d; OrzQuin M2v; A przeto ieſli gorąca wilgość pánuie/ á ma krwie doſyć/ á láthá młode/ puśćić kreẃ z żyły pod koſtką v práwey nogi SienLek 117, 36v, 54, 60v; RejAp BB4v, 84v, 106v; GórnDworz C7, G5v, Ff4; GrzepGeom B2v; Corko miła/ nie dźiwuy ſie temu/ bo żadny tego nie żąda cżego doſyć domá ma. HistRzym 13, 7v, 53, 85, 97; RejPos 6v, 37, 192v, 217v, 292v, 317, 346; BiałKat 168v; BielSat D3v; HistLan Bv, B4v, Dv; KuczbKat 175; W ocży więc bogacż ma przyiaciół doſyć/ Poki go będą by im co dał prośić. RejZwierc 226v, 44 [2 r.], 114v, 119v, 189, 267v (12); BielSpr 39, 53v, 66v; Maſz wſzák mieścá doſyć w niebie Idźże tám pánowáć ſobie. MWilkHist E2v, F; WujJud A4, 190v; BudBib Tob 4/22, 2.Mach 12/14; MycPrz I C4v; Strum N2; CzechRozm 135v, 235v; PaprPan G4v, L3v; ModrzBaz 70v, 84v; SkarŻyw 103, 209, 299; StryjKron 16; CzechEp 13, 157; WerGośc 232, 256; BielSen 15; BielSjem 12, 36; KochPieś 27; PudłFr 6, 56, 70; ArtKanc 12; BielRozm 29; GórnRozm I4v, M4v; ZawJeft 26; GostGospSieb +4 [2 r.]; OrzJan 40; KochFrag 23; WujNT 89, Luc 15/17; WysKaz 45; JanNKar D2v; Miáłá wiárá tá ś. doſyć ná początku cudow y teraz ma kto ſię chce przypátrzyć, SkarKaz 419b, 352b, 454b; GosłCast 69; tá was mátká przywiodłá/ á iáko was ozłoćiłá y nádáłá: iż pieniędzy maćie doſyć/ doſtátek żywnośći/ ſzáty ták koſztowne/ ſług tákie gromády SkarKazSej 666b, 703b; PudłDydo B3v.

»mieć dosyć« [w tym: mieć dosyć w czym (4)] = abundure, affluere, sat habere Mącz [szyk zmienny] (19): BierEz M3v, N3v, Ov, R2; Wſſytki on hoynye karmi chocyaſz doſyć máyą/ A oni yemu zá to cżeść y chwałę dáyą LubPs F2v; Coż po tym iż maſz doſyć á nie znáć ná tobie RejWiz 51v; BibRadz Ps 17/14; máią doſyć/ á nie mogą ſie nápić áni náieść od ſkąpośći BielKron 21, 115; Mącz 22c, 131d, 132a, 343d, 369a, 502c; ſczęśćié ſkárbem władnie/ Ten/ który miał dźiś doſyć/ názáiutrz vpádnie PudłFr 76; GórnTroas 14; VStáwiamy/ iż gdy która pánienká będźie dawáná zá mąż/ w poſágu álbo w dárze pieniężnym niech ma dóſyc [!] SarnStat 635; Niechkto chce chwali Azyą vrodną/ Niech chwali Egipt y Nilowę płodną Socżnicę. Polſká ma doſyć owſzeki Choć w brzegách rzeki. KlonFlis Cv.

»mieć dosyć czasu« = abundare otio Mącz [szyk zmienny] (10): Ten yeſcze ma czaſzu doſyć V pana Laſkę vproſyć. RejKup h2v, t4; BielKron 104v; Mącz 144b, 258d [2 r.]; RejPos 181v; BielSjem 29; Wſzák mam ieſzcże cżaſu doſyć/ chcę młodośći ſwoiey vżyć ArtKanc S4; odrobiwſzy dworſką robotę/ będźie miáłá cżáſu doſyć prząść ſobie. GostGosp 76.

»mieć dosyć o czym« [w tym: mieć dosyć pisma (11)] [dotyczy wykładu, wiadomości itp.] [szyk zmienny] (19): O ijnſſych ſwiętego Iána chwálách/ máſs doſytz wewanielij ſwięté OpecŻyw 47; RejWiz 121v; SienLek 23, 116; wierni Páńſcy ſą roſypáni po wſzytkiey ſzyrokośći ziemie/ thák iáko o tym piſmá doſyć mamy RejAp 65, 43v, 59v, 88; Anyeli też częſtokroć sſtępowáli ná zięmię/ o cżym doſyc piſmá mámy RejPos 164, 63, 101v, 152v, 322, 331v, 344v; Tákże maſz y wſzędźie indźie doſyć o thym/ że Kryſtus prawdźiwy żywot wiernym obiecował/ y zmartwychwſtánie. GrzegŚm 40; O wzywániu świętych zmárłych ludźi w piſmie mamy doſyć ReszPrz 36; WujNT 397; PowodPr 46.

»mieć dosyć w sobie [czego]« (14): BierEz Kv; [piołyn morski] ma w ſobie naſienia doſyć FalZioł I 127d; Abowyem lepyeć ſie ożenić/ niż yáko Páweł ſwyęty mowi/ nyerządnoſcyą pałáć. Cżego wſobye doſić máyą młodzyeńcy/ ktorzy pod Wenuſem ſie rodzą GliczKsiąż P3; Ten wyſep ácz máły/ áłe w nim cudne budowánie iák w Hiſzpaniey [...] ma też w ſobie doſyć Złotá/ Srebrá/ Pereł/ Ambry BielKron 453, 264, 276, 278, 281 (9); GórnDworz C7; ſczęśćia ſtrony obie/ Doſyć ſráſunkow záwſze w ſobie maią ZawJeft 26.

»w uściech mieć słow dosyć« = być wielomównym (1): Zdami ſię iż thylko w vśćiech ſwych maſz słow doſyć/ ále do woyny potrzebá rády y mocy BibRadz Is 36/5.

»mieć dosyć wzrostu« = być wysokim, postawnym (1): Bá y doſyć ma wzroſtu/ y męztwá w ſwéy mierze/ Sam gdy w święto w dzwón wielki dzwoni ná paćierze. WyprPl A3.

Wyrażenia: »dosyć kłopotu (a. kłopota)« [szyk 4 : 3] (7): RejJóz P8v; RejKup h5; Ia wam nic nie przekáżę/ bo mam doſyć ſwego Kłopotu iście we łbie RejWiz 39v; RejZwierz 132v; BiałKat 298v; NiemObr 16; KochFrag 23.

»więcej niż dosyć« (1): Mam z ſobą więcéy niż doſyć kłopotá KochFrag 23.

»dosyć wszy(s)tkiego (a. wszego) [w tym: mieć dosyć wszy(s)tkiego a. wszego (26)]« [szyk 24 : 24] (48): OpecŻyw 98; RejJóz A5; RejKup cc7v; KromRozm III K7; Krezus máyąc wſſego doſić/ pocżąwſſy od złotá/ ſrebra/ pereł/ kamyeni drogich/ áż do inſſych ſkárbow [...] nyechcyał nie wyęcey dbáć GliczKsiąż Fv, M8v; LubPs cc6 [2 r.], gg4v; RejWiz 125v, 131; RejZwierz 10v, 11, 116; Choćiaż będźie miał doſyć wſzytkiego [cum satiatus fuerit]/ á wſzákoż ſie będźie trapił/ á ze wſząd trudnoſćiámi vćiśnion będźie. BibRadz Iob 20/22, 1.Par 12/39; BielKron 85v [2 r.], 112v, 281, 284, 282v (10); Mącz 502d; Zoſtáwiłem ia tobie wſzyſtko/ ieſliże chceſz nas hoynie ná tym prażniku czeſtowáć/ maſz wſzyſtkiego doſyć OrzQuin M2v; HistRzym 53; RejPos 6v, 317; Bo tho ieſt wielka nędzá wſzego doſyć máiąc/ A wżdy biegáć támy ſám cżeſnych dóbr chwytáiąc. HistLan B4v; RejZwierc 66 [3 r.], 67v, 109, 110, 111v, 172v; RejZwiercTrzec 274; wſzego doſyć wyborgował/ Maſz tu y groſz y rozum y one obycżáie PaprPan O, S4; WerGośc 256; Doſyć było wſzégo wczorá/ A dźiś gdym weyźrzał do worá/ Ali puſtki iáko w leśie PudłFr 22, 56; GórnRozm M4v; Pokiś żył/ miałeś wſzyſtkiego doſyć/ iák ſkoro śmierć záwita/ álić wſzyſtko wyćiekło. WysKaz 45.

Szereg: »nie mało i owszem dosyć« (1): odpowyedzyeć to záprawdę musim/ że też proſtosći y głupſtwá nyemáło/ y owſſem doſić nároſlo. GliczKsiąż I3.
B. Z przysłówkiem (5):
Wyrażenie: »dosyć barzo« (szyk 3 : 2) (5): HistJóz D2; Nye thák yáko v nas Polakow płácżypyenyądzow bárzo doſić/ ſnadź drugi woli ſie zá ſſeląg álbo zá groſz dáć vkrzyżowáć/ á niżeliby go myał vdzielić ná náuki ſynowi ſwemu. GliczKsiąż M2v, B5, B7; ActReg 181.
3. Bardzo, nader [zawsze z przysłówkiem lub przymiotnikiem] (314):
A. Z przysłówkiem (196): BierEz B3v; OpecŻyw 158v; Polny kmin/ W Siciliiéy doſić obficie roſcie iako y vnas w polſzce FalZioł I 40b, I 115a, 115b, II 1c; GlabGad I6v; MiechGlab 50; RejKup v8v, z7; KromRozm I K2, [P2v]; MurzHist Bv, K4v; MurzNT 21, Matth 121 marg; KromRozm II av, d3v; KromRozm III Q3v; Mowił to pan Rej w sobotę dosyć układnie, przypominając chuć i pozwoleństwo narodu polskiego ku KJM i przodkom jego. I była u Krola accepta tą powieść jego. Diar 61, 45; GliczKsiąż B2, C6v, E5v, K8; Thákże Grzegorz dwunaſty/ izali ſię niewádził doſić długo o Papieſthwo z Benedyktem KrowObr 39v, 18v, 114, 122v, 234, 235; Leop 1.Reg 25/15, 3.Mach 7/5; Y cżęſtował ie iście doſyć známienicie/ Wſzytkiego im do ſtołu noſzono obficie. RejFig Ee2v; BibRadz I *2v, 1vb marg; Doſyć ſie mężnie Grekowie bronili/ ták iż Márdonius poráżon z woyſkiem/ gdzye też ſam zábit. BielKron 117; A gdy ku Poznaniu przyieżdżał/ wyiechał przećiw iemu doſyć ozdobnie Boleſław cżyniąc mu poććiwość BielKron 344v; Názáiutrz w piątkowy dzyeń wypráwił ſie przećiwko niey Krol Zygmunt doſyć ochędożnie. BielKron 408v, 105v, 110, 116v, 352, 435 (29); Mącz 125b, 157d, 266b, 333b, 369a (8); SarnUzn F4v; SienLek 23v; RejAp 192, 193v; GórnDworz I6, M5v, P8, T7; HistRzym 110v, 111 [2 r.]; RejPos 61v, 103v, 301, 310, 335v; Doſyćći vcżćiwie te ćiáłá Gerwázego y Protázego S. pochowáne były WujJud 61; WujJudConf 11, 85, 117; RejPosWstaw [212], [1103]v; BudBibKaw A2v; Strum A4v, O4v; owo że wſzyſtkich ſtron wſzyſtki niebeſpiecżęńſtwá/ od corony tey. Dośić mądrze/ y bácżnie oddalał y prec odpądzał. BiałKaz H4v, H, L3, L4; CzechRozm A6v [2 r.], 51v, 76, 91, 107 (11); Ták tho dobrze rozumiem żeś cżedł w Hiſtoriey/ Iáko ſie doſyć mężnie ći Grekowie bili. PaprPan Gg, 12, I3v, P3; Doſyć to łáſkáwie [humanissime] Cyrus mowił. ModrzBaz 48, 4v, 49, 127, 134v; SkarJedn 318; drugi raz także/ iedna páni popędliwie przybrána y vpiękrzona/ rozmawiáłá znim doſyc nieſkromnie SkarŻyw 292, 337; ále iż ſie Sołohub/ ktory tám był w ten czás Namieſtnikiem/ dobrze y doſyć mężnie bronił/ y kilko ſzturmow Moſkiewskich pobił/ tedy Moſkiewſki odciągnął od Smolenſká. StryjKron 737, 662; CzechEp 100, 201, 210, 242, 282, 339 [2 r.], 342; O miłośći doſyć znácżnie Páweł ś. do Korynt. nápiſał. NiemObr 79, 52, 64, 146, 170; ReszPrz 44; ReszHoz 135; WerGośc 231, 254; Dźiéń znáczy piękna zorzá: ſłońce iuż wnet wznidźie/ Ktoré tám do twych okien doſyć iáſnie przydźie. Ale ty nie czekáiąc ogniſtégo ſłońcá/ Wſtań PudłFr 68, 45; GórnRozm A2, A4v, M3; ActReg 155; Phil G4, N2, N4; OrzJan 40, 60, 122; LatHar 6, 75, 145, 151, 219 (20); Doſyć ćieleśnie y grubie Kálwin mowi o rzeczách duchownych WujNT 264, przedm 3, 15, 32 [2 r.], s. 89, 297 (11); JanNKar D3v; SarnStat 376; ZapMaz II G 97/90; VotSzl B3; Ale ktoſz ono w ſtroiu iákoby Fráncuſkim Doſyć poważnie kroczy? CiekPotr 64; GosłCast 47; KlonFlis A3; K temu/ ſłáwę nadroſzſzą rzecż ze wſzech ſtráćiłá/ Która przed tym áż w niebo doſyć mocno biłá. PudłDydo B2.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć długo (21), dobrze (17), hardzie (4), jaśnie (14), jawnie (8), mądrze (8), mężnie (8), ochędożnie (5), ozdobnie (3), pięknie (4), poćciwie (3), szeroko (a. szeroce) (23), uczciwie (4), znacznie (23).

B. Z przymiotnikiem (118): ForCnR B; MetrKor 62/171v; BierEz O3; OpecŻyw 191; FalZioł I 11c, 73c; BielŻyw 102; MiechGlab 6; RejJóz N4v; RejKup t8, cc3; MurzHist O, R3; KromRozm II d3; Dla cżego y Krol Iágyelo Polſki/ widząc rzecż być potrzebną aby ſzkoły były [...] też Kolegium Krákowſkye doſić zacne y známyenite záłożył GliczKsiąż Lv; KrowObr 108; RejWiz 60v, 85, 167; RejZwierz 72; Miáſto Tyrſkie poſłáło mu też koronę ſwego kroleſtwá doſyć koſztowną BielKron 124v, 107v, 184, 194v, 299v, 368v (10); GrzegRóżn O; Causa vehemens ad obiurgandum, Dośić ſluſzna, wielką przicziná ku karániu. Mącz 216c, 71d, 100d, 206d [3 r.], 221a, 268a, 369b; SarnUzn D8, G6; RejAp 49v; GórnDworz D8v, Dd8v; RejPos 54v, 219v; KuczbKat 225 [2 r.]; RejZwierc 96v, 248v; WujJud 134; BiałKaz D, D2; CzechRozm A6v; MEmnon Kſiążę cne Perſkye y mąż doſyć ſławny/ Ktory dla męſtwá ſłynie y dziś choć wiek dawny. PaprPan X4v, O2, O4, Zv, Aav, Bb4v, Gg3, Gg3v; Z tąd na oſtátek rośćie męſtwo/ ktore záchowuie w niebezpiecżnośćiách przypadáiących ſtałość y przyſtoyność/ będąc ſámá miedzy inſzemi cnotámi doſyć zacna [et ipsa inter virtutes splendidissima] ModrzBaz 8; Abowiem y woyſko iego doſyć wielkie y mężne [exercitus eius maximus et fortissimus) y záwżdy przed tym wygráwác bitwy przyzwycżáione/ poráżone ieſt ModrzBaz 22; á to one białe głowy były doſyć zacne [spectatissimae foeminae] á nie ledá iákie/ ále przedśię białe głowy były/ to ieſt/ źwierzętá słábe ModrzBaz 49, 73, 80v, 127v, 131v; SkarJedn 277; Oczko 23, 29, 30; Y ná znák doſkonáłego zdrowia/ kazał mu onego Rotmiſtrzá doſyć tłuſtego/ [...] aſz do namiotu o ſwey mocy odnieść. SkarŻyw 30; ſtárſza/ chćiáłá ią w poſłuſzeńſtwo zápráwić/ y kazáłá iey kámienie niepotrzebne zmieyſcá ná mieyſce przenośić/ doſyć ćięſzkie. SkarŻyw 225, 242, 292; StryjKron 59, 61, 672; CzechEp 116, 210, 294, [381]; Przyſzedł też do Cżęſtochowſkiego Klaſztoru w ktorym ieſt obraz doſyć zacny błogoſłáwieney dźiewice P. Máriey WerGośc 216, 244; KochPam 80; Czeka ćię ſad źielonym liśćiém przyodźiány. W nim trawá doſyć buyna/ gdźie w południé czyśćie Spáć PudłFr 12, 38; ktoby vćiec chćiał/ nie wnetby mógł vćiec zá gránice/ doſyć ieſt długa Polſká. GórnRozm E3v; PaprUp F3; ale widzę zbroinego ludu ykonnego dosyc cudny Poczet ActReg 60, 159; Phil S3; GórnTroas 33; OrzJan 25; Oſtátecżna/ ále doſyć pożytecżna obroná przećiwko pokuſom/ niechay będźie modlitwá LatHar 581, +4, 75, 203, 251, 319, 508; JanNKar A2; SarnStat 74; GrabPospR L3v, Mv, M3, Nv; BOLESLAVV Krzywovſty/ Syn iego walecżny: Piąciądźieſiąt wygránych bitew doſyć znácżny. KlonKr A3; KmitaSpit B4; Niewolſtwo Fáraonowe ná lud Boży/ było doſyć okrutne/ iż niebioſá przerażáło PowodPr 71, 2, 20, 38, 46, 54; SkarKaz 39b; KlonFlis D3; SapEpit B4; IEſt też iedno złodźieyſtwo doſyć nie pocżeſne/ y dobrym goſpodarzom ćięſzkie y boleſne KlonWor 18.

W charakterystycznych połączeniach: dosyć długi (6), dobry (3), jasny (3), kosztowny (3), mężny (3), niemały (3), obfity (2), piękny (7), pożyteczny (2), sławny (6), słuszny (5), sprawny (2), straszny (a. straszliwy) (2), srogi (2), uczynny (2), wielki (5), zacny (7), znaczny (4), znamienity (2).

4. Oznacza wezwanie do przerwania czynności (przeważnie rozmowy, rozważań, pouczeń); należy przestać, skończyć [prawdopodobnie ze szczególną intonacją wymawiającego] (122): RejKup r3; Ale yednák doſyć teraz/ yużeś ſye ſprácował. KromRozm III Q4; Leop Mar 14/41; BibRadz Mar 14/41; Rzekł wodz: doſyć/ nie chcę więcey wiedźieć. BielKron 456v; WujNT Mar 14/41, 178 marg.

dosyć czego (5): RejJóz F4v; Ale iuż nárzekánia doſyć [querelarum satis]: podźmy dáley. ModrzBaz 31v; doſyć lichwy/ kiedy miáſto ſie lepiey ma: kiedy ludźi więcey/ więcey y pieniędzy. GostGosp 142; CiekPotr 6; KlonFlis F3v.

dosyć o czym (68): Nad tho ieſtli ony węzły iakoby żołte będą/ thedy Syny znamionuią, gdyby białe/ tedy dziewki. Ale iuż o tych pępkach doſyc. FalZioł V 35, IV 44b; GliczKsiąż Q3v; SarnUzn G3v; GórnDworz M5v; WujJud 52v; Ale iuż o tych piſárzoch y o korektorzech doſyć/ iuż czaś o Heretykoch mowic. BudNT przedm b7v, k. Ii; GórnRozm D4v marg; Ale o texćie doſyć/ teraz też o Annotácyách powiedźieć potrzebá. WujNT przedm 23; WysKaz 39; CzahTr A3v; Lecż o tych Liſách doſyć/ ktorzy mydlą ocży Pobożnośćią fałſzywą KlonWor 54, 4, 25. Cf »o tym dosyć«.

W charakterystycznych połączeniach: ale (48), (a) to (15), już(ci) (31), lecz (9), na ten czas (33), tedy (2), teraz (14) dosyć.

Powtórzenie dwukrotne (1): zlutował ſie Pan nád vtrapieniem ludu/ y rzekł do Angiołá biyącemu lud: Doſyć theraz doſyć: zátrzymay rękę twoię [Sufficit, nunc contine manum tuam]. Leop 2.Reg 24/16.

Frazy: »niech(aj) (że) będzie dosyć« [w tym: na tym (13), o czym (22), o kim (1), o tym (13), ze zdaniem podrzędnym (2), cum inf (2)] (53): Ale otim niechay będzie naten czaſz doſſic podzmy do trzeciego ſacramentu. SeklKat X4, V4, Y4v, Z2v; GliczKsiąż D2; SienLek 27v, 42v; Ale o tym niechay będzie dosyć/ podźmy iuż do cżego inego. GórnDworz D5; Lecż o thym niechay będzie doſyć ná ten cżás/ á do rozmowy ſie Prądnickiey wroćmy. GórnDworz Ee, G3, H, T6v; GrzepGeom I4v; GrzegŚm 17; KuczbKat 295, 340; RejPosWstaw [212]v; BudNT Hh6v; CzechRozm 110v; Lecż o tem niech będźie doſyć, O doſtoynośćiach też y vrzędźiech/ ilem mogł/ powiedźiałem. ModrzBaz 49; To niechay będźie doſyć o práwie/ teraz będźiemy mowić o iego wykłádźie. ModrzBaz 99v, 3v, 15, 22 [2 r.], 34v, 46v (19); CzechEp 192, 201, 317, 322, 347 (8); A Kátolicy/ ktorzy co inſzego zmyſláią/ niechay ſię boią/ by z tego licżby dáć nie muśieli/ ieſliże ſię nie vpámiętáią/ lecż ná ten cżás doſyć o tym niechay będźie. NiemObr 112, 78, 99, 104, 109; ReszHoz 140; WysKaz 27.

»o tym dosyć« (53): Rzekł Xánt/ iużći o tym doſyć/ Niechćieyże ty więcey mowić BierEz C; GlabGad L7, P8; Ale iuż o tym doſić/ cżas też o pożytku tey nauki nieczo powiedzieć. KłosAlg A4; RejKup d8; KromRozm I B2; KromRozm III H6v, K7; GliczKsiąż O3, O4; Iuż doſyć o thym Pánie [Sufficit nunc, Domine] weżmiż duſzę moię/ boćiem ia nie ieſth lepſzy nád oyce ſwoie. BibRadz 3.Reg 19/4; Sat est, curabo, Doſić o tym/ ma ták być. Mącz 369a, 151d, 269d, 378c; Prot B4; SarnUzn H6v; O tey chędogośći byłoby co pyſáć/ ále doſyć teraz o tym gdj ią Duch ſwiętty vkazał być iáko pánnę vchędożoną oblubieńczowi ſwemu. RejAp 175v; GrzepGeom Kv, Pv; WujJud 150; Ale o tym doſyć/ do rzecży zácżętey przyſtępuię CzechRozm 139v, 3, 37, 77v, 133v, 180; CzechEp 195, 197, 242, 336; Ale o tym doſyć/ ſłuchaymy co dáley X. Arcybiſkup piſze. NiemObr 85, 23, 40; ActReg 54, 174; WujNT przedm 20; WysKaz 39, 47; VotSzl B2. Cf »niech(aj) (że) będzie dosyć«.

5. Zaiste, akurat, właśnie (1): Niemasz sie przecz dziwować, że tak wielką szkodę Dla niej Trojanie cierpią i mężni Grekowie, Dosyćby być boginią takiej białej głowie. KochMon 24.
6. Połączenia frazeologiczne o różnych znaczeniach (118):
Zestawienia: »dosyć stać się [komu]« = wynagrodzić, odpłacić; zapłacić, uiścić [tylko nieosobowo] [szyk zmienny] (14): dlvgi za diuznika snich placzicz y ymyenye thak dlvgo ma dzierzecz, aſz ſzye doſſicz stanye onemv komu dluzno MetrKor 40/818; LibLeg 11/81, 132; ZapWar 1548 nr 2667 [3 r.]; Ariſtoteles powyáda iż náucżycyelom/ bogom/ y rodzicom nigdy nye może im nikt oddáć/ áni ſie im od nikogo doſić ſtáć może. GliczKsiąż N8; GroicPorz ddv; UstPraw D2; á pothym mu iuż dawa kwit á zrzyna mu iáko ná kárbie iż mu ſie iuż doſyć sſtháło zá on powinny dług iego. RejAp 132v; Idz do grobu mego/ á wezmi ſwoy Cjrográf: bo mi ſię iuſz doſjć ſtáło: y iużżemćię ná nim kwitował ręką moią właſną. SkarŻyw 102, 102 [2 r.]; KlonWor 4.

»dosyć stać się, dziać się [czemu]« = wypełniać, przestrzegać, dotrzymywać, wykonywać, realizować; complere, conficere PolAnt; satisfacere Modrz [tylko nieosobowo] [szyk zmienny] (49 : 19): BielŻyw nlb 3; kthorey vgodzie aby syą doſycz dzyalo od poddanych yego m. pana mego, roſkaze Crol yego M. pan moy LibLeg 7/33v; Azeby themu czo nam yeſth obyeczano doſicz sią sthalo, otho syą pylnye stharay LibLeg 7/103, 7/32v, 34, 103v, 104v, 11/159v, 185v; Aleć ſię muſi bożyi wolei doſyć sſtać/ abych iá miſernie zginął/ iakom zasłużył. MurzHist O; Diar 28, 25 [2 r.], 29 [2 r.], 35 [2 r.], 36 [2 r.], 40, 84; DiarDop 118 [2 r.]; GroicPorz c4v, d, mm2; Rácżcieſz Miłosćiwi pánowie to też obacżyć/ doſyćli ſie theż z mieyſc W. M. powinowáctwu á práwu poſpolitemu dzieie. LeszczRzecz A4v, A4; BibRadz Num 11/23, 2.Mach 15/5; OrzRozm K3v; Brunſzwickie Kſiążę/ Arcybiſkup Mogutyńſki/ y ini z ſtrony Papieſkiey z żáłośćią tego vżywali/ iż ſie Teſtámentowi nieboſzcżykowemu doſyć nie ſtáło BielKron 217v, 20; KwiatOpis D2; OrzQuin F2; SarnUzn B2, B2v; GórnDworz F4; RejPos 350v; HistLan B4, F3; BudBib 2.Par 1/9; áby ſie proroctwu Ezáiaſzowemu było doſyc ſtáło/ [...] tedy to ták Bog ſpráwił CzechRozm 144v, 29v, 217, 219; KarnNap A2; ModrzBaz 60v; kośćioł S. Zophiey tak długo zámknąć y zápiecżętowáć kazał/ ażby ſię iego dekretom doſyć ſtáło SkarJedn 142; ZapKościer 1587/73; CzechEp [378]; ZawJeft 33; ActReg 4, 20, 40, 129, 169; KochFrag 17; LatHar 724; WysKaz 32; SarnStat 360, 492, 872, 1252, 1293; SiebRozmyśl K3v; Nie doſyć ſię dźieie ſpráwiedliwośći/ gdy w wieży y więźieniu rozboyniká ſkarzą/ áż gdy trupá iego ábo głowę wywieſzą/ áby ſię drudzy káráli y budowáli. SkarKaz 3b; KlonWor 82.

»dosyć stać się, dziać się [komu, czemu]« = zadowolić, zaspokoić, dogodzić [tylko nieosobowo] [szyk zmienny] (16 : 5): BibRadz I *5, *5v; Conquiesco, id est bene quiesco. Dobrze odpocziwam/ yeſtem content/ Przeſtáyę ná tym/ Doſić mi ſie dźieye Też ochłodę/ Roskoſz y krotochwilę mam. Mącz 341d; OrzQuin H2; [wątpię] áby ſie vſzom w. m. vcżonym doſyć sſtáło GórnDworz I4v; CzechRozm 43v, 104v, 219; SkarJedn A*, 263, 275; ſłużył onym chorym/ ále gdy widział iſz ſług było máło/ á ſtać ſię doſyć niemogło potrzebom niemocnych: námowił kſobie nábożnych y vcżćiwych młodzieńcow SkarŻyw 461; A tym cżáſem puśći ſię z deptálniey więcey winá: ták długo/ áſz wſzytkich vbogich nacżynia nápełnione ſą. Ktorem gdy obacżył Biſkup/ iſz ſię z ſtáło doſyć: zniść pácholęćiu kazał/ y piwnice zámknawſzy y zápiecżętowawſzy/ poſzedł do kośćiołá. SkarŻyw 497; KochPieś 32; ActReg 40, 135, 138; Y dla tegoż/ tákem te liſty/ álbo Inwentarz/ wyſtáwić kazał/ áby/ komuby ſie nie doſyć w tych náukách dźiało/ kártá do przypiſánia byłá gotowa. GostGospSieb + 4v; SarnStat 941; PowodPr 28; mátce nie doſyć ſię dźieie/ gdy ſámá dźieći ſwoich nie nośi. SkarKaz 552a.

»dosyć (u)działáć (a. udziełać) [za co]« = wynagrodzić, odpłacić, zapłacić; odpokutować, zadośćuczynić (10): Znam yzem nyeczinyl godney pokuti anym za ſwe wyni doſyc vdzyelal BierRaj 23v; OpecŻyw 160v; poddanim za ych ſzkodj doſſicz vdzialacz LibLeg 11/106v, 11/141; Iakom shya ya vyednal s slyachathnem Iacubem synem pyotrovem sczachouycz o vybyczye y ochromyenye lyevey raky y zathom dozycz vdzyelal ZapWar 1522 nr 2280, 1519 nr 2214, 1520 nr 2260 [2 r.]; RejKup aa2; oblokł ná śię mile náſze biedne ćiáło/ áby Oycu zá nas doſyć vdźiáłáło. ArtKanc B19v.

»dosyć (u)działać [czemu]« = wypełnić, dotrzymać, przestrzegać, wykonywać, realizować [szyk zmienny] (9): A iáko to pry być może/ Iżby kto mógł wypić morze. Temuć doſyć nie vdziáłam/ Przetoż rády twoiey żądam. BierEz D4v, P2v; PatKaz II 84; dáleko lepiey ieſt nieſlubowáć/ niżli ſlubowawſſy obiethnicy doſyć nieudziáłáć [post votum promissa non reddere.]. Leop Eccle 5/4; BielKron 362, 402v; Cobyſmy z tákowym Tyránnem [...] ſobie poczęli/ gdyby ón zápomniawſzy Przyśięgi ſwéy/ Práwá nam łąmał/ á powinnośći ſwéy Królewſkiéy doſyć nie dźiáłáł? OrzQuin S2v; HistLan E; KochPs 107.

»dosyć udziałać [czemu]« = ulegać (1): Ach iákieſz to ſerce złe tákich białych głowek/ S ktorego pod cżás płynie doſyć tákich ſłowek. Co ſnadź drugiey y ſkutkiem iáwnie pokazáły/ A iádowi ſwoiemu doſyć vdziáłáły. HistLan B3v.

»dosyć udziałać swemu« (1): Cżlowiek nie wielki bywa/ á wſzakże ſwemu doſyc vdziala. FalZioł V 51v.

Zwrot: »mieć dosyć« = nie chcieć się więcej czymś zajmować (3): Vſſrał y pieſſ iuż mam doſyć Niebede go wieczéy proſyć. RejKup h8v, f4v, g2; GosłCast 37.
*** Bez wystarczającego kontekstu (5): MurzOrt B3; Sat a. satis, Doſić. Mącz 369a, 369b; Calep 947a, b.

Synonimy: 1. dostatecznie; 2. dużo, wiele.

Cf [DOSYĆUCZYNNOŚĆ], [DOSYĆUCZYNNY], DOŚĆ

JW