[zaloguj się]
[pdf]

ALLEGOWAĆ (40) vb impf

all- : al- (35 : 5).

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
inf allegować
indicativus
praes
sg pl
1 allegujem
2 allegujesz allegujecie
3 alleguje allegują
praet
sg
2 m -ś allegowåł
3 m allegowåł
fut
sg pl
1 m allegować będę m pers będziemy allegować
3 m będzie allegowåł m pers
imperativus
sg pl
1 allegujmy
2 alleguj
conditionalis
sg
3 m allegowåłby

inf allegować (3). ◊ praes 2 sg allegujesz (1). ◊ 3 sg alleguje (5). ◊ 1 pl allegujem (1). ◊ 2 pl allegujecie (1). ◊ 3 pl allegują (14). ◊ praet 2 sg m -ś allegowåł (1). ◊ 3 sg m allegowåł (2). ◊ fut 1 sg m allegować będę (1). ◊ 3 sg m będzie allegowåł (1). ◊ 1 pl m pers będziemy allegować (1). ◊ imp 2 sg alleguj (2). ◊ 1 pl allegujmy (1). ◊ con 3 sg m allegowåłby (1). ◊ part praes act allegując (5).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w.

praw. Powoływać się na coś, przytaczać na dowód, uzasadniać; cytować; szermować; argumentować także w tekstach nieprawniczych; allegare Cn [allegare ‒ przywodzić, wywodzić, dowodzić BartBydg; allego id est, cito ad aliquem locum mitto ‒ posyłam, przypominam, przywodzę Mącz 187a; przywodzę, przytaczam pisarze: cytuję autory – allego Cn] (40):

allegować kogo co (7):SarnUzn E8; [w sądzie] Státutu náćiągáiąc/ feruią Dekretá/ Simile álleguią [...] Prziydźie de aequitate/ drugie rzecży ſędźić/ Nie możno wſzyſtkiego w Státucie nárzędźić. BielSatE 33; GórnDworz Cc2v; Niechcę prżepomnieć y owego fortylu/ ktorego ná Seymie vżywáią zbrodniowie in criminali álleguiąc chorobę. GórnRozm H4, H; BielRozm 33; iż gdy niektórzy [...] do przeſłyſzenia náſzégo bywáią wyzwáni/ tedy álleguią Pány álbo ſwe przełożoné: iż zá władzą y roſkazániém ſwych Pánow álbo przełożonych tákowych złych rzeczy y wyſtępkow dopuśćili ſie SarnStat 580.

allegować kim czym (33): LibLeg 9/51v, 10/71, 11/28; Tén yedno ſtoyacz Dutkuye Miłoſierdziem aleguye RejKup dd7, 1v, x3; MurzHist E4; MurzNT 8v; Diar 36; KrowObr 147; Drudzy ſie chłubyą herby/ narody ſtáremi/ A wſzytko álleguiąc záwżdy przodki ſwemi. RejWiz 97; A ták bráćie miły/ ieſli álleguiem Włádyſłáwem álbo Káźimierzem Krolem/ álleguymy też y obyczáymi przodkow ſwoich OrzRozm T2v, T2v; Alleguyże tedy Pośle/ ſpráwuiąc tákowé Poſelſtwá ſwé/ nie mną: to ieſt/ Vniuerſitatis Polonice nomine: ále álleguy buntem y fákcyą ſwą OrzQuin D2, C2v; Prot Cv; SarnUzn F7; Stáry zwycżay ktorym ludzie álleguią RejAp Ffv, 66; RejZwierc 192; [Rej w Postylli] niczym nie állegował dla lepſzey pewnośći iedno ſtárym á nowym zakonem RejZwierc 275v; [Papieżnicy] oni nic ná to niedbáiąc/ zmyſloną powagą ſwego powſzechnego kośćiołá álleguią. NiemObr 179, 129; GórnRozm G4v; ActReg 7; Alleguią niektórzy Ciceronem de legib. iákoby niepodobna rzecz miáłá bydź práwá wſzytkié w porządek wpráwić. SarnStatnlb 6v, 104, 240 marg, 549, 698, 1279. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym.

Ze zdaniem dopełnieniowym (5) [iż (3), że (2)]: mowyancz ysz tho polya byly wszithky Tatarszkie a drugye walaſzkie alleguyąncz ysz tham ſſą groby Tatarszkie LibLeg 9/5lv; Tym nam WM alegować raczycie, że podatki za krola starego ojca JKM bywały składane Diar 36; RejAp 66; ázaż nie okrutne sentencie dociſkáią niewinnych ludzi? álleguiąc tym/ iż kogo tu zwiążą ná ziemi będzie związan ná niebie RejZwierc 192; ActReg 7.

Synonimy: dowodzić, przytaczać, przywodzić.

Cf ALLEGOWANIE, ALLEGOWANY.

TG