[zaloguj się]
[pdf]

PRZYWODZIĆ (1105) vb impf

o jasne.

Fleksja
inf przywodzić, przywodzici
indicativus
praes
sg pl
1 przywodzę przywodzimy, przywodzim, przywodzi(e)my
2 przywodzisz przywodzicie
3 przywodzi przywodzą
praet
sg pl
1 m przywodziłem, -m przywodził m pers -smy przywodzili
2 m -ś przywodził m pers
3 m przywodził, przywodzi(e)ł m pers przywodzili
f przywodziła m an
n przywodziło subst przywodziły
fut
sg pl
1 m będę przywodził m pers będziemy przywodzić, będziem przywodzić, przywodzić będziem
2 m przywodzić będziesz m pers
3 m będzie przywodził m pers przywodzić będą
f przywodzić będzie m an
n będzie przywodzić subst
imperativus
sg pl
1 niech przywodzę przywodźmy
2 przywodź, przyw(o)dzi przywodźcie
3 niech(åj) przywodzi
conditionalis
sg pl
1 m bych przywodził, bym przywodził m pers bychmy przywodzili, by(s)my przywodzi(e)li
2 m byś przywodził m pers
3 m by przywodził m pers by przywodzili
f by przywodziła m an
n by przywodziło subst by przywodziły
impersonalis
praet przywodzono
participia
part praes act przywodząc

inf przywodzić (152), przywodzici (1) LibLeg 8/132v. ◊ praes 1 sg przywodzę (34). ◊ 2 sg przywodzisz (31). ◊ 3 sg przywodzi (318). ◊ 1 pl przywodzimy (16), przywodzim (2) SarnUzn, SkarKaz, przywodzi(e)my (1) RejPos. ◊ 2 pl przywodzicie (17). ◊ 3 pl przywodzą (164). ◊ praet 1 sg m przywodziłem, -m przywodził (5). ◊ 2 sg m -ś przywodził (3). ◊ 3 sg m przywodził (53), przywodzi(e)ł (2) LibMal, PaprUp. f przywodziła (6). n przywodziło (3). ◊ 1 pl m pers -smy przywodzili (3). ◊ 3 pl m pers przywodzili (44). subst przywodziły (2). ◊ fut 1 sg m będę przywodził (2). ◊ 2 sg m przywodzić będziesz (2). ◊ 3 sg m będzie przywodził (1). f przywodzić będzie (1). n będzie przywodzić (1). ◊ 1 pl m pers będziemy przywodzić (2), będziem przywodzić (2), przywodzić będziem (1) SarnUzn; będziem przywodzić MWilkHist; będziemy przywodzić SarnStat; będziem przywodzić : będziemy przywodzić RejPos (1:1). ◊ 3 pl m pers przywodzić będą (1). ◊ imp 1 sg niech przywodzę (1). ◊ 2 sg przywodź (11), przyw(o)dzi (1) LibLeg; ~ -odź (1), -(o)dź (10). ◊ 3 sg niech(åj) przywodzi (6). ◊ 1 pl przywodźmy (1). ◊ 2 pl przywodźcie (3). ◊ con 1 sg m bych przywodził (3) LibLeg, KwiatKsiąż, SkarŻyw, bym przywodził (2) CzechEp, LatHar. ◊ 2 sg m byś przywodził (2). ◊ 3 sg m by przywodził (15). f by przywodziła (4). n by przywodziło (4). ◊ 1 pl m pers bychmy przywodzili (1) RejPos, by(s)my przywodzi(e)li (1) LibLeg. ◊ 3 pl m pers by przywodzili (19). subst by przywodziły (4). ◊ impers praet przywodzono (6), [przywodziło się cf PRZYWODZIĆ SIĘ]; -ono (1), -(o)no (5). ◊ part praes act przywodząc (151).

Sł stp, Cn notuje, Linde także XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

Znaczenia
1. Sprawiać, aby ktoś lub coś znalazł(o) się gdzieś; adducere Vulg, PolAnt, Mącz, Calep, Cn; inducere Vulg, Modrz, JanStat; ducere Vulg, Mącz; reducere Vulg, Modrz; deducere PolAnt, JanStat; introducere, offerre Vulg; appellere, derivare Mącz; obducere Cn (120): Adduco, Prziwodzę. Mącz 96b, 356d; Calep 22b.
A. Przyprowadzać, towarzysząc komuś w drodze lub wiodąc coś ze sobą, zwykle jako opiekun, eskorta lub ten, kto wskazuje drogę (34):
Przen [co] (1):
Zwrot: »przywodzić z sobą« (1): Ale dyabeł przywodźi z ſobą trzy ſwiátki/ pychę/ żądość ćieleſną/ y żądość ocżu HistRzym 76.
a. O osobach [kogo] (22): GórnDworz X6; CZytałeś o Balickich iáko mężni byli/ [...] Y teraz to chciey wiedzyeć o ichże potomkach/ Iże też nie iednego przywodzą w poſtronkach PaprPan P.

przywodzić do kogo (10): Leop 1.Reg 20/8, Mar 10/13; BudNT Matth 17/16[15]; Poználi wſzyſcy/ iſz duchá złego miáłá. Y przywodząc do niey rozmáite kápłany/ gdy nic niepomogli/ mowił on cżárt: niewynidę SkarŻyw 308, 388; Fugitivarius – Ten ktori zbiegi znaiduie, y do własnego pana prziwodzy. Calep 439a; WujNT 80, Luc 4/40, Ioann 1 arg, s. 429.

przywodzić ku komu (1): dobrotliwie/ miloſciwie ij pokornie ſnimi rozmáwiál [Jezus z Filipem i Mateuszem]/ iakoby ijm poſluguiątz/ przywodzątz ié niegdy ku ſwé milé matuchnie OpecŻyw 40.

przywodzić na co (1): Ktorzi [Lacedemonowie] piyáne sługi ná ich [młodzieńczyków] kołaciye prziwodzić kaźiwali. KwiatKsiąż D2.

przywodzić przed kogo, przed co (2): Azaż nie wieſz iż [...] ich [uczniów Chrystusa] przeſládowáć miano/ do więźienia podáwáć/ y przed Krole y Stároſty dla imienia iego przywodźić CzechRozm 232. Cf »przywodzić przed oczy«.

przywodzić dokąd (4): wiele pięknych pánien przywodzono do miáſtá Susán Leop Esth 2/8; KochJez A2v. Cf »przywodzić do miejsca«.

Ze zdaniem celowym [aby] (2): GliczKsiąż D8; Y przywodzili do niego [do Jezusa] dziatki máłe/ áby ſie ich dothykał. Leop Mar 10/13.

W przeciwstawieniu: »wywodzić ... przywodzić« (1): Szeſſli ſie wſſyſtkie pokolenia Iſráelſkie ku Dawidowi do Hebron/ mowiąc: [...] ále y wcżorá y ongi gdy Saul Krolował nád námi/ tyś wywodził y záſie prziwodził lud Iſráelſki [tu eras educens et reducens]. Leop 2.Reg 5/2.

Zwroty: »przywodzić do miejsca, na miejsce« (1:1): [Mahomet] nápuſzcżał w zdroie niektore miodu y vſyćił ie/ á w drugie mleká/ [...] przywodząc ludzi do tego mieyſcá á mowiąc/ iżem ia was przywiodł do zyemie obiecáney BielKron 165v, 406v.

»przywodzić [komu] przed oczy« = pokazywać (1): Lákonowye chcąc dzyatki ſwoye od piyańſtwá odſtraſſyć/ [...] ſlugi á nyewolniki vpiłe y vłokáne zwykli byli im przywodzić przed ocży/ dla tego áby onych ſpráwę á poſtáwę obacżáły GliczKsiąż D8.

»z sobą przywodzić« (1): SZOSTY ARTYKVL PIERWSZEY POWINNOSCI krolewskiey. [...] Cudzoźiemców zſobą nie przywodźić, y odpráwić okróm niektórych domowników. SarnStat 108.

»zasię przywodzić« (1): Leop 2.Reg 5/2 cf W przeciwstawieniu.

b. O zwierzętach [co (żywotne)] (4):

przywodzić do kogo (1): Przeto kiedy wodzą ſynowie Izráelowi ofiáry ſwoie/ ktore ofiáruią po polu/ tedy máią ie przywodzić Iehowie do drzwi namiotu zgromádzenia do ofiárowniká BudBib Lev 17/5.

przywodzić komu (2): A przywodzili mu [królowi Salomonowi] konie z Egiptu/ y z Koá kupcy Krolewſcy Leop 2.Par 1/16; BudBib Lev 17/5.

przywodzić skąd (3): Leop 2.Par 1/16, Ez 27/14; Ktemu z Micraimu przywodzono takie wozniki ktore ſzácowano zá ſześć ſet (srebrnikow) BudBib 2.Par 1/17.

przywodzić dokąd (2): Z domu Thogormei/ Konie/ y iezne/ y Muły przywodzili ná tharg twoy. Leop Ez 27/14; BudBib Lev 17/5.

c. O przedmiotach i obiektach materialnych [w tym: co (1)] (2):

przywodzić skąd (1): Owa/ vcżynność/ tá ſię dźiś náyduie/ Iák towar/ ktory z dáleká przywodźi Kupiec GrabowSet Y2.

α. O łodzi [dokąd] (1): navis appulsa est [...], homo aut ventus navem appulit, Do brzegá prziwodzę/ Przypłiwam. Mącz 287a.
d. O zjawiskach fizycznych; przen [co] (5): WujNT 556; choć zorza rożána Promienne ſłońce przywodżi [!]/ Choć mgłą ćiemną przyodźiana Noc z ćiemnośćiámi przychadza/ Narodowi wybránemu Niech wątpienie nie przeſzkadza Smiele vfáć Pánu ſwemu. SzarzRyt Bv, D3v.
Zwrot: »przywodzić z sobą, za sobą« [szyk zmienny] (1:1): [Gdy będzie] gorączoſc iego [słońca] mdła dla oddalenia y odeſzcia ſwego od nas: nie może wilkoſci grubych rozpuſzcżać ani wycżyſciać/ zwłaſzcża gdy bywaią wiatri od wſchodu ſlończa, albo z południa/ kthore przywodzą z ſobą chmuri grube FalZioł V 72; RejZwierc 171v.
B. W inny sposób, zwykle za pomocą rozkazu lub namowy (83):
a. O osobach (często o wojskach) [w tym: kogo (47), co (W przen) (1)] (61): Stároſtowie w Gránicách ſćiſkáią Ziemiany/ [...] Pátrzże iedno/ ſkąd im ty vtráty przychodzą/ Stąd iż wiele przyiaćioł/ ku tey ſpráwie zwodzą. Doſycby pod vmową/ ſam Vrząd [tj. urzędników] przywodźić/ Tákby ieden drugiego/ niemogł w tym vſzkodźić. BielSat C4v [idem] BielRozm 23.

przywodzić ku czemu [= dokąd] (3): KwiatKsiąż I3v; y Staroſtóm [król Kazimierz] roſkázuie/ áby kupce y furmány ku temu ſkłádowi przywodźili. SarnStat 968. Cf »przywodzić ku rękam swoim«.

przywodzić na kogo, na co [= przeciwko komu, czemu] (5): Leop 3.Esdr 5/72; tylko ſámá Polſká od nich [zakonu Panny Maryi] nawiętſzą krzywdę ćierpiáłá/ gdy miecż ſwoy ná ſwe pány obracáli/ Tátáry lud Pogáńſki okrutny ná nie przywodzili y Lithwę BielKron 231; BielSen 15; CzahTr E3v; Tácy byli zá Máchábeuſzow oni/ iáko ie piſmo zowie/ Viri iniqui: ktorzy do obcych pánow biegáiąc/ woyſká ich ná oyczyznę przywodźili SkarKazSej 659a.

przywodzić na kogo [= zamiast kogo] (2): á niebyłáś iuż tháką iáko nierządnicá [...] ále iákoby cudzołożnicá/ kthora ná mężá ſwego przywodzi wielu inych. Leop Ez 16/32; SkarŻyw 143.

przywodzić dokąd (2): BielKron 400; Woloſzyn pod pokrywką/ wiele złośći płodźi/ Moſkwę/ Turki/ Tátáry/ ná moy grunt przywodźi. BielSat Gv.

przywodzić skąd (1): ná tyto pomocne vffy obierano/ the ktore z inąd przywodzono za pieniądze álbo dármo od ſąſiednych Kſiążąt BielSpr 11.

Zwroty: »przywodzić ku rękam swoim« (1): thicheſmi thesz [buntowników] yemv [swemu koniuszemu] przikazaly abi on ych yakymykolwiek prziczinamy prziwodzyl kv rekam ſwoym LibLeg 10/91v.

»przywodzić na świadectwo« (1): Bo ći ktore przywodzą ná świádectwo [Qui enim testium nomine inducuntur]/ mnimáią że im nic do tego wiedźieć/ ieſli tá rzecż/ o ktorą idźie/ ták ſię wſobie ma/ cżyli inácżey. ModrzBaz 86.

W przen [co] (1):

W przeciwstawieniu: »odwodzić ... przywodzić« (1): Abowiem nas [nauka] od tych ciemnośći y od grubego powietrza odwodzi/ y ku wyſokiemu onemu naiaſnieyſzemu domowi/ [...] oczy náſze y vmysł przywodzi. KwiatKsiąż I3v.

Przen (27):

przywodzić do kogo (9): A toć ieſt/ co Apoſtoł Swięty ná wielu mieyſcách przywodząc wſzyſtki ludzi do tego iedynego tylko Iednatzá y przytzyńce Syná Bożego/ ták mowi. [...] KrowObr 212; BibRadz 2.Par 19 arg; RejPos 276; RejPosWstaw [1432]; Nie kłádźieć áni przywiązuie piſmo święte do żadney táblice Meſyaſzá z dawná obiecánego/ naſienie ono błogoſłáwione Abráhámowe/ y ſyná cżłowiecżego/ ále go tylko przywodźi w obłoku do Stárodawnego [Vulg Dan 7/13] CzechRozm 175; SkarŻyw 385; NiemObr 34; LatHar 22; Tákie ma być ſtáránie goſpodárſkie o czeladce/ áby ią do Chryſtuſá przywodźili SkarKaz 422a.

przywodzić k(u) komu, k(u) czemu [w tym: k(u) sobie (2)] (5): PatKaz III 126v; Y proſſę moy pánie niezwodz mię ſtey drogi/ ktora ku tobie przywodzi RejPs 35v; KrowObr 58; IAko maćie pod Moſkwą/ ſwoich zamkow doſtáć/ Powiem wam/ iedno chćieyćie mey náuce ſproſtáć Inácżey dziś niż pirwey/ ty rzecży przychodzą/ Wſzyſtki cżterzy żywioły/ k tey ſpráwie przywodzą. BielSat M4. Cf »ku wiecznej chwale przywodzić«.

przywodzić przez co [= za pomocą czego] (2): KrowObr 109; Philippowi świętemu doſtáłá ſię Azya y ziemiá Tátárſka: w ktorey on pilnie wſzcżepił wiárę świętą/ práwie wſzytkę kráinę do Chryſtuſa przywodząc/ przez cudá y wielkie dobrodzieyſtwá/ nád choremi y vłomnemi. SkarŻyw 385.

przywodzić na kogo [= przeciwko komu] (2): Azaſz nie ma onych wykrętácżow ktorzy burzą/ niſzcżą/ á wywraczáią ſwiętą ſpráwiedliwość ſwiátá tego/ [...] przywodząc ludzi iednego ná drugiego RejPos 78v; SkarŻyw 57.

przywodzić czym (2): RejAp 39; Skutecżnie bowiem ći [uczniowie apostołów] vcżą lud/ á vcżąc iednym kázániem kilká tyſięcy ludzi do Páná Kryſtuſá przywodzą. RejPosWstaw [1432].

przywodzić dokąd (11): Acż ſie thych klucżow zwierzył [Pan] thu wiernym ſzáfárzom á ſługam wiernym ſłow ſwoich/ iż do tych zamkow wierne á niewinne owiecżki Páńſkie przywodzić ſłowy á náukámi iego prawdziwemi mogą RejAp 39; [czart] záraża á zátłumia to ſwięte naſienie wiernych Páńſkich/ [...] przywodząc ie nie inácżey iáko w głuche láſy/ kędy á iáko máią ſzukáć Páná ſwoiego RejPos 52v, 160v; SkarJedn 399. Cf Zwroty.

W przeciwstawieniach: »odwodzić (2), odciągać ... przywodzić« (3): I co ieſt inſzego ludzi odwodzić od Páná Iezu Kryſtá vkrzyżowánego/ y przywodzić ie ku rozmaithym inſzym zbáwićielom martwym/ ieſliże to [przypisywanie uczynkom ludzkim udziału w zbawieniu] nieieſt? KrowObr 58; RejPos 52v; y ábym o żadną ſię rzecż nie fráſował/ iedno o tę ktora odćiąga od ćiebie: á w żadney ſię nie kochał/ iedno w tey ktora przywodźi do ćiebie [Panie]. LatHar 22.

W porównaniu (1): yako ta gwyazda [morska] ma mocz kſobie przyczyągacz zelazo y dyamant tak marya kſobye przyuodzy dzywne grzeſzne albo ſobye roſpaczayącze abo ſobye wgrzechach teſknącze PatKaz III 126v.

Zwroty: »przywodzić na drogę omylną« (1): [czart] záraża á zátłumia to ſwięte naſienie wiernych Páńſkich/ [...] odwodząc ie od wierney á ſzcżyrey drogi/ [...] á przywodzącz ie ná drogi omylne RejPos 52v.

»do wiecznego krolestwa, ku wiecznej a niebieskiej chwale, w niebo przywodzić« [szyk zmienny] (2:1:1): A ták pożądánie mądrośći/ przywodzi do wiecżnego Kroleſtwá. Leop BBB3; Ná tę moc należy lud Chrześćiáńſki rządźić y ſpráwowáć/ y ku wiecżney á niebieſkiey chwale przywodźić WujJud 152; SkarŻyw 599; KołakCath C4v.

»w pierwsze miejsce przywodzić« (1): Kryſtus w ſwych mękách/ wołał, ćięſzko vmieráiąc/ owce ſtráconey nábywáiąc/ w pierwſze mieyſce przywodząc. ArtKanc E10.

»sobie przed oczy serca przywodzić« (1): (nagł) Spoſob odpráwowánia ſpowiedźi przed Kápłanem. (–) NAprzod/ ieſlić zdrowie dopuſzcża/ poklękni: więcey ſnadź ſobie przed ocży ſercá twego/ Páná Bogá/ niżli namiáſtká iego/ przywodząc. LatHar 135.

»zaś przywodzić« (1): Bo on ſznur złoty w Niebie trzyma ſpráwiedliwość [...]. Y táſzto ſpráwiedliwość w Niebo záś przywodźi/ A bez ſpráwiedliwośći wſzyſtko nádoł zchodźi. KołakCath C4v.

Szeregi:»przyciągać a przywodzić« (1): Pánie/ rácżyſz nam nędznikom [...] zeſłáć ku powiedániu ſzcżyrey prawdy twoiey tych Ianow y tych Andrzeiow więcey/ [...] áby nas przyciągáli á przywodzili do ciebie RejPos 276.

»przywodzić a przypądzać« (1): Trzecie vcżmy ſie/ iáko tu Pan Bog wzgardza mędrki/ [...] á proſtacżki/ [...] każe przywodzić do domu ſwego/ á każe ie przypądzáć RejPos 160v.

αα. Za pomocą manewrów wojskowych: naprowadzać [na co] (2): ále fortel ten máią [wojska tureckie] iż przed pieſzym ludem ſtrzełbe [!] wielką dźielną zákrywáią/ ná kthorą przywodzą Ludźi nieprzijáćielſkie owi co ná przodku ſtoią BielSpr 55, 55.
α. Sprawcą jest Bóg (16):
Zwrot: »do portu przywodzić« (1): á on [Pan] vſtánowiwſſy wzburzone ony náwálnoſći łáſkáwie ie [wiernych swoich] do ich pożądliwych portow raczy przywodzić. RejPs 160v.
Przen (15):

przywodzić dokąd (3): Záſz pán iako piſmo powiedá kiedy rácy do piekła nieprzywodźi i zaśię zniego wywodźi? MurzHist S3; BibRadz Sap 16/3; LatHar 593.

W przeciwstawieniu: »przywodzić ... wywodzić« (3): MurzHist S3; Bo thy [Panie] maſz w mocy ſwey żywoth y śmierć/ á do bran niſkośći przywodźiſz y wywodźiſz. BibRadz Sap 16/13; LatHar 593.

α) Udzielać łaski wiary (9):

przywodzić do kogo, do czego (2): CzechRozm 113; P⟨an⟩ niebá y ziemie/ [...] rozmáitymi obyczáymi nápráwował ie [ludzi] y przjwodził do śiebie. SkarŻyw 557.

przywodzić k(u) komu (3): MurzHist B; Otóż dwoiákim dobrodźieyſtwem nas ku ſobie Pan przywodźić raczy BiałKat 198v, 48v.

przywodzić czym (4): O FRANCISZKV SPIERZE HISTORIA. BYſmy ludźie miſerni á zapamiętali/ przykłady kaźni Bożyi/ ktoręmi nás pan kſobie przywodźić ráczy/ [...] rozmyślali i pamiętali MurzHist B; pan piérwſzym przykazániém ſercá náſze k ſobie przywodząc/ W wtórym wnet wędzidłá vſtom włożył BiałKat 48v, 198v; SkarŻyw 2.

W przeciwstawieniu: »przywodzić ... odrzucać« (1): A iż Bog ſam iednych do kámienia tego [tj. do Chrystusa] przywodzi/ y ná nim ie buduie/ drugie od niego odrzuca CzechRozm 113.

Zwrot: »przywodzić na drogę« [szyk zmienny] (3): Gdyż on [Pan] záwżdy ſwyętych ſwoich nie chowa w nierządzie/ Cicho ná drogę przywodzi gdy ſą w yakim błądzye. LubPs G, ee5 marg; RejPos 29v.
β) Zbawiać, wprowadzać do nieba (3):

przywodzić do czego (2): Oto Oblubieniec wáſz/ drógę wam zachodźi/ A do onéy vliczki niebieſkiéy przywodźi SiebRozmyśl M2. Cf Zwrot.

przywodzić przez co k czemu (1): Rácż dáć miłośćiwy Pánie/ że tá prawdá w nas zoſtánie/ w ktorey żywot cżyniſz/ przez nię k wiecżney ſławie przywodźiſz. Amen. ArtKanc I4.

Zwrot: »do chwały [= królestwa niebieskiego] przywodzić« (1): Abowiem godźiło ſię áby ten dla ktorego ſą wſzytki rzecży/ [...] wiele ſynow do chwały przywodząc [in gloriam adducentem]/ kſiążę zbáwienia ich przez męki poświęćił. BibRadz Hebr 2/10.
b. O wodzie: sprawiać, żeby płynęła w określonym kierunku [co; w tym: czym (4)] (8): [król egipski] roſkazał vrzędnikom áby ie [lud żydowski] vćiſkáli robotámi nieznośnymi wſzędzye [...] áby też y cegłę ſpráwiáli/ błotá wynośili z miaſt/ wáły kopali/ rzeki przywodzili BielKron 27v; Salientes, Fistulae seu aquae ductus, Ruri wodne któremi wodę przywodzą. Mącz 365b, [95]d.

przywodzić do czego (1): przywodzą do niego [do rosnącego czosnku] wodę miedzy zagony/ áby wilkość miał BielKron 276v.

przywodzić dokąd (4): W tey źiemi [w Babilonie] rzadko bywá deſzcż/ przeto cokolwiek ſie tám vrodzi żywnośći to z rzek wilkość ma/ nie z ſámych dobrowolnie (iáko w Egipćie) ále z przypráwą ludzi/ ktorzy rynnámi wodę przywodzą ná role. BielKron 267, 276v; Mącz 109c; Poczyńże thám [w miejscu, gdzie jest żlebowinka] Stawki nie wielkié á nie głębokié. Przywodźże do nich Gnoiową wodę Strum O3v.

przywodzić skąd (2): Mącz 109c; Incile – Kanął albo korito ktorim wode zrzeki prziwodziſz. Calep 520a.

c. O zbożu [co dokąd] (1): [Oktawian] dwie ſcie tyſiąc ſpądow [zboża] do Rzymá káżdy rok przywodził BielKron 131v.
d. O abstraktach [co] (10):

przywodzić do czego (3): Confeſsioniſte opácżny Regiment do Koſćiołá przywodzą. WujJud 125 marg [idem] Ll5v; WujJudConf 125.

przywodzić miedzy kogo (1): A toć ſię mi zdáło ná tem mieyſcu o tych Vrzędnikoch powiedźieć/ [...] ktorziby złe obycżáie karáli/ á dobre miedzy ludźi przywodźili ModrzBaz 39.

przywodzić przez co [= którędy] ku komu (1): WujJud 232 cf W porównaniu.

W porównaniu (1): Abowiem onę moc ktora z Męki Páná Chriſtuſowey pochodźi/ to ieſt łáſkę ktorą on nam ná ołtarzu Krzyźá [!] S. záſłużył/ przez Sákrámenty iákoby przez rury iákie ku ſobie przywodźimy WujJud 232.

Szereg: »przywodzić i wnosić« (1): A ták wſzyſcy tákowi/ ktorzy ſie tey iáſney prawdźie ſprzećiwiáią/ á do Kośćiołá Páńſkiego opácżny Regiment przywodzą y wnoſzą/ ſámi ſie wydawáią iáwnie/ iż nie ſą potomkowie Apoſtołow Kryſtuſowych. WujJudConf 125.
Przen (3):
Zwroty: »pomoc przywodzić« (1): niech przed ćie przychodźi Boże/ wołánie moie/ á pomoc przywodźi. GrabowSet Q4.

»przywodzić za sobą« [szyk zmienny] (2): WerGośc 212; Wcześna rzecz miła Bogóm/ á co zbytek rodźi/ Nic dobrégo: wſzytko złé zá ſobą przywodźi. GosłCast 27.

αα. Sprawcą jest Bóg [w co] (1):

W przeciwstawieniu: »przywodzić ... wywodzić« (1): DZiwne ſpoſoby/ w vmyſł moy przywodźiſz [Panie]/ A dźiwnieyſzymi/ názad ie wywodźiſz GrabowSet F3v.

α. Wpuszczać (1): Fenestro, Okno czinię/ Yáſność á ſwiátło prziwodzę. Mącz 120c.
f. O zabiegach leczniczych; przen [co do czego] (3): Też Szafran zmieſzany z inſzemi lekarzſtwy ſerdecżnemi tym rychley y mocniey mocz onych lekarzſtw do ſercza przywodzy. FalZioł III 7c; Oczko 32v.

W przeciwstawieniu: »odganiać ... przywodzić« (1): Bo/ á kto rad tákiego lekárſtwá vżywa/ coby od wątroby gorącość odganiáło/ á do żołądká źimno przywodźiło? mam zá to że żaden. ModrzBaz 70v.

2. Nakłaniać, zachęcać; zobowiązywać; rzadko: zmuszać do czegoś; compellere HistAl; adducere Mącz; hortari, incitare Modrz [w tym: kogo, co (W przen i Przen) (237)] (261): PatKaz III 110v; Gdyż ſiedziſz ná łotroſtwie/ ná opilſthwie/ ná koſterſtwie/ y ná inych márnoſciach ſwiátá tego: á nie tylko ſam złośćiwym będąc/ ále y ine przywodząc/ á dáiąc im złe przykłády ze złośćiwego żywothá ſwoiego. RejPos 114v.

przywodzić do czego (85): SarnUzn E3v; Do tego [naśladowania cnot] w nowym zakonie Páweł S. nas przywodźi BiałKat 151; KuczbKat 290; WujJud 193; [św. Paweł] odwodzi tylko ludzi od proznowánia onego ćieleſnego Sobotniego/ á przywodzi do odpocżywánia prawdziwego duchownego CzechRozm 71, 71, 175v; ModrzBaz 31v, 67 [2 r.]; SkarJedn 353; [św. Antoni] inne ludzie przywodzić pocżął do ćiaſney forty y do onego śćiſłego y świętobliwego żywotá. SkarŻyw 57, 126, 235, 308, 325, 463, 532; poſłał z nowu Krol do Wielkiego Kniáziá Gońcá y Dworzániná ſwoiego [...] przywodząc go wſzelkim ſpoſobem pod ſłuſznymi Condiciámi do pokoiu z obudwu ſtron vtwierdzenia. StryjKron 782, 230; CzechEp 137; ReszPrz 95; ReszHoz 131; ActReg 101; Phil S4; LatHar 236; WujNT 212, 310, Ioann 3 arg; SarnStat 401; PowodPr 45, 48 marg; SkarKaz 160a, 638b; SkarKazSej 678b. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, Zwroty.

przywodzić ku czemu (112): ListRzeź w. 43; BierEz Mv; bo [Pan Jezus] z ludzmi obtzuiątz/ iedzątz/ ij pijątz/ przywodzil ie ku rozmilowaniu ſwému. OpecŻyw 45v, 42v; ForCnR C2v; BielŻyw nlb 6, s. 29, 96; LibLeg 10/98; Racż odwrocić ocżi moie miły panie/ aby nie widziały prożnoſci [Ps 118/37] (koment) W thym Pieniu prorok pobudza ſtworżenie aby pana boga chwaliło iż ſtworżył ie/ [...] też ćżłowieka ku chwale bożey [= ku chwaleniu Boga] przywodzi. WróbŻołt vv4, ff8v; RejPs 140v, 201, 202v; LibMal 1544/91; SeklWyzn 2v; Dzywno mi to niewimownie Dobry panie iż tak mownie. Mnie ku milczeniu przywodzyż RejKup d8v; MurzNT 58v, 111; KromRozm II e2v, f, ſ4v; DiarDop 106; Ku vſtáwicżney pracy/ potrzebá przywodzi BielKom B4, Fv; LubPs Q3v, R5v, X5v marg, X6v; RejWiz 3v; [Manasses] obrázy y ſłupy ſwięćił/ y narod Iudá ktemu przywodził. BielKron 90; Stráſzliwe przykłády zápráwdę z vpádku tych krolow/ ktore ſam Bog ná to mieyſce pomázuie/ przywodząc nas ku themu przykłádu/ ábyſmy nie dufáli w ſwoiey mocy y mądrośći/ iedno nań wſzytko przekłádáli. BielKron 128, [852]v, 109v [2 r.], 226, 447, 458v; GrzegRóżn C3, H3; Mącz 230d; RejAp 46v; GórnDworz Q3v, Ll7; RejPos 62, 72v, 234v, 246, 326v; BiałKat 31, 36; HistLan F4; RejZwierc 141; BielSpr b4; WujJud 131v; RejPosWstaw [1103]; Ale gdy ich [Pan Jezus swych uczniów] ku wſzelákiey pokorze/ ſkromnośći/ ćichośći/ y ćierpliwośći przywodźił: [...] tedy iuż tám znácżnie kordy/ y inſze woienne nacżynia/ od nich odrywa. CzechRozm 235, 91v; ModrzBaz 6v; SkarŻyw 82, 206; StryjKron 437, 442; CzechEp 89 marg; NiemObr 88; BielRozm 30; SarnStat 1078. Cf przywodzić ku czemu przez co; ku czemu przez kogo; Ze zdaniem dopełnieniowym, Zwroty.

przywodzić ku czemu przez co [= w wyniku czego] (1): Acżkolwiek ſą ſławnieyſzy y z lepſzą pochwałą Hetmáni y inni Sprawce/ ktorzy przes náukę y ćwicżenie/ [...] rycyrſtwo ſobie porucżone/ ku męſtwu s chućią y ku ſpráwie rządney przywodzą/ niżli oni: ktorzy [...] BielSpr 26.

przywodzić ku czemu przez kogo [= za pośrednictwem kogo] (1): Alye nas ſdrugyey ſtrony lyſth xiazecya yego Myloſczy malzonka t.m. saſſmvcyel, [...] yſz nas theſz oto zandal ze byzmy t.m. przeſ poſſla naſzego ku przyſwolenyu na the odmyane wyary przywodzyely. LibLeg 8/132v.

przywodzić na co (29): Niemniey czi, ktorzi inſſe sgarſſaią, a ku nierządnośczi, iako na igrę, na wino, na piwo, y na inſſe nieſtatki/ w ſſprawach/ prziwodzą, maią bycz karani ListRzeź w. 43; a wſzakoſz tho wyemy ze na ſzadnv odmyane [wiary] nam t.m. przywodzyczy nyeprzyſtoy. LibLeg 8/132v; Racż odwrocić ocżi moie miły panie/ aby nie widziały prożnoſci [Vulg Ps 118/37] (koment) Prożnoſci, tho ieſt rzecży ktore na niecżyſthoſc przywodzą. (–) WróbŻołt oo; GliczKsiąż O5v; KrowObr A2v; A nie dáy ſie vwodzić ſwieckiey omylnośći/ Ktora wſzytki przywodzi ná dziwne chćiwośći. RejWiz 56v, 171v; RejPos 72, 192v; RejZwierc 41, 84v; WujJud 133v; SkarŻyw 203; PaprUp K3v; WujNT 342. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, Zwroty.

przywodzić w co (20): KromRozm I B2; DiarDop 106; Tám naydzyeſz iák omylny ſwiát w ſwych ſpráwach broił/ A iáko dziwnie w ludzyoch záwżdy błędy ſtroił. Iedny przywodząc k cnotam á drugie w łotroſtwo RejWiz 3v, 162v; BibRadz Matth 18/8, 9; RejPos 78v, 326v; RejZwierc Bv, 113v; A ia wam powiádam; iż wſzelki ktory opuśći żonę ſwoię/ oprocz przyczyny porubſtwá/ przywodźi ią w cudzołoſtwo WujNT Matth 5/33[32]. Cf Zwroty.

przywodzić czym (27): Zony lepak od mężow zabiegłe, takież ſiny y dziewki od rodziczow, [Pitagoras] ſwym vcżenim ku przyiacielſtwu, takież ku cżyſtocie y ku wſtidu przywodził. BielŻyw 29, 96; MurzHist C4v, P3v; MurzNT 111; BiałKat 36; Tákże y dziś ieſt wiele tych kraſomędrkow/ czo ine mowią á ine rozumieią/ á śiłá ludzi tymi zákritoſciámi ſwemi ná co chcą y iáko chcą prziwodzą RejZwierc 84v; BielSpr b4v; SkarJedn 380; [panowie koronni] Krolá vpornym nalegánim do przyſięgi/ y potwierdzenia praw/ y wolnośći Koronnych przywodzili StryjKron 616; Ieſt y drugie mieyſce gdźie też złe niewiáſty rozgámi karzą/ y pokutámi rozmáitymi do polepſzenia przywodzą. ReszHoz 131; SkarKazSej 678b; KlonWor 67. Cf Zwroty.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: k(u) temu (17), do tego (13), na to (6); (a)by, żeby (37), iż, że (14), zaimek względny (1)] (52): ComCrac 11v; ForCnR Av; A waſcha Cro.m. domnyma y kazaly panowye v vylnye yſch bi naſchi poſly chodzyly tham do moſqui yakobich ya prziwodzyl kxyedza moſkyewſkyego. zebi walczyl na panſthwa Vaſchey Kro.mczi. LibLeg 11/154v; RejPs 47, 94v, 159; [oszuści podrzucili fałszywy pieniądz na drogę, znaleźli go jednocześnie podróżny i jeden z oszustów] A gdi o dobrocz thakiego zlotego bil pithan [wspólnik oszusta] thedi powyedzyal ze dobri zlothi yeſth. Alye zeſzczye obadwa gi nalyezli, thedi maczye rowno onem ſzyą rozdzyąlicz. I prziwodzili kthemv, ze then na kogo ſzyą vſſadzili ym polowiczą wzdall LibMal 1545/94; żoná moiá przywodzi mię ná to ábych go zábił. HistAl L8; KromRozm I L2; MurzHist C4v; MurzNT 73v; Ná to cie twe hárdośći z grzechem chcą prziwodzić By ſie s pánem y z ludźmi nigdy nie chciał zgodzić BielKom F6v; GroicPorz ii; KrowObr B4; Myſli moie przywodzą mię ábychći odpowiedźiał/ y dla thegożem ſię poſpieſzył. BibRadz Iob 20/2, I 281a marg, II 138b marg; A gdy [Tomasz Myncarz] ták wiele ich [mieszkańców miasteczka Alstet] ku ſobie przywiodł powoli ie ktemu przywodzyl co vmyſlił. W tymże Miáſtecżku pocżął ich imioná popiſowáć BielKron 202, 310v; GórnDworz H7, Ee5v, Mm4; HistRzym 72; RejPos 24, 71v [2 r.], 88, 153v, 223; A coż nas do tego przywodzi iż o ty perfumy ſławy á poććiwośći mniey dbamy niżlichmy powinni? RejZwierc 104, 150v, 177; BielSpr b4v; WujJud 197; MycPrz II B2; BiałKaz C; CzechRozm 53v, 66, 251v; Tákowe cżęſte pożogi słuſznieby Dozorce budowánia miáły do tego przywodźić/ żeby oni tey drogi ſzukáli/ iákoby z cegły murowáne domy były ModrzBaz 35v; SkarJedn 181, 380; CzechEp 55, 197; WerGośc 255, 260; OrzJan 16; LatHar 393; SarnStat 1210; GosłCast 33; KlonWor 67.

W przeciwstawieniach: »przywodzić ... odwodzić (9), odganiać, przymuszać, wywodzić« (12): Rozum natym zależy cżłowiecży Mieć w ſobie takowe rzecży Ktore ku cznocie przywodzą A od zbytkow wſzech odwodzą BielŻyw nlb 6; KromRozm II ſ4v; KrowObr 103v; BielKron 282; GórnDworz Ll7; Abowiem one poſty ſą dobrowolne/ ále te potrzebne: one z dobrey woley pochodzą/ ále te z przykazánia y vſtáwy: do onych nas przywodzą/ do tych przymuſzáią. WujJud 193, 131v, 133v; CzechRozm 71, 175v; ModrzBaz 67; Ták ſynowie dyabelſcy y morderze duſzni ſą haeretykowie: ktorzy ludzie wywodzą z kośćiołá powſzechnego y ná ſekty ſwe przywodzą. WujNT 342.

Zwroty: »ku dobremu, na dobre przywodzić« [w tym: czym (1)] (1:1): WróbŻołtGlab A3; vrádzono/ áby v Kánonikow y w Klaſztorzech [...] ſtárſzy [opaci albo biskupi] [...] pilnowáli tego/ by ludzi ná dobre przywodzili BielKron 225v.

»przywodzić w grzech(y), do grzechu, ku grzechu(-owi)« = facere peccare PolAnt [szyk zmienny] (5:4:2): Diabel ten też nas kuſſy [...] wgrzechy prziwodzac SeklKat Tv; Nie cżyń kuńſztow s przyacioł nie przywodź ku grzechu BielKom C5v; BibRadz Ier 32/35; KwiatKsiąż C4v; RejPos 78v, 142v; Nie grzech tedy zoſtawa po odpuſzcżeniu/ ále ſkłonność ku grzechowi/ ktorą Piſmo podcżás grzechem zowie/ że y z grzechu pirworodnego pochodźi/ y do grzechu tego kto iey przyzwala/ przywodźi. WujJud 90, 102v; BudBib Ier 32/35; SkarŻyw 4; PowodPr 52.

»gwałtem, mocą przywodzić« (1:1): I owſzem wierne ſlugi Boże mocą y gwałtem/ [papież] ná to ćiągnie y przywodzi áby ſnim weſpołek Dijabłá/ [...] chwalili KrowObr B4.

»ku mniemaniu przywodzić« (1):To tym obycżáiem mniemánie tych ważne będźie ktorzy mowią iż Duch święty w pánnę wſtąpił/ y onże w niey miáſto naſienia był/ [...] (–) A coż záś tákiego tych ku tákiemu mniemániu przywodźi CzechRozm 156v.

»pilnie, z pilnością przywodzić [do czego]« (1:1): Iednák nieodrzucamy [...] dobrych vcżynkow/ y owſzem pilnie lud poſpolity do wſzelákiey pobożnośći przywodźimy. WujJudConf 109; StryjKron 542.

»do porządku przywodzić [czym]« (1): [św. Paula panienki na trzy klasztory rozdzieliła] oſobno były gdy iádły y robiły: ale ſpołem ſię modliły y Pſalmy ſpiewáły. ſamá pierwey ná wſzytko przychodziłá/ przykłádem á wſtydem inne do porządku przywodząc. SkarŻyw 141.

»przywodzić ku pokucie (a. pokutującemu żywotowi, a. czynieniu pokuty), do pokuty« [w tym: czym (1)] = ad penitentiam adducere Vulg [szyk zmienny] (9:8): PRzeklęty Heród/ ij mizerná ona tzudzolożnitza/ zmowili ſie aby Iána zabili/ by tako wolnie wolą ſwoię popelnili/ niemaiątz ktoby ie kárál/ ij ku pokucie przywodzil. OpecŻyw 47v, 59, 160; Iż plebani máyą naprzod o pokućye kázáć/ á lud ku pokutuyącemu żywotowi przywodźić KromRozm I H; KrowObr 115v; BibRadz I 461; RejPos 327v; WujJud 87v; WujJudConf 86; Kośćioł S: gdy ſmutne rzecży roſzcżytá/ á ludzi do pokuty y płácżu przywodzi Alleluiey/ ktora pieśń ieſt weſela/ nieſpiewa. SkarJedn 239; SkarŻyw 57, 80, 164, 309, 310; WujNT 510, Rom 2/4, Apoc 3 arg.

»ku posłuszeństwu, w posłuszeństwo, do posłuszeństwa, na posłuszeństwo przywodzić« [w tym: czym (2)] [szyk zmienny] (3:3:2:1): [św. Paweł w liście do Rzymian] ku dobremu y pobożnemu żywotowi/ ku poſluſſeńſtwu/ vtćyenyu y náſládowányu przełożonych/ [...] ye przywodźi. KromRozm II ev, e4; Támże Duch ſwięty opowiáda/ iáko tá Beſtia dwurogáta miáłá cechowáć álbo piątnowáć náſłádowce álbo pochlebniki ſwoie/ y iáko ie miáłá bogáćić przywodząc ie ná wolą á ná poſłuſzeńſtwo ſwoie. RejAp BB4; Azaſz też nie ma [czart] onych ktorzy rozmáitemi wymyſły ſwiátá tego/ á ſproſnemi żywoty ſwemi/ nie tylko ſámi ſłużą iemu á cżynią wolą iego/ ále wiele inych w poſłuſzeńſtwo iemu przywodzą RejPos 78v, 187v, 335; WujJud 133; SkarJedn 170; Redigo – Doposłuſzenſtwa prżiwodzę. Calep 902a.

»przywodzić prośbami« [szyk zmienny] (2): Vsłyſzawſzy to mátká pocżęłá przywodzić młodzieńcá iuż prośbámi iuż groźbámi y bićiem/ áby tę táiemnicę powiedział. HistRzym 72; SkarJedn 263.

»(swym) przykładem przywodzić« (2): [grzeszy, kto rzeczy zakazanych] z pogorſzeniem wiele ludźi vżywa/ ktorych do tego ſwym przykłádem przywodźi áby takież oni gwałćili kośćielne przykazánie WujJud 197; SkarŻyw 141.

»przywodzić ku skrusze, do skruchy« [szyk zmienny] (2:1): Mękiciém bożé nábożné rozmyſlanijé/ przywodzi cżlowieka ku ſkruſſe wierné/ ſpowiedzi doſtatecżné/ ij pokucie práwdziwé. OpecŻyw 160; SeklWyzn g3v; WIerzę/ że do ſkruchy ty mnie ſam przywodźiſz [Panie] GrabowSet M4v.

»upominaniem przywodzić« (2): Tu prorok [...] dziwnem vpominányem przywodzi lud ku vznániu páńſkiemu RejPs 121v; RejAp 36v.

»przywodzić ku wierze (a. wierzeniu), do wiary, na wiarę, w wiarę« [szyk zmienny] (6:5:1:1): SeklWyzn c2; RejKup ſ2; [gdzieś to wyczytał] Iż Zwon vtzárowány/ dzwiękiem ſwoim odgania nieprzyiaćiele duſzne y ćieleſne/ Chmury/ Błyſkánia/ Gromy/ y ludzi ku wierze przywodzi KrowObr 103v, 115v; Ty [Galatów] záſie Apoſtoł przywodzi ku wierze prawdziwey piſſąc im z Effezu. Leop PP4; BibRadz 2.Cor 5/11; [Niemcy] Káznodziey ktorzy ie od báłwochwalſtw odwodzili ná wiárę przywodząc/ wiele potráćili BielKron 282; GrzegŚm 12; Po trzećie ieſzcże przywodźi nas do wiáry Páná Chryſtuſowey/ wielka potrzebá. BiałKaz F4v; SkarJedn 398; SkarŻyw 369; StryjKron 542; SkarKaz 203b.

»zasię, znowu przywodzić« [w tym: na co (1)] (2:1): Leop PP4; RejPos 71v; Nie gáni on [apostoł] poſtow/ ktore ná wielu mieścách dźiwnie záleca/ y przykázuie: ále żeby ſie nie dáli fáłſzywym Apoſtołom zwodźić/ ktorzy ie znowu ná Zydowſki zakon przywodźili WujJud 198v.

»do zgody, ku zgodzie przywodzić« [szyk zmienny] (10:1): CzechRozm 248; Káżdy tedy ile może/ [...] niech ſię o to ſtára/ żeby niezgodne do zgody przywodźił [in concordiam reducere]. ModrzBaz 66v, 67; y ſamże ná ſwe Greki wypowiedá/ iſz ſie w ſwarách około wiáry kocháiąc Biſkupom Rzymſkim do zgody ſię przywodzić nie dáli. SkarJedn 243, 199, 242, 245; Proſzę obeyrzyćie ſię ná to/ [...] co was ſłuſznie do zgody przywodźić ma. SkarKazSej 671a, 671a [2 r.], 673a.

»na złe sprawy, na wszytko złe, ku złemu przywodzić« [w tym: czym (1)] [szyk zmienny] (2:1:1): Záwżdy muśiſz burdę mieć [...] Zwłaſzcżá gdy nas náturá ták bárzo mdło rodzi/ Ze nas ſnádnie ku złemu ſwawola przywodzi. RejWiz 101, 106v; ſtára ſie [diabeł] o to kędy może/ áby go [człowieka] mierźił Pánu iego/ á przywodził go wedle woley ſwoiey/ ná złe ſpráwy ſwiátá tego. RejPos 54; RejZwierc 49v.

Szeregi: »ciągnąć i przywodzić« (2): KrowObr B4; A tę ſkłonność ku grzechowi podcżás piſmo grzechem zowie/ nie iżeby właſnie grzechem byłá/ ále iż z grzechu pochodźi/ y do grzechu nas ćiągnie y przywodźi WujJud 102v.

»nie poruszyć albo nie przywodzić« (1): [niektórzy mówią] Ewangeliei bych nie wierzył/ by mię koſcioł kv wierzeniv/ nieporvſzył/ albo nieprzywodził. SeklWyzn c2.

»pobudzać, (i, a) przywodzić« (5): OpecŻyw 59; W tym pieniu [Ps 54] prorok pobudza y prziwodzi lud ku chwaleniu boga y ku nabożnemu iemu modleniu. WróbŻołt ff8v; Calep 510a; [wszyscy na cię jako na ojca i obrońcę oglądać się będą jeśli] inſze do prace pobudzáć y przywodzić będzieſz Phil S4; LatHar 236.

»prowadzić i przywodzić« (1): [Jan Brodzik ukradł panu Grabowskiemu delię] Aczkolwyek pan grabowſky kv cznoczie y [tj. jego] zawzdi prowadzil y prziwodzyel LibMal 1544/91.

»przywodzić i uczyć (a. naukę dawać)« (2): ſercá ludzkie do miłośći á ſprzyiázney chęći przywodźić y vcżyć [hortari et instituere]/ od waśni y złey woli odwodźić/ áza to nie nawięcey ludzkośći iednego ku drugiemu prziſtoi? ModrzBaz 67; Praemoderor – Prziwodzę, naukędaię. Calep 833b.

W przen [co] (2): Nigdźieciém [...] ſſcżęſciá ſwiata tego mizernégo nie nayduiemy/ ktoreby [...] ſerce cżłowiecżé prziwodźiło/ aby więcey w ucżinkoch cznotliwych niżli w bogacztwie ſobie powoliło ForCnR Av; NIenágániona nigdy ſpráwá Duchá świętego/ przywodźi ćię do tego teraz/ w Kośćiele Bożym/ o duſzo moiá miła/ ábyś ſię ná weſołe świętá národzenia Syná Bożego/ zbáwićiela twego z pilnośćią gotowáłá LatHar 393.
Przen [co] (2):

przywodzić do czego (1): iáko możeſz nędzny oycże do ták wielkiey á nieſłycháney przećiw prawu y przyrodzeniu ſproſnośći/ przywodzić myśl ſwoię SkarŻyw 487.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): GórnDworz Ff7 cf Zwrot.

Zwrot: »przywodzić pod posłuszeństwo [czemu]« (1): tá cnotá mierność/ ma ten vrząd/ przywodzić rozumowi pod poſłuſzeńſtwo to/ co ſie w áffekciech pocżćiwośći przećiwi. GórnDworz Ff7.
3. Doprowadzać kogoś albo coś do czegoś; adducere Vulg, Modrz, Cn; reducere Modrz, JanStat, JanPrzyw; redigere Modrz, JanStat, Cn; inducere Calep, Cn; deducere JanStat, Cn; revocare Modrz; provocare JanStat; adigere, compellere, illicere, impellere, perducere Cn [w tym: kogo, co (174)] (211):

przywodzić do czego (16): Ten brzydki ieſt Chriſtuſowi y kośćiołowi iego: iáko letnia wodá żołądkowi/ ktora go do womitu przywodzi WujNT 848; SkarKaz 118b; [ludzie barzo źli] śieią wſzędźie niezgody/ [...] á tą łodką w ktorey ſię wſzyſcy wieźiem/ ſwoim biegánim chwieiąc/ do zánurzenia ią y vtopienia przywodzą. SkarKazSej 659a. Cf Zwroty.

przywodzić k(u) czemu (26): LubPs Q3v marg; ále gdy go [wrzodu] nieopátrzy wczás ieſt bárzo ſmrodliwy/ á onym ſwym ſmrodem/ około ſyebie ćiáło gnoi y ku wypádániu przywodźi SienLek 130v; ábychmy nic nie wątpili [...] iż on [Pan] záwżdy dzyerży miłośćiwą rękę nád wiernemi ſwemi/ á ku pocieſze przywodzi wſzytki przypadki ich RejPos 279; ModrzBaz 8; Toż piſze Bázylius S. [...] Iż obżárſtwo/ niezlicżone hufce grzechow ku porażce duſzney przywodźi. WerGośc 254; [Ojcze nasz] K zroſtu przywodźiſz tráwy/ wſzemu bydłu potráwy ArtKanc T10. Cf Zwroty.

przywodzić na co (4): Pánie/ [...] my ſie o to więcey ſtáramy/ ábychmy náukę twą wywroćili/ á ná co inſzego przywodzili/ tu ku temu omylnemu ſwiátu/ thák iáko y oni Fáryzeuſzowie cżynili RejPos 225. Cf »przywodzić na pierwsze miestce«, »na ugodę przywodzić«.

przywodzić w co (19): MurzNT 103v; Bo kto inácżey cżyni/ kto ſwiátłość praw y vſthaw w ciemność przywodzi [...] zá nieſpráwiedliwego mian być ma Phil L; Státut o imániu Hultáiów w vżywánié przywodźimy SarnStat 518, 1030. Cf Zwroty.

W przeciwstawieniu: »wywodzić ... przywodzić« (1): Iáko Pan dziwnie Koſcyoł ſwoy z wielkich trudnośći wywodzić racży/ przywodząc gi ku wielkiey zacnośći. LubPs Q3v marg.

Zwroty: »ku doskonałości przywodzić« (2): [bierzmowanie] Krztu S. łáſkę ku doſkonáłośći przywodźi. KuczbKat 155; GostGospPon 169.

»przywodzić do egzekucyjej, ku egzekucyjej, w egzekucyją, in exequutionem« = realizować [szyk zmienny] (3:3:2:1): (nagł) STAROSTA. (–) Od wſzyſtkich ſądów Dekretá ku Exekuciiéy przywodźi SarnStat 233; przećiwko tym [Cyganom] Státut Wárſzáwſki 1557. w exequutią przywodźimy SarnStat 523; NA prośbę Poſłów źiemie Goſtyńſkiéy/ y przywodząc in exequutionem Státut około chowánia kśiąg: Vſtáwiamy/ áby kśięgi ich Ziemſkié w ſklepie pod trzemi kluczámi wárownie chowáné były. SarnStat 822, 176, 225, 522, 898, 1152; [Wiedzieli nowi ewangelicy, że] choć kiedy Krole Bog dawał: tedy oni z ręku zwierzchnośći kápłáńſkiey práwo rządzenia ſwego bráli/ y one do exekucyey przywodźili. PowodPr 21.

»ku jednostajności, w jednostajność przywodzić« (1:1): [naznaczamy sześć osób, które] obiáſnić máią/ wątpliwość odkłádáiąc/ y wſzyſtko cokolwiek im będźie ſie zdáło potrzebnégo ku záchowániu w ſądźiech ſpráwiedliwośći/ ku iednoſtáynośći przywodząc [in consonantiam reducant JanStat 142] SarnStat 56, 460.

»ku (dobremu a. lepszemu, a. pewnemu) końcowi(-u), do (fortunnego) końca, ku kresam przywodzić« = ad exitum deducere a. perducere Cn [szyk zmienny] (7:5:1): zaſię kamień Iaſkołcży kthori ieſt cżarny, rzecży pocżęte ku dobremu kończowi przywodzi FalZioł IV 50b; LubPs P6v marg; pilnieyſze ieſt nam/ ábychmy ſie przypátrowáli ku temu celowi á ku tym kreſam/ ku ktorym Pan rzecż ſwą tu ſtánowić á przywodzić racży. RejPos 300v, 27v; RejZwierc A3v, 78, 101v; Lecż przedſię krol Iozáphát/ nie dowierzał temu/ Ale wſzytko ku końcu/ przywodził pewnemu. HistHel D2; Perduco – Do koncza prziwodzę. Calep 777b; LatHar 13, 183, 344, 634.

»k(u) mierze przywodzić« [w tym: czym (1)] (4): Ten oleiek cżyſci kożdą niemocz/ á wilkoſci ku mierze przywodzi FalZioł II 23; A przeto kto chce długo dobre zdrowie záchowáć/ co z naywiętſzą bácznoſćią ma ty námienione wilkoſći kmierze á ku zgodźie przywodźić SienLek 1v; A przeto trzebá tę gorącość chłodźić/ á kmierze przywodźić rzeczámi wilkimi á chłodnymi. SienLek 29v, 30.

»przywodzić na pierwsze (a. na swe) miestce« (2): Plaſtri ktore przywodzą członek wzruſzony na pierwſze mieſtcze. FalZioł V 106, III 29b.

»we złe mni(e)manie przywodzić« (2): [są tacy, którzy] drugim zayrzą/ ktore ábo ſobie rownemi ábo ſiebie przewyżſzáiącemi być rozumieią. á przetoż co v nich cudnego widzą/ to ſzpecą: [....] á wſzytko ná źle wykłádáiąc/ ábo iáwnie ſromocą/ ábo ieſli niemogą/ we złe mnimánie przywodzą [in sinistram suspicionem adducunt]. ModrzBaz 56v; CzechEp 343.

»w nieprzespieczność przywodzić« (1): áni gránic áni kopców w niwczym nie każemy vmnieyſzáć/ álbo w nieprzeſpieczność przywodźić [nec ... periclitari ... patiemur JanStat 902] SarnStat 1119.

»w obyczaj sobie przywodzić« (1): chybá żeby y niemiernik ku ſkromnemu żyćiu/ [...] przyzwycżáił śię/ á co z przodku zda śię być rzecż trudna ku vcżynieniu/ to by w śię vſtáwicżnie włámował/ á w obycżay to ſobie przywodził [in morem sibi inducere studeat]. ModrzBaz 8.

»w ohydzenie przywodzić« (1): [słowo boże] do inſzych w ohydzenie/ áż do porzucenia iego przywodzą [katolicy księdza kanonika] CzechEp 137.

»w (złe) podejźrzenie przywodzić« [w tym: do kogo (1)] (3): chćiałem to wſzeláką pilnośćią W.M. pokázáć: co ſię tknie wiáry/ wyznánia/ y nabożeńſtwá/ [...] ktore ludzie w rzecż tę cále nie wglądáiący/ nowym nazywáią: y ono niewiem iáko ſqualuiąc ták y owák ſzcżypią: y we złe podeyzrzenie do poſpolſtwá y do mágiſtratu/ przywodzą. CzechEpPOrz *2v; NiemObr 73, 152.

»do pierwszego porządku [czym] przywodzić« (1): Sól Krákowſką [tj. prawo dotyczące soli] od [lege: do] piérwſzégo ſtanu y porządku [...] ſkazániém náſzym przywodźimy [in pristinum statum et ordinem ... reducendum decernimus JanStat 52] SarnStat 386.

»ku słusznemu skutkowi, do skutku przywodzić« = realizować; ad effectum adducere Cn [szyk zmienny] (2:1): WujNT 505; CHcąc záchowáć w ſtárych vſtáwách ſpráwiedliwość/ będźiemy ón Státut przywodźić ku ſłuſznému ſkutkowi [Demandabimus deinceps illud statutum debitae executioni JanStat 302] SarnStat 73, 1213.

»do pierwszego stanu (a. stanowienia), do pierwszej kluby przywodzić« = in pristinum statum reducere JanStat; ad statum priorem reducere JanPrzyw (3:1): Hoyné potwiérdzenié Przywileiów ſtározytnych, którym choćby co derogowáli, ſámiz poſſeſſorowie przez niepráwné vzywánié: tedy ie do piérwſzégo ſtanu ich, y mocy przywodzi. SarnStat 61; przeto té wſzyſtkié przywileie náſzé/ y przodków náſzych Królów y Kśiążąt/ [...] do piérwſzéy kluby przywodźimy SarnStat 894 [podobnie] 61, 386.

»[co] w tytuł [czego] przywodzić« = wcielać, przyłączać (3): [te ziemie] w część/ y w właſność Korony Polſkiéy przywrácamy y złączamy/ w Tytuł Korony Polſkiéy przywodźimy SarnStat 1188 [idem (2)] 1038, 1059.

»na ugodę, ku zgodzie przywodzić« (1:1): SienLek 1v; żaden táki ſąd od dawnego cżáſu niebył/ ná ktoremby możny choćia winny/ práwo przegrał: bo tákowe ſpráwy ná vgodę przywodzą [concordia causas tales fere expediri]/ áby ſię możnemu cokolwiek pożytku doſtáło ModrzBaz 94v.

a. O osobach: Sprawiać, że ktoś czegoś dozna, osiągnie coś, stanie się jakiś [w tym: kogo (121)] (149):

przywodzić do czego (37): RejZwierc 165; Pátrzćieſz do cżego was wáſze opácżne wykłády przywodzą? WujJud 178, 89v, 256v; Nie przywodź mie do wſtydu moy bráćiſzku miły PaprPan Cc3v; gdyż gorącé [descensy, tj. dolegliwości] bárzo głowę rozpaláią/ á do więtſzych chorób/ niżli piérwſze były/ przywodźić więc zwykły. Oczko 14v, 3v, 23v; WerGośc 228; Phil P3; podobno od Ruſkiégo ſłowá licho, to ieſt, źle lichwá rzeczona ieſt: bo licho czyni y prędko zuboży, y do żebráctwá wielu przywodźi, którzy w to śidło wpadáią. SarnStat 1273; CiekPotr 66; SkarKazSej 673b. Cf Zwroty.

przywodzić od czego ku czemu (1): Auicenna piſze iſz [ziele zwane dłonią krystową] ieſt gorącze y ſuche w wtorym ſlopniu/ [...] cżłonkhom pomaga w ich przekazach/ też od złego rozumu ku rozumowi przywodzi. FalZioł I 112b.

przywodzić komu ku czemu (1): ále co napilniey vcżyć go [syna masz] cżyść á piſáć/ á potroſze ſłowá ná polſki ięzyk wykłádáć/ coby mu ku cnotham á ku pocżćiwym obycżáiom ono młode przyrodzenie przywodziło. RejZwierc 8.

przywodzić ku czemu (53): Patrzáyże ku ktoré wyſokoſci rozmyſlanijé żywota pana Iezuſa przywodzi. OpecŻywPrzedm C4v; RejPs 59v; Bo ty rzecży [próżnowanie, kosztowne ubiory itp.] ſpráwuią w cżłowieku chćiwośći/ Y przywodzą ku háńbie y ku wſzetecżnośći BielKom C6v, D3; GroicPorz dd2v; BielKron 222; RejPos 185; WujJud 56v; BudBib Prov 6/34; CzechRozm 36v; SkarŻyw 50; CzechEp 426; GostGosp 6; GDyż z káżdégo błáznowánia y plugáwych ſłów/ któré ku ſwaróm ludźie przywodźi/ ludźie cnotliwi nie bez przyczyny máią ſie wiárowáć. SarnStat 238, 176. Cf przywodzić od czego ku czemu; komu ku czemu; Zwroty.

przywodzić na co (10): Byſcie ſmutku ſwego zápomnieli/ Ktory cżłowiecżemu zdrowiu ſzkodzi/ Y ni nacż dobrego nie przywodzi. BielKom G6v; SeklKat S2; O ſzalony rozumie/ o złe przyrodzenie/ Y nacżże to przywodziſz ſláchetne ſtworzenie. RejWiz 65v, 19; RejPos 132v. Cf Zwroty.

przywodzić w co (41): A nie wierny to ieſt ſtroz młodoſcz poczćiwoſći Dzywnie cżłeka przywodży w dzywne omylnoſći RejJóz Iv; SeklKat S2, T2; Diar 61; Aby [ludzie uporni] ludźiom niewinnym trudnoſći nie zádawáli/ á w nakłády prozne y ku zámięſzkániu ſwego obeſzćia nie przywodźili. GroicPorz dd2v; A ták vydzyeſz ſwietkich [lege: świeckich] burd y tych omylnośći/ Ktore iuż iákoś ſłyſzał przywodzą w trudnośći. RejWiz 44v; BielKron 222; [przeciwnicy] porażáią nas/ á kędy mogą przywodzą nas w gniew á w nienawiść Páná tego RejPos 334; A popſowawſzy [rozum źle użyty]/ á pogwałćiwſzy złemi ſpráwámi ſwemi práwá á wolnośći iego [człowieka młodego]/ práwie go przywodzi w tyráńſtwo á w ſproſne poſłuſzeńſtwo ſwiátá tego vnieſionego/ [...] á nie inácżey iedno iákoby go do Wáłach w niewolą záprzedał. RejZwierc 19v; KochPs 88; GrabowSet I4; Czemu ſwoie małżonki w tákie niepożytki Przywodźićie? ZbylPrzyg A3. Cf Zwroty.

przywodzić czym (9): Bowiem ty [Panie] karániem twoiem przywodziſz ku vznániu człowieká zá wyſtępki iego RejPs 59v; SkarJedn 355; SkarŻyw 50. Cf »przywodzić ku błędu«, »przywodzić ku gniewu«, »do nędze przywodzić«, »do smutku przywodzić«, »ku zbawieniu przywodzić«.

przywodzić kim [= jako kogo] (1): Lecż tá moc/ ieſt ſmyſłowi/ Ze mnie więźniem przywodźi Złemu GrabowSet N2.

Zwroty: »przywodzić ku błędu, w błąd (w błędy), na błędy« [w tym: czym (1)] [szyk zmienny] (3:3:1): Słowa nie rozmyſlne prędko ku błędu przywodzą. BielŻyw 88; RejKup ſ2; To máią Obrázy/ iż ludzi przywodzą w błędy KrowObr 116v; BielKron 83v, 218; RejPos 78v; Bo niedoſyć ná tym mnodzy máią/ że ſámi błądzą/ ále [...] wbłędach ſwoich ſámi ſie ſobie dźiwnie podobáią/ onych bronią/ y inſzych ná nie przywodzą. WujJud A6.

»do doskonałości, ku doskonałości przywodzić« (1:1): KromRozm II l4; á do doſkonáłośći práwey/ ćwicżenie ie [ludzi] przywodzi GórnDworz E5.

»o gardło przywodzić« = powodować śmierć (1): Wſzákoż mnogim złoto ſzkodzi/ Cżęſto ie o gárdło przywodzi. BierEz P4v.

»przywodzić ku gniewu(-owi), do gniewu, do furyjej, w złość« [w tym: czym (2)] = irritare, offendere Vulg; adducere ad indignationem Cn [szyk zmienny] (9:1:1:2): GlabGad A8; Qui educit vinctos in fortitudinem ſimiliter eos, qui exaſperant, [...] Tenći ieſt pan ktori wybawia iętce z niewoley w moczy wielkiey/ takież y ty wybawia ktorzy iego ku gniewu przywodzą WróbŻołt 67/7; Oycowie nie przywodzcie ku gniewowi dzieći ſwych ále ony wychowaycie w ćwicżeniu y w náuce páńkiey. GliczKsiąż A3, D7, G [2 r.]; Acż to ieſt rzecż vcżćiwa/ kiedy kto pocżćiwie/ Vżywa tego [muzyki] miernie/ [...] Aby ſie też ſmutna myſl cżáſem ochłodziłá/ Ale nie tá coby w złość ludzi przywodziłá. RejWiz 163; Leop 4.Reg 17/9, 11; SienLek 14; KochPs 117; ArtKanc M19v; ládá ſzkodá y krzywdá nas zápala y burzy. [...] máła zelżywość [...] do furyey nas przywodźi. SkarKaz 314a.

»przywodzić na hak [= na niebezpieczeństwo]« [szyk zmienny] (3): BielKron 60v; Baczę ia że ten węzeł ćię przywodźi Ná hak/ y głowie twéy fráſunki rodźi. ZawJeft 28; KlonKr Bv.

»do jedności, ku jedności (a. ku zjednoczeniu) przywodzić« [szyk zmienny] (3:2): BielKron 217; Reconcilio, Záſie yednam/ Przywodzę ku yednośći. Mącz 62d; A też vpadek tych Pátryárchyi Pan Bog nágradzał do kośćiołá ſwego y iednośći Apoſtolſkiey ſtolice/ Niemce/ Sżwedy/ Cżechy/ Polaki/ Węgry/ Litwę/ Zmudz/ Ruś przywodząc. SkarJedn 166, 321, 355.

»do dobrego (a. szczęśliwego) końca przywodzić« (2): hárdego myśl w rzeczách wielkich vnośi/ á pokornego prawdá do dobrego końcá przywodźi. OrzRozm I2; SkarKaz )(4.

»do mniejszej liczby przywodzić« = zmiejszać ilość (1): My ábyſmy potrzebie Rzeczypoſpolitéy/ y [...] doſtoieńſtwu náſzému porádźili/ piérwſzé w práwie vczoné deputaty do mnieyſzéy liczby przywodząc [ad pauciorem numerum redigentes JanStat 141]/ [...] ſkazáliſmy [...] SarnStat 55.

»w łaskę przywodzić« (1): Niech ſię przeto káżdy dobrze zásługuie narodowi ludzkiemu/ á niech z ſwey ſtrony iáko może lecży choruiące: waśni ludzkie niech wyniſzcża/ w łáſkę ie przywodźi [in gratiam eos reducat] ModrzBaz 67.

»w mniemanie [jakie] przywodzić« (1): Ze miedzy ſobą o tych zmiennikách nie wiećie. Ktorzy y was w mniemánie tákowe przywodzą/ Niewinnie cżym pocżćiwey wáſzey ſławie ſzkodzą. CzahTr F2.

»do nędze, do ubostwa, do niedostatku, ku nędzy (a ubostwu), w nędzę, w ubostwo przywodzić« [w tym: przez co (2), czym (1)] = ad egestatem redigere Modrz (2:1:1:2:1:1): Proznowánie w rychłą nędzę przywodzi. BierEz K; A cżemuż ty tedy ludźiom chleb zgęby wydźieraſz? cżemu ie do vboſtwá przywodźiſz? ModrzBaz 99v, 48v; [królowie egipscy] naprzod podatkámi wielkimi/ potym robotami nieznośnymi/ dręcżyć ie [Żydów] y śćiſkáć/ y ku nędzy á vboſtwu/ y wielkiey niewoli/ przywodzić pocżęli. SkarŻyw 477; CzechEp 65; BielRozm 5; IZ ſie ſwawola wielka w ludźiách [...] bárzo rozbieżáłá/ ták iż vćiekáią á rządźić ſie dorocznie niechcą/ tylko ná dźiéń ſie ábo ná tydźiéń náymuiąc: czym ludźie vbogié bárzo niſczą/ y do wielkiégo niedoſtátku przywodzą/ przez żniwá mytá nieznośné SarnStat 522; SkarKaz 385a.

»w niebezpieczeństwo (a. w niebezpieczność), do niebezpieczności, ku niebezpiecznościam przywodzić« [szyk zmienny] (3:1:1): Diar 87; Zlękł ſie Giges/ prośił [królową] áby go nie przywodziłá ku tym niebeſpiecżnoſciam. BielKron 100v; Ktorzi ſmieią w huffie ſtać/ niemáiąc w ſobie boiáźni Bożey y miłośći bliźniego/ ći y śiebie y oycżyznę w pewną niebezpiecżność przywodzą [in certissimum discrimen adducunt]. ModrzBaz 113; Phil G3, G4.

»o niełaskę [do kogo] przywodzić« (1): [Sieciech] vtzijſkal bratzia mlodſza ktorzi mu deferowac niechcieli/ onielaſke do Pana przijwodziel PaprUp B2v.

»w nienawiść, do nienawiści przywodzić« (6:1): cżemuż wżdy I⟨ego⟩ M⟨iłość⟩ będąc tákim mężem doroſłym iuż/ ná liche dźiećiny tak ſię bárzo śierdźi: [...] cżemu do wſzech w nienawiść przywodźi? CzechEp 92, 20, 92, 337; Z nienawiśći bowiem pochodzi Suſurratio, to ieſt/ zauſznictwo/ gdy kto potáiemnie ſzcżypie kogo ná ſławie iego chcąc mu iey vwlec/ y do nienawiśći inſzych go przywodzi. Phil Q2; Kápłany w nienawiść przywodzą. WujNT Yyyyy4v, 243 marg.

»w niewolą przywodzić« (1): iáko Bábilon był głową páńſtwá Aſſyryiſkiego/ y miał krolá Nábuchodonozorá ktory lud Boży prześládował/ y w niewolą przywodził: ták też Rzym/ [...] WujNT 808.

»[do kogo] w ohydę przywodzić« (1): á możeż to kto X⟨iędza⟩ K⟨anonika⟩ pochwalić/ iż nas ták nędznikow ſobie/ á nie komu z nich ábo Bogu/ ſzkodzących/ do wſzech w ohydę y nienawiść áż ná śmierć przywodźi CzechEp 92.

»w podejźrzenie przywodzić« [w tym: do kogo (2)] (3): CzechRozm 138; A nád to nie tylko do wſzytkich ludźi wobec/ nas w podeyźrzenie przywodźi [Ksiądz Powodowski]/ ále oſobliwą nam v zwierzchnośći łáſkę iedna NiemObr 4, 4.

»przywodzić do prawdy« [szyk zmienny] (3): BiałKat c3v; Abowiem [koncylia] rozbieráią y vważáią wſzytkie wątpliwośći przez rozmáite dowody/ á Duch ś. władnie imi/ przywodząc ich do wſzelákiey prawdy WujNT 193, 844.

»przywodzić ku radości, w radość« [szyk zmienny] (1:1): Bo ſnadz to ſą [bojaźń boska i wiara] na ſwiecie przednieyſze klenothy Kthore w radoſcz przywodzą a niſzczą kłopoty RejJóz F7; LubPs H4.

»w rozpacz, do rozpaczy przywodzić« [szyk zmienny] (4:1): ktorzy [fałszywi pasterze albo kaznodzieje] obczążaią luczkie ſąmnienie vſtawamy luczkimy albo ſzatańſkimy/ prziwodząć ie wroſpać albo wąthpięnie miaſto pocieſzenia SeklKat I3, S2; MurzHist F4; KrowObr 43v; ktora [nadzieja] widźi miłośiernego Bogá/ á boiáźni do roſpáczy przywodźić ſię nie dopuſzcza. SkarKaz 348a.

»przywodzić do sławy, ku sławie« [szyk zmienny] (1:1): gdy kto komu dawa poććiwą rádę/ piękne vpominánie/ oſtrożną przeſtrogę/ coby go miáły przywodzić do ſławy y do poććiwośći RejZwierc 99v, 38.

»do smutku, o smutek przywodzić« [w tym: czym (1)] (1:1): o ſmutek mię przywodziſz Synu: bo ieſli dziś nie wyiedziem/ iutro iuſz niepoiedziem. SkarŻyw 212; SkarKaz 5a.

»do strachu przywodzić« (1): Adlatego dla Pana Boga proſze y napominam nic gwoli Poganinowi nietzincie zadna grozba doſtrachu niech was nieprziwodzi PaprUp L4.

»przywodzić ku szaleństwu (a. ku oszaleniu), w szaleństwo« = ad insaniam convertere Vulg (2:1): [wódka rośliny zwanej wołowy język] nakażony mozg á zaniecżyſciony tymi parami grubemi/ kthore przywodzą cżłowieka aż khu oſzaleniu naprawia FalZioł II 12d; Záiſteć vćiſk człowieká mądrego przywodźi w ſzaleńſtwo [insanire faciet] BibRadz Eccle 7/8; WujNT Act 26/24.

»ku szkodzie, do szkody, o szkodę przywodzić« = affectare damno, apportare damnum Cn [szyk zmienny] (3:2:1): BielŻyw 170; GroicPorz c3; BLądzą známienićie oni ludźie/ ktorzy mowią/ Toć brzuchowi zdrowo/ co vſtom álbo gárdłu ſmáczno: ánoć ten ſmák wiele ku ſzkodźie przywodźi SienLek 16v; Bywa poſzańcowánie grzeſznemu we złych rzecżách: á bywá teſz należne ktore przywodzi o ſzkodę [est inventio in diminutionem] BudBib Eccli 20/9; Nuſz owo poſtáńowienie [!] inſzey oſoby v kśiąg miáſto tego komu dłużno/ y kwitowánie/ coż rozumieſz do iákiey ſzkody ludźi prżywodźi? GórnRozm Lv; SarnStat 808.

»do upadku, ku upadku(-owi), w upad(ek), na upadek przywodzić« = in fraudem inducere Calep [szyk zmienny] (3:3:3:1): Proznowánieć mnogim ſzkodzi/ W ćięſzki ie vpad przywodzi. BierEz K; Diar 21; Ano to márna rádá/ bo to wſzytkim ſzkodzi/ A ná wſzytki vpadki káżdego przywodzi. RejWiz 67v; Człowiek gniewliwy nie może być poczythan ſpráwiedliwym/ ábowiem iego pręthkość ku gniewu przywodźi go w vpadek [nam declinatio irae eius casus ei]. BibRadz Eccli 1/21; OrzRozm F2; OrzQuin L; MycPrz II Dv; GórnRozm Bv; Calep 769b, 770a.

»przywodzić ku utratom« [szyk zmienny] (3): ábowiem poſpolity lud powſtał ná kſiążętá iż ledá o przycżynę ludzi ku vtrátom przywodzą BielKron 350v; BielSat Dv; BielRozm 25.

»ku (wiecznemu) zbawieniu przywodzić« [w tym: przez co (1), czym (1)] (3): Abowiem náwielkiey ma pieczy pan bog ſpráwiedłiwego [!]/ [...] y ku wiecznemu zbáwieniu przywodzi iego RejPs 56v; RejKup k8; Pamiętálićby wżdy ná to że ſię Chriſtyaninowi nie godźi/ y błędu nagrubſzego gwałtem podwrácáć/ ále tylko nápominániem roſtropnym y pobożnym/ thakże y przez ćichość ku zbáwieniu przywodźić. CzechEp 43.

»przywodzić ku zdumieniu« [szyk zmienny] (2): Abowiem iż nas porządek przyrodzony nigdy ruſzyć nie może/ á przetoż przypomina pręthkie odmiány ktore nas przywodzą ku zdumieniu BibRadz I 293d marg; SkarŻyw 16.

Szeregi: »przywodzić i upominać« (1): [naród ruski] miał Greki ſwoie Kátoliki/ ktorzy ćię [narodzie ruski] ſwym przykłádem do iednośći S. y wiáry práwey/ przywodzili y vpomináli. SkarJedn 355.

»przywodzić i zawodzić« (1): wktore [złe rzeczy, głód, walkę, powietrze złe, niemocy ciężkie itp.] nas przerzeczeny wyſſey nieprzyaciele/ dla grzechow naſzich prziwodzą y zawodzą. SeklKat T2.

4. Przytaczać, przywoływać informacje lub czyjeś słowa na potwierdzenie lub zilustrowanie wypowiedzi lub tezy; allegare BartBydg, Mącz, Vulg, Cn; citare Mącz, Modrz, Cn; laudare Mącz, Cn; commemorare PolAnt; adducere Vulg; petere Mącz; praetexere Modrz; introducere JanStat; afferre, producere, proferre, recitare Cn (299): Allegare, przivodzicz, vyvodzicz, dowodzicz BartBydg 210; Laudo item idem significat quod Cito Prziwodzę/ dowodzę, potwierdzam. Mącz 186b; Allego, id est, cito ad aliquem locum mitto, Poſyłam/ Przipominam/ prziwodzę. Mącz 187a, 187c, 199a.
a. O tekstach [w tym: kogo [= czyjąś wypowiedź], co (216)] (222): MiechGlab *3v; KromRozm II pv; A iż teſz ten błąd twoy podpieráiąc ieſztze przywodziſz Ieronimá/ ktory náprzećiwko Wigiláncyuſowi piſał. KrowObr 216v, 180; Leop Sap 18/21; Mącz 197a; Tu widziſz że wiele ſmáku ta im ſentencia vtráćiłá/ kiedy ktho właſnie przełoży. Ale niechay to ták będzie iáko oni przywodzą SarnUzn D5v, F7v; Bo gdybym chćiał wſzytkich Oycow ſentencye przywodźić/ ktorzy ſie tu dźiwnie zgadzáią/ końcáby nie było. WujJud 52v; Confeſsioniſte Hieronymá ſ. nie cále przywodzą. WujJud 154 marg, 32v marg, 33, 61, 65v [2 r.] (22); Eraſmus też ná to mieyſce nie nagorzey piſze/ ále go dla przedłużenia nie przywodzę. BudNT Kk3, przedm c4v, k. Ff8v; CzechRozm 20; Pſuią (mowi Páweł/ przywodząc wirſz Menándrow) dobre obycżáie złe rozmowy. ModrzBaz 54v; SkarJedn 88, 114; Gdzie [u cesarza] vſtawicżnie nowe potwarzy ná Athánázego przywodząc/ przywiedli do tego Bogoboynego Páná/ iſz Athánázemu ná wygnanie do Fráncyey iść kazał. SkarŻyw 389; CzechEp 109, 191, 278; WujNT 687, 870; WysKaz 30; Bo po tych przegroſkách Boſkich ktorem przywodźił/ dwu rzecży ſie w tym boię. PowodPr 75, 77; SkarKaz 156a.

przywodzić do czego skąd (1): A ieſli co tákowego Do tego Actu świętego. W tey chwálebney Hiſtoriey Nád text świętey Ewángeliey. Będźiem przywodzić ſkąd inąd Niepocżytayćie nam zá błąd. MWilkHist B.

przywodzić z kogo, z czego (15): SarnUzn D5; á ták was w tym/ co wy z zakonu náſzego przywodzićie ſłucháć nie będziemy CzechRozm 68; A to co z Cypryáná S: przywodzą gdz[ie] mowi/ iż wſzyſcy Apoſtołowie byli rowni/ ná to ſie iuſz wyżſzey przy iego świádectwie powiedziáło. SkarJedn 76; Ná śiodmym Zborze przywodzą oycowie z Athánázego S. kazánie o Obrázie Páná náſzego SkarJedn 281, 70, 125; SkarŻyw 140; gdyż mię ſámi z nich przednieyſzy/ z tego wypuśćili [...] żebym im w tym nie wierzył/ coby nie z ſłowá Bożego przywodźili CzechEp 139, 266, 312, 382; Przychodzą mi ná myśl wiérſze iedné/ któré Cicero ziákiéyśći komoediiéy ſtáréy przjwodźi KochWr 37; Słuſzniebym to z Ekklezyáſtá przywodźił/ gdybym o Páwle to wyznawał/ że ná duſzy vmárł. LatHar 330; WujNT 614; PowodPr 49.

przywodzić komu (13): RejWiz 1v; iż to wſzytko mowił ku temu to ſwiętemu Sinowi ſwemu [Pan Bóg]. Ale iż to tu Pan przywodzić racżył nędznikom onym/ przeto to cżynił/ áby ſie przypátrowáli obietnicam od wiekow Bogá Oycá niebieſkiego. RejPos 231; RejPosWstaw [1433]v; A gdy tym poſłom Papieſkim przywodzono Kanon wtorego Zboru ſtu y piąćidzieśiąt oycow: ná to ták powiedzieli Anátolemu: [...] SkarJedn 181. Cf »przywodzić miejsce«, »pismo przywodzić«, »na plac przywodzić«, »przywodzić świadectwo«.

przywodzić ku czemu [= w jakim celu] (11): MurzHist K2; KromRozm III G; Auguſtyná mi teſz tu nieprzywodz ku pomocy báłwochwálſtwá thwego KrowObr 220; CzechEp 216, 294; Ktore sądy odprawowac mąmy według Statutu y według Przywileiow W⟨ielkiego⟩ K⟨sięstwa⟩ L⟨itewskiego⟩ wykładow zadnych zobczych Praw nie przywodząc Ku nawątleniu ktoregosz kolwiek Artikułu ActReg 44. Cf »przywodzić miejsce«, »pismo przywodzić«, »słowa przywodzić«.

przywodzić przeciw(ko) komu, przeciw(ko) czemu (22): Myć tedy Kanonu Miſſae, ktory wy iákośćie zwykli/ bluźniąc łatániną zowiećie/ przećiwko wáſzym nieprawdam y fáłſzom nie przywodźimy WujJud 235, 50v, 231; WujJudConf 235; CzechEp 382; Przetoż to nic k rzeczy/ co ſektarze z tego rozdziału przećiw Mſzey Láćińſkiey y modlitwam kośćielnym przywodzą. WujNT 614, 208. Cf »przywodzić miejsce«, »pismo przywodzić«, »słowa przywodzić«, »przywodzić świadectwo«.

przywodzić za co [= jako co] (2): A czo przywodzą mowiący/ Deus de Deozá ſwoy grunt niechayże nam to pokażą gdzye to expreſſe w piſmie ſtoi Deus de Deo. SarnUzn Ev. Cf »przywodzić za dowod«.

przywodzić gdzie (21): KrowObr 108v, 220; SarnUzn D5; RejPos 231; CzechRozm 125, 196; Swiádkowie o byćiu Piotrá świętego w Rzymie/ [...] ći ſą zacni y wielcy Doktorowie y Hiſtorykowie kośćielni: Egeſippus [...] Zepherynus Papieſz Męcżeńnik/ iáko przywodzi Metháphráſtes w żywoćie Piotrá y Páwłá. SkarŻyw 602, 602 [2 r.]; CzechEp 312, 382. Cf Podmiotem jest tekst; »przywodzić miejsce«, »pismo przywodzić«, »słowa przywodzić«, »przywodzić świadectwo«.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: to (2), mowiąc (1); iż (3), zaimek względny (1)] (4): RejKup Eev; Wiem co około tego Heretykowie ſzemrzą/ przywodząc z Ireneuſzá y Ewzebiego Hiſtoryká/ iż to ſkwápliwie vcżynił S. Wiktor Papieſz SkarJedn 125; [tym się zabawiać nie potrzeba] tylkoż to ku vważániu I.M. ſámemu podáć: ieſli przedtym tego do ſercá nie przypuſzcżał/ co tu z proroká ſam przećiwko nam przywodźi [ksiądz Powodowski]/ mowiąc: iż Antychriſt miał być Krolem. CzechEp 382; ále y to com v drugich iego towárzyſzow cżytał przywodzę NiemObr 35.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikami: ono (1), tak (1); przytoczenie poprzedzone słowami: (ty a. ony) słowa (3), w ty słowa (1), mowiąc (1)] (9): Naprzod Cyprian ták to przywodzi/ Optabam ego ipſe anathema eſſe a Chriſto [...]. To ieſt/ Ządałem ia ſam odłącżeniem być od Chriſtuſá BudNT Ii8v; CzechRozm 125; Znam tę do śiebie winę/ iżem ią [św. Paulę] oto karał gdym ią názbyt ſzcżodrą widział: ono z Apoſtołá przywodząc: nie ták dayćie áby innym byłá poćiechá á wam ćięſzkość: ále rowność niech będzie [Vulg 2.Cor 8/13]. SkarŻyw 140; CzechEp 216, 314; SkarKaz 244a. Cf »przywodzić słowa«.

Podmiotem jest tekst [gdzie] (1): A wſzakże iż nie káżdy ięzyká Láćinſkiego [...] rozumie/ przeto tu o tem nieco przypiſzę. Naprzod maſz v Máttheuſza w 27. gdzie iedne kśięgi przywodzą ono mieyſce z pſalmu 22. BudNT przedm b3.

W porównaniach (3): KrowObr 215v [2 r.]; Toć wáſzey bezbożnośći pokrywká/ że ſwoie hániebne bluźnierſtwá/ ſłowem Bożym przyobłocżyćie/ y potwierdzaćie/ ktore nie inácżey przywodźićie/ iedno iáko Szátan przećiw Pánu Chriſtuſowi. WujJud 231.

Zwroty: »za dowod przywodzić« (1): Czemuż ye [pisma starego zakonu] czytáyą/ álbo wpiſányu/ gadányu/ y ná kazányu we wſſem krzeſciyáńſtwye zá dowod ku wyelu rzeczam przywodzą? KromRozm II i2v.

»przywodzić miejsce(-a) [= fragment tekstu]« [w tym: przeciw komu, przeciw czemu (6), gdzie (3), komu (2), ku czemu (1)] [szyk zmienny] (24): Długoby było/ kiedybych inſze mieścá ś. Auguſtyná/ Epiphániuſzá przećiw Aériuſowi Heretykowi [...] przywodźić chćiał. WujJud 240; RejPosRozpr cv [2 r.]; BudNT przedm b3, t8v, k. Ii, Ii8v [2 r.]; Acżkolwiek wiele mieyſc z piſmá ś. przywodzili [Żydowie]/ Wſzákże mym zdánim iedno to nawaznieyſze było ktore z Ieremiaſzá przypomináli CzechRozm 115v, 20, 137; NiemObr 90, 125; Samże Duch przyczynia ſię. [Rom 8/26]) To mieyſce Arianowie y Mácedonianowie przywodzili przećiw boſtwu Duchá ś. chcąc go vczynić ſtworzeniem/ á nie Bogiem. WujNT 551, przedm 6, s. 253, 424, 551, 555 (9); WysKaz 15; PowodPr 35.

»opacznie, fałszywie przywodzić« (4:1): Wſſyſtcy nyewyerni około piſmá ſye obyeráyą/ á fáłſſywye ye przywodzą KromRozm I M2v; Confeſsioniſte Piſmo S. opácżnie przywodzą. WujJud 57 marg, 59v marg, Ll4 [2 r.].

»pismo przywodzić« [w tym: (na)przeciw(ko) komu, przeciw(ko) czemu (5), do czego (= na poparcie czegoś) (5), komu (3), k(u) czemu (3), za kim (2), gdzie (1); Pismo Święte (11)] [szyk zmienny] (54): KromRozm I M, M3; KromRozm III M6v; Ten záſię Duch ieſt z Dijabłá/ ktory mowi/ álbo piſze/ nie według Prorokow/ álbo Apoſthołow ſwiętych/ ále przywodzi piſmo/ ludzką mądrośćią wynicowáne/ náruſzone/ y nietzyſthe. KrowObr C4; I przywodzićie wiele piſmá do tego wymyſlonego Cżyścá/ ábyśćie ludzi proſte y w piśmie Swiętym niebiegłe/ tym ſnádniey mogli zmamić KrowObr 75, C4v, 35v, 75, 140, 141 marg (17); SarnUzn F5, F7v [2 r.]; LeovPrzep b; RejAp 42; [Bóg miał Syna postawić królem wiecznym i kapłanem] Ták iáko potym tego y Apoſthołowie ſwięći mocnie potwirdzáli/ przywodząc rozlicżne piſmá o tym. RejPos 232v, 116, 223v; BiałKat 78v, 113v; A nie trzebá ná to áni piſmá/ áni przykłádow przywodzić [...] z iákim ći wſtydem tego ná ſtárość vżywáią/ ktorzy młodość ſwą márnie á nierozmyſlnie vtracáią. RejZwierc 18v; WujJud 50v marg, 56, 57 [2 r.], 95v, 159v, 194v; BudBib b3v; CzechRozm 110; SkarJedn 300; SkarŻyw 312; CzechEp 97, 131, 215, 314; Ich mość Práłaći Rzymſcy/ piſmo święte przywodzą/ y gwałtem ná ſwą ſtronę náćiągáią NiemObr 21; WujNT 16, 208, 460, 754; WysKaz 36; PowodPr 66; SkarKaz 276a.

»na plac przywodzić« [w tym: komu (2)] = pokazywać (3): (did) Paweł Decret cżynj za Kupczem (–) Gdyż tak ten nędznjk wyznawą [...] Iż zakonu niebył pilen To też napliacz tu prziwodził Iż ſyę żadny nievrodzył By miał ſtego prawie wynjcz Zakonowi doſycz ċzinicz RejKup Eev; RejWiz 147; Tu właſnie tę figurę Pan ná plác temu Doktorowi żydowſkiemu przywodzi/ powiedáiąc/ iż tákież ſyn cżłowiecży będzye podnieſion RejPos 154.

»słowa przywodzić« [w tym: przeciw komu, przeciw czemu (3), ku czemu (1), gdzie (1); z przytoczeniem (3)] [szyk zmienny] (26): Rabi Moyzeſz Zyd przywodzącz ſlowa galienuſowe tak mowi [...] FalZioł III 21a; Podpieráiąc pychy Papieżowey/ przywodziſz ony ſlowá Páná Kryſthuſowe/ kthore mowił do Piotrá Swiętego. Tyś ieſt Piotr/ álbo Opotzyſty/ á ná tey opoce zbuduię kośćioł moy. KrowObr 13v, 140; BiałKat 113v; Ale wy y ſłowá Auguſtyná ś. nie ſpełná przywodźićie WujJud 113v; Confeſsioniſte źle Piotrá ś. ſłowá przywodzą. WujJud Ll3, 153v, 193v; CzechRozm 111, 211v; A tu niech nikt onych głupich Heretyckich ſłow nie przywodzi/ ná ktore ſię pocżęśći w przeſzłym rozdziale powiedziáło: Mamy Chryſtuſa iednę głowę SkarJedn 56; O kośćiách S. przywodzą słowá iego wſchodni Biſkupi ná Siodmym Zborze/ Actione tertia/ w ſwym liśćie ták mowiąc: [...] SkarŻyw 393, 279, 333; CzechEp 139, 164, 318, 415; NiemObr 113, 167; WujNT 93, 770, 890; Dármo tu doktory święte y ſłowá ich przywodźić: gdyż iáwno ieſt/ iáko o tym wſzyſcy piſzą SkarKaz 635b, 4b; SkarKazSej 684a.

»przywodzić świadectwo« [w tym: gdzie (4), komu (2), przeciwko komu (1), na co (= na poparcie czego) (1), „skąd inąd ” (1)] = allegare testimonia Mącz [szyk zmienny] (17): GliczKsiąż D4v; Mącz 187a; A ták z nowego zakonu nie zda mi ſie tu świádectwá przywodzić RejPos 150; WujJud 144, 239v; Y dla tego im przywodzi ſwiádectwo Ioelá Proroká/ ktore iákoby iuż wyłożone było onym co ſie ná ten cżás sſtáło było. RejPosWstaw [1433]v, [213]v; CzechRozm 4, 125v, 126; SkarJedn 89; Y indziey Concil.2. Niceno/ Actione 6. Przywodzą ná obrázy świádectwo S. Chryzoſtomá/ ex orátione funebri in Melecium Epiſcopum Anthyochiae SkarŻyw 92, 602; CzechEp 174 [2 r.], 267; WujNT przedm 9.

»przywodzić na świadectwo« [szyk zmienny] (4): Bo cżęſtokroć Apoſtołowie ſwieći w dzyeioch ſwoich ten Pſalm ná ſwyádectwo przywodzili. LubPs D2v; A iż też przywodziſz ktemu Dyonizyuſá Aryopágitę ná ſwiádectwo/ iż Piotr ſwięty był w Rzymie Papieżem. KrowObr 20v; Saepe testificor, Iáko częſtokroć poświádczam/ álbo ná świádectwo prziwodzę Mącz 452b; y przywodzą ná świádectwo piſmo święte/ s Proroctwá Ieremiaſzowego wźięte LeovPrzep b.

»wywody przywodzić« (1): A iákom ſkoro Iezuſá przypomionął y Meſyaſzemem go názwał/ wnet ná tho [Żydowie] vderzyli y wiele bárzo rozmáitych wywodow przywodzili/ okázuiąc to iż ieſzcże Meſyaſz nie przyſzedł. CzechRozm 68.

»przywodzić zdanie« (1): Zámykáiąc tę wtorą cżęść/ á vpor nieznośny Grekow pokázuiąc/ przywodzę ich Hiſtoryká Greckiego/ y zdánie iego o oſmym Zborze SkarJedn 328.

Szereg: »przywodzić i stosować« (2): Dziwuię ſie twoiey ſproſnośći/ iż to piſmo ſwięte/ y drugie wedle tego/ ták práwie przywodziſz y ſtoſuieſz/ iáko ná on tzás Dijabeł przywodził y ſtoſował/ náprzećiwko Pánu Kryſtuſowi KrowObr 215v.
b. O zdarzeniach, faktach, osobach, przedmiotach itp. [w tym: kogo, co (68)] (72): PatKaz I 7v; Około ktorey queſtiey á pytánya [czy lepiej posłać syna do szkół, czy do rzemiosła] ták s ſobą chodzą/ że kożdy ſwą powiáda/ [...] Nyeukowye á rzemyęsnicy chwaląc á wyelbyąc ſwe rzemyęſlá/ przywodzą ſwe nacżynya á prace/ bez ktorych ſie żaden cżłowyek obysć nie może. GliczKsiąż G5v; KrowObr 225v; GórnDworz B4v; BiałKat 26, 26v; Onę też figurę dobrze będźie przywodźić/ iż ná káżdy dźień śiłę ćieleſną potwierdzáć Mánną było potrzebá. KuczbKat 185; A zwyćiężył onę zamieſzkę nie mocą ćiáłá/ áni mocą zbroie/ ále słowy zwyćiężył onego kthory karał przywodząc przyſięgi y przymierza vcżynione oycom. BudBib Sap 18/22; á my ich [świadków śmierci św. Piotra w Rzymie] ták wiele przywodzimy y ieſzcże więcey przywieść możem/ iż nie indziey iedno w Rzymie krzyżową śmierćią zſzedł SkarJedn 100, 128; CzechEp 254; ActReg 8, 149; Obrzezáńcem kto wezwány ieſt? niechayże nie przywodźi nieobrzezki. WujNT 1.Cor 7/18, s. 556 [2 r.], 837; WysKaz X2; A będźie wolno oboiéy ſtronie przywodźić rzeczy pomocné/ y ſłowné/ y liſtowé przed vczynieniém ſkazánia SarnStat 159 [idem (2)] 557, 824; PowodPr 49.

przywodzić do kogo, do czego (3): Coż cżyni Páweł/ gdy ono piſmo Dawidowe/ [...] [synowi bożemu] przypiſuie? áto gdy przywodźi Bogá oycá/ do ſiná mowiącego/ ſineś ti moy/ iam ćię dźiś vrodźił. BiałKaz E3; Oczko 2v; Ieśli prawdá [się poprzysięga]: coż imię Boże prozno do tego przywodźić? PowodPr 48.

przywodzić komu (9): Nadobne vpominánye/ iáko Pánu przywodzić mamy S. obietnice á ſluby iego/ cżáſu vtrapienia LubPs T5v marg; Tho dzyecię Rácio [...] iáko thego młodzyeńcá ſtánowi w roſtropnym bacżeniu/ iáko mu rozwodzi krotkość ſwiátá/ omylność żywotá/ y ine mu rzecży przywodząc/ pocżćiwe y niepocżćiwe/ y miłość y káżdą iną ſpráwę/ vrzędy Wenuſowe/ y ine błazeńſtwá ſwiátá tego. RejWiz A6; BibRadz 2.Mach 4/37; przywodził im [towarzyszom Lutrowym] Truceſius pożytek mſzey w kośćiele BielKron 208v; BudBib 2.Mach 4/37; SkarŻyw 235; StryjKron 702; CzechEp 326; KochFrag 24.

przywodzić ku czemu [= na poparcie czego] (2): A iż ieſzcże ku they ſmyſloney offiárze Mſzárſkiey drugą Figurę przywodziſz onego Báránká KrowObr 182. Cf »przykład przywodzić«.

przywodzić (na)przeciw(ko) komu (2): Suspendio petere, Foritowáć/ prziwodźić przećiwko komu złodzieyſtwo [tj. oskarżać o złodziejstwo]. Mącz 289c. Cf »dowod przywodzić«.

przywodzić za co [= jako co] (1): Bo wydworne ſzáty/ y zlote łáńcuchy/ nietylko należą do rozeznawánia śláchćicá od proſtego cżłowieká/ (co poſpolićie zá przycżynę przywodzą) ále też y wiele złośći z ſobą ćiągną ModrzBaz 50v.

przywodzić gdzie (3): SkarJedn 278; iż to wſzytko co iedno było do ſtárſzych od Bogá mowiono/ y co też oni o Bogu y do Bogá mowili/ w prośbách ſwych/ ábo gdy Bogá co obiecuiącego przywodźili w powieśćiách ſwoich/ że to wſzytko iednemu ſámemu Bogu oycu ſłuży. CzechEp 282. Cf »przykład przywodzić«.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Leczby tym ſpoſobem mogł zfáłſzowáć wſzytko piſmo S. Bo y to nic k rzeczy/ co on miáſto dowodu przywodzi: Iż żeglarze y żołnierze Ceſárſcy ná poſt Zydowſki nic nie dbáli. WujNT 504.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikiem: tak (1); przytoczenie poprzedone słowem: mowiąc (1)] (2): A Biſkup mu tym więcey przywodził mowiąc: wielka ieſt wyſługá v Bogá/ o bliżniego ſię teſz/ nie tylo o ſwoie zbáwienie ſtáráć. SkarŻyw 235; ActReg 29.

Podmiotem jest tekst (1): Przetoż y Obiáwienie Ianowe/ [...] przywodzi łyſkáwice/ y gromy/ y ſiedm duchow tám y ſám biegáiącich/ y morze ſkláne/ y cżworo źwierząt pełnych ocżu Leop *2v.

W przeciwstawieniu: »opuścić ... przywodzić« (1): Opuſzcżam tu dowody/ ktore vcżeni doktorowie około tego [człowieczeństwa Chrystusa] kłádą: [...] áno nie tylko tych [dowodów] ktore opuścił [ksiądz kanonik]/ ále y tych ktore przywodźił/ niewiem kto z ſłuchácżow iego zrozumiał CzechEp 148.

Zwroty: »dowod, [co] miasto dowodu przywodzić« [w tym: naprzeciw komu (1)] [szyk zmienny] (5:1): Yedni to twyerdzili/ żeby ſie nye godziło dzyecyęcyá vcżyć zá bárzo młodych lat/ [...] ále yedno w ſiodmem lecye/ przywodząc thego dowod/ tym ſpoſobem. [...] GliczKsiąż I5, G7; KwiatKsiąż I2; CzechEp 148; gdyż oto Apoſtoł rzecz śrzednią/ y o ktorey nic w piśmie nie roſkazano/ chce áby wſzyścy záchowáli: inſzego dowodu náprzećiw vpornym y ſwarliwym nie przywodząc/ iedno zwyczay kośćielny? WujNT 606, 504.

»przywodzić na plac« [szyk zmienny] (3): Tákże też zwadcá gdy vſłyſzy áno tákie ludzie zwadce zuchwálczy niepoććiwemi zową/ przywodzącz ná plác ich ohydne żywoty/ [...] RejZwierc 91; MycPrz I Bv; ActReg 29.

»przykład przywodzić« [w tym: ku czemu (2), skąd (1), gdzie (1)] [szyk zmienny] (11): KromRozm I Lv; oto maſz iż od Pogánow/ y od Zydow łżywych przykłády przywodzi [Durandus]. KrowObr 102; I przywodzićie tám ku potwierdzeniu tey náuki Diiabelſkiey przykład/ o iednym złym Krolu KrowObr 156; Przełożeni przywodzą przykłády Micheaſzá y Vriaſzá ſyná Semeiego ku odpárćiu ſrogośći kápłanow y Prorokow. BibRadz Ier 26 arg; maćie y inſzych przykłádow wiele w piſmie S. ktorych iá tu nie przywodzę ná ten cżás BiałKaz F4v; SkarŻyw [197]; CzechEp 100 marg; NiemObr 26; WerGośc 232; OrzJan 116; PowodPr 55. [Cf a. »pismo przywodzić« RejZwierc 18v].

»[kogo] przywodzić na przykład« [szyk zmienny] (2): BielKron 254; przetoż tegoż Abráhámá Iákub ś. ná przykład przywodzi/ ktorego też Páweł ś. przywiodł. WujNT 790.

»racyje przywodzić« [szyk zmienny] (3): abowiem oni chcą yżeby każdy ſententią ſwą/ to ieſt/ rzecż álbo ſprawę krotkimi słowy wypowiedział/ y yżeby gołe racyie/ álbo ſwey rzecży dowody prziwodzili KwiatKsiąż I2; Wielkie tosą racye zobustron, ktore IMPanowie Rady [...] przywodzą. ActReg 137, 108.

»przywodzić za sobą [= na poparcie własnej tezy]« (1): Bo miedzy tymi wſzyſtkimi/ ktore tu wylicżył/ żaden mięſá nie iadł/ oprocż tych ktorzy ptakow z rybámi pożywáli/ przywodząc Moyzeſzá zá ſobą. WujJud 196.

Szereg: »przywodzić i kłaść« (5): y niech káżdéy ſtronie będźie wolno wſzyſtko czego ma potrzebę przywodźić/ y kłáść przed vczynieniém ſkazánia. SarnStat 159 [idem 557, 824], 557, 797, 824, 825.
5. Sprowadzać coś na kogoś, sprawiać, że coś kogoś spotka (przeważnie o zdarzeniach niepomyślnych); superducere Vulg; inferre PolAnt [co] (24):

przywodzić komu (3): Lecż przygody ine myſli wodzą/ Fráſunk kłopot cżłowieku przywodzą BielKom F8; WujJud A6; Gdy wiárá Kátholicka y duchowny ſtan náruſzony ieſt/ iáko ránne ſerce prędką śmierć Rzeczypoſp⟨olitej⟩ przywodźi. SkarKazSej 689a.

przywodzić na kogo, na co (20): RejWiz 150, 175; ty pieſzcżoty/ Poſpolicie ná ludzi przywodzą kłopoty. RejZwierz 38v; Poyzryćie iák wielki błąd ná świát przywodźićie. GrzegRóżn Gv; RejPos 51; A to wſzytko ſpráwuią rozumki wykrętne/ Práwie ná nas przywodzą wſzytki cżáſy ſmętne. RejZwierc 251v; WujJudConf 66v; ieſteś [papieżu Leonie] nam tłumácżem Piotrá S. poſtáwiony/ ktory błogoſłáwieńſtwo wiáry iego/ ná wſzytki przywodziſz. SkarJedn 147; CzechEp 423; PowodPr 36, 69; SzarzRyt A2; [Tákći Stárość oźiębła ná wſzyſtkich przychodźi/ A te wſzyſtkie ćiężary ná ludźi przywodźi. ProtKonterfet B3v (Linde)]. Cf Zwroty.

przywodzić skąd (1): Zmocniayćie ſie nie ſtoyćie/ boć ia złe rzecży przywodzę od Pułnocy/ y zburzenie wielkie. Leop Ier 4/6.

Zwroty: »miecz na się przywodzić« (1): nie ſłuſzna by to rzecż cudzy miecż ná ſię przywodźić BielKron 407v.

»(sam) na się, sobie przywodzić« = superducere sibi Vulg; inferre sibi PolAnt [szyk zmienny] (5:1): kthorzy [fałszywi prorocy] potáiemnie wwiodą kácerſtwá záráżliwe/ [...] ſámi ná ſię przywodząc pręthkie zginienie. BibRadz 2.Petr 2/1; BielKron 407v; BudNT 2.Petr 2/1; WujNT 2.Petr 2/1; SkarKaz )(2v; izali ręká żyć może/ gdy ſię od ćiáłá oderwie? Tráći duchá ożywiáiącego/ śmierć ſobie y wiecżną zgubę przywodźi/ gdy ſię z innemi członki wádźi/ y onych odbiega. SkarKazSej 672b.

»sen dziwny [= senne mary] przywodzić [na kogo, na co]« (2): FalZioł I 17a; Która [pokusa] przez wrotá kościáné wychodźi/ A ná człowieká ſny dźiwné przywodźi. KochPieś 7.

6. Wywoływać, sprawiać, że coś się pojawi; constituere Vulg; inducere JanStat [co] (40): Wyrwi mie miły panie od cżłowieka złego/ od męża złoſciwego wybaw mie. Ktorzy myſlili złoſci w sercu ſwoim/ cżały dzień walki przywodzili. WróbŻołt 139/3; Ano wſzytko z oſobná/ co twym zdániem ſzkodzi/ Káżde tu rozmáite roſkoſzy przywodzi. RejWiz 58; BielKronCies Mmmm3; GrzegRóżn G3v; HistRzym 117; Strzeżćie ſie tákowych vtrat ktore męſtwu ſzkodzą. Koffel/ Kártá/ ſpolne zwády wſzyſtko złe przywodzą. BielSpr b2v; StryjKron 437; ArtKanc S3v; Abowiém częſtokroć rózność wiáry/ przywodzi rózność vmyſłów: y rády bywáią wydawáné/ któré máią bydź táiemnie chowáné. SarnStat 116 [idem 989], 901, 904, 989.
Zwrot: »pożytek przywodzić« (1): We wſzyſtkich rzecżach zbytek álbo názbyt ſzkodźi/ Albo przedſię pożytku namniey nie przywodźi. KołakCath C4v.
a. O zjawiskach fizjologicznych i objawach chorobowych (27): [sok malinowy] Chciwoſć ku iedzeniu prziuodzi dla zimnoſci ſwoiey przirodzoney. FalZioł I 120c; KAſztany ſą zimne około pirwſzego ſtopnia/ [...] ale pierſiam ſą niedobre, á thak kaſzel pobudzą/ y boleſci głowy dla ſwoiey nieſtrawnoſci przywodzą. FalZioł III 14c, I 9b, 111d, II 11b, V 54; [nać zielna] y owſzem ſie im [członkom człowieczym] przeciwi przeto nie zdrowie przywodzi. GlabGad I2v; Mącz 189c; Kto ma rozum/ nigdy ná wznák nie ſpi/ bo tákie leżenie żołądek obraża/ wielką niemoc y inne ćięſzkie niemocy przywodźi SienLek 11v; Lákome iedzenie á częſte: przywodźi Krwią plwánie SienLek 20, 73, 108, 136v marg, S[ss]3; CzechRozm 6v.

przywodzić komu, czemu (5): Gdy vcżyniſz parzenie z liſcia Marchwie polney weſpołek z byliczą vwarzywſzy w winie albo w wodzie/ chorobę białym głowam przywodzi. FalZioł I 105a; [spanie i czucie [tj. bezsenność] ciało odmieniają] Co widźimy w onych/ ktorym zbytnie ſpánie/ álbo czućie w niemocy/ śmierć przywodźi. SienLek 11, 64, 97. Cf »sen przywodzić«.

Zwroty: »pamięć przywodzić« = przywracać pamięć (1): Pámięć twierdźi ząb ſłoniowy tárty/ [...] dać pić w wodźie miodowey. Albo tył oleykiem ceglánym náćieray/ tho pámięć przywodźi. SienLek 57v.

»sen przywodzić« [w tym: komu (1)] [szyk zmienny] (6): Oley s kwiatu tego grzybienia/ ieſth dobry przeciw gorączoſciam głowy y ynych cżłonkow/ tak dobry ieſt iako fijołkowy/ bo ſen przywodzi FalZioł I 92c, [*8], I 95a, II 22v; Ale dźiećiom nieſpiącym/ przywięzowáć do rączek korzeń Koſzyſzczkowy/ ten im ſen przywodźi SienLek 56v, 160v.

Szereg: »przywodzić albo przywracać« (1): Opium [...] ma mocz chłodzączą w trzecim ſlopniu á ſuſzączą w wtorym. Drugą ma mocz zwieraiącą ſen przywodzi/ albo przywracza FalZioł I 95a.
Przen [co] (1): Sporká prętka/ rozżarza ogień/ á zwádá nágła wylewa krew: á ięzyk poświadcżáiący prziwodzi ſmierć [adducit mortem]. Leop Eccli 28/13.
7. Mówić o czymś [w tym: co (5)] (9): Iáko różéy fiołek ná wieńcu nie ſzkodźi/ Ták żárt ſtátkowi/ gdy go kto k rzeczy przywodźi. PudłFr 10.

przywodzić komu (1): Bacż téż iako aniol pilnie ij też mądrze prziwodzi iey [Maryi] ſyna bożégo pocżęcijé mowiątz. Duch ſwięty przidzie w cię/ ij motz náwſſego zaſlonij tobie. OpecŻyw 8v.

przywodzić gdzie (1): StryjKron 1 cf Z przytoczeniem.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: to (2); iż, że (3), aby (1)] (4): GliczKsiąż O6v; Cżego piſmá s. napilniey vcżą/ iedno wiáry á poſłuſzeńſtwá Pánu Bogu. Y przywodzi [psalmista] áby ták źli á vporni nie byli iáko oycowie ich. LubPs R6 marg; StryjKron 67, 617.

Z przytoczeniem [przytoczenie poprzedzone słowami: w ty słowa (1), mowiąc (1)] (2): OpecŻyw 8v; Bowiem iedni byli/ ktorzy ex Chao, to ieſt/ z zámieſzánia rzeczy y Elementow Swiát być vczyniony twierdzili/ Co y Ouidius I.Metam. przywodzi w ty ſłowá: Ante mare et terras, [...] Vnus erat toto naturae vultus in orbe Quem dixere Chaos StryjKron 1.

Przen (2):

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Ten rycerz ieſtći rozum ktory ćie ma káráć y bicżowáć/ bo rozum przywodźi że zgrzeſzyłliś przećiw Bogu/ tedy maſz ſie polepſzyć á pokutowáć HistRzym 47v.

a) Świadczyć [k czemu] (1): PRzed męczenim złocżyńcow ty rzeczy trzebá pilnie báczyć. Naprzod/ [...] Druga/ áby złoczyńcá ná mękę nie łatwie áni ſkwápliwie od Sędźiego był zdawan/ by też y znáki ktemu przywodźiły GroicPorz hh2.
8. Przybliżać do siebie, przyciągać [k komu] (1): Attempero – Prziwodzę kſobie: albo skłaniąm Calep 111b.
9. Dowodzić, przewodzić [nad kim] (1): A coſz gdyby s poyſrzodká [tj. spośród szlachty polskiej] ták będąc obrány [król]/ Zeby mogł więc przywodźić nád hárdymi pány/ Gdyby práwem chćiał káráć wnet by Wincentego/ Onego to s Pomrzan [!] ábo więc Glinſkiego. Wnet byſmy mieli Czegom nie chćieli [lege: czego nie chcieliśmy]. MycPrz I B3v.
10. mat. Przeliczać jednostki jedne na drugie [co na co] (1): Ieſtli wtori termin ma monetę albo wagę/ albo miarę roznego mianowania/ thedi takie rozne mianowanie mnoż przez oſtatni termin/ á po mnożeniu przywodz ono rozne mianowanie: na iedno mianowanie więtſze pocżąwſzy od namnieyſzego KłosAlg E4.
11. Zwroty o różnych znaczeniach (136):
»gniew przywodzić« = okazywać zagniewanie (2): Cżyli nieſpráwiedliwy ieſt Bog/ ktory gniew (marg) pomſtę. Hebr. ábo skaránie przepuſzcza (–) przywodzi [qui infert iram]? (obycżáiem ludzkim mowię) Vchoway Boże. Leop Rom 3/5; WujNT Rom 3/5.

»przywodzić na swoje mniemanie« = przekonywać do swojej opinii (1): Aliquem ad suam opinionem dirigere, Prziwodźić ná ſwoye mniemánie. Mącz 350c.

»[kogo] pod moc swą przywodzić« = uzależniać od siebie (1): iako zzamydlonemi oczyma oni [wojska Maksymiliana] biorą posiadaią Zamki Miasta Poddane nasze nam niſczą niewolą ypod moc swą przywodzą ActReg 14.

»[co] na myśl, na baczenie przywodzić« [w tym: komu (4), sobie (2); to (1); aby (2), iż (1), zaimek względny (1)] = powodować myślenie o kimś lub o czymś [szyk zmienny] (7:1): Azażby gdybyś był chował [osiadłość swoją] tobie to było nie zoſtáło/ á przedawſzy zażeś tego nie miał w mocy ſwey? Przeczżeś ſobie tę rzecż ná myſł [!] przywodźił [quod posuisti in corde tuo rem hanc]? BibRadz Act 5/4; ábowiem iáko on dom/ ábo pierſcionek/ przywodzi ná myſl tho/ co ták bárzo miło wſpomináć/ [...] ták záſię zamek/ ábo ſzátá/ kłádzie przed ocżj on nieſzcżęſny cżás/ [...] GórnDworz H7; Pátrzayże daley coć thu ieſzcże Pan przywodzi ná bacżenie twoie/ ábyś ſie nic nie lękał/ ábyś ſie nic nie ociągał iść/ á prośić/ á wzywáć Bogá Oycá ſwoiego. RejPos 133, 25v; SkarŻyw 14, 571; LatHar 80; PaxLiz B2.

»przed oczy, na oczy przywodzić [co komu, czemu (żywotne)]« = zwracać czyjąś uwagę na coś [szyk zmienny] (2:1): [jaskółka, gdy ujrzała zielony len] Ięłá záśię ptakom rádzić/ Ná ocży im rzecż przywodzić. Otoć ſie iuż len źieleni/ Cżemuśćie ták záſlepieni: Iż niechcećie o śię radzić BierEz N; Stoi też záſię nád tobą nędzne ſumnienie twoie gryząc cie á fráſuiąc cie/ á przywodzącći przed ocży prętkie zginienie twoie. RejPos 196v; RejZwierc 148v.

»przywodzić na pamięć, ku pamięci, w pamięć« [w tym: komu (71), sobie (31), kogo, co (63), z czego (3), czym (2), gdzie (1); to (9); iż, że (12), zaimek pytajny (4), zaimek względny (3), aby (2) (21)] = przypominać (sobie); reducere in memoriam Mącz, Vulg, Cn; commemorare, memorare Mącz, Cn; memoriam replicare, recommentari, suggerere Mącz; recognoscere Calep [szyk zmienny] (77:7:3): RejPs 63v, 112v, 113, 140v, 176v; Prziwodzi nam ſwięty Paweł napamiecz ze tu niemamy wieczney oyczyſny ale wniebie ieſt wiele mieſkania SeklKat R2v, P3v [2 r.]; RejKup Eev; KromRozm II i3v; GliczKsiąż D8v, F2; A wſzákże wierny ma przywodzić ná pámyęć ſobie/ iż prędkye ieſth dokońcżenie złemu cżłowiekowi. LubPs R2 marg; Co ſobie w pámyęć s tego Pſalmu przywodzić mamy. LubPs aa3 marg, L3v, R5 marg, T2v marg, X4 marg, Y2 marg, ff2v marg; y będęć vkazował Paná Iezu Kryſtá Syná Bożego vkrzyżowánego/ y przywodził ná pámięć ſlowo iego KrowObr 47, 216, 226v; A to [należy] ludzyom przywodzić nędznym ku pámięći/ Co rázem y dobrą myſl y duſzę poſwięći. RejWiz 5; Ten słup dla tego muſiał być oſobliwy/ iż ktorzy mimo oń chodźili/ przywodźili ſobie tym w pámięć pomſtę Bożą. BibRadz I 10d marg; Grzechow młodośći moiey/ y przeſtępſtwá mego/ nie przywodź ſobie ná pámięć [Panie] BibRadz Ps 24/7, Os 12 arg; BielKron 197 [2 r.], 223, 253, 383v; KwiatKsiąż M3v, P3; Recolo, Roſpámiętawam ſie/ Przywodzę ſobie ná pámięć. Mącz 60b, 86c, 96d, 145b, 215c [3 r.], [305]c, 348c; My tu tedy theraz przywodzić będziem ſobie ná pámięć tylko ty ktore nas vcżą iáko ma być znan ten Bog náſz SarnUzn C4v, G3v; GórnDworz H6v [2 r.]; A ták to im ten ſwięty męcżennik ná pámięć przywodził/ iż żadna chwałá nie ieſt Pánu wdzięcżnieyſza/ iedno s ſercá ſpráwiedliwego. RejPos 24, 35, 36, 58 [2 r.], 71, 87v (13); RejPosWiecz2 95v; HistLan Ev; KuczbKat 205; RejZwierc 42v, 85v; WujJud 47v; RejPosWstaw [213]v; BudBib I 369a marg; CzechRozm 216, 221; KarnNap B4, D4; ModrzBaz 47; Skuśił go potym Cżárt/ domowe iemu dobre mienie/ y ono oycowſkie Cżárnokśięſkie rzemioſło/ ná pámięć przywodząc/ á myſl iego tárgáiąc. SkarŻyw 74, 557; Calep 899b; OrzJan 75; Koronká záſię tey Pánny/ przezwiſko ſwoie zdawná ma/ od korony/ drogimi kámieńmi oſádzoney/ ktorym tytułem/ y onę nam ná pámięć przywodzi niewiáſtę/ w kśięgách obiáwienia Ianá ś. LatHar 509, 79, 317, 525, 587, 654; WujNT Rom 15/15, 2.Tim 1/5; WysKaz 9; SkarKaz 513b.

»na sąd przywodzić« = przedstawiać do rozpatrzenia przed sądem (1): Sędźia Zydowſki żadnéy ſpráwy ná ſąd niech nie przywodźi [nullam causam ... in iudicium deducat JanStat 1120]/ która ſie między Zydy zácznie/ póki nie będźie przez ſkárgę przedeń przynieśioná. SarnStat 255.

»przywodzić w sekwelę« = tworzyć precedens, kontynuować; przen: robić coś stale (1): Ieſt też táki wyſtępek: Repetundas zową: Gdy kto bywa godnośćią vcżcżon vrzędową: [...] Vbrawſzy ſię w on vrząd iák w ſtráſzydło iákie: Wymyśla więc fortele tákie y owákie: Winy/ depáktácie/ pámiętne/ y ſoſze Y przywodźi w Sequelę niepowinne groſze [tj. bierze nienależne wynagrodzenie] KlonWor 18; [Ten tedy sposób ratunku i obrony a pomocy [tj. zwołanie nadzwyczajnego sejmiku] [...] na ten tylko raz, w żadną sekwelę takowego postępku na potym nie przywodząc, uradziliśmy i naleźli u siebie. AktaSejmikPozn 1577/29].

»do serca [komu] przywodzić« = przypominać (1): Paćierz y to co po nim ieſt/ wyznánie wiáry Setnikowey/ Nykodemowey/ y inſzych do ſercáć przywodźi. LatHar 80.

»przed urząd, do urzędu, do sądu przywodzić« [w tym: kogo (4), o co (1)] = pozywać, oskarżać; provocare ad iudicium JanStat (3:2:1): Ale też y ná świećie ieſt wiele tákowych ludźi/ ktorzy nigdy od nikogo do vrzędu nie byli poćiągáni/ áni też oni drugiego przed vrząd przywodźili/ będąc ſkromnymi y ćichymi. CzechRozm 249, 246v, 247 [2 r.], 247v; A ieſliby którzy Zydowie przez nowé zdrády ná liſty zaſtáwné pieniędzy ſwych pożyczáli/ á [...] zániecháliby o lichwę przyroſłą/ y o ſummę główną do ſądu przywodźić: tedy [...] SarnStat 259.

»przywodzić przed uszy [czyje], ku uszom [czyim]« = sprawiać, żeby ktoś usłyszał (1:1): [Duch Święty] przyuodzyl gloſy placzlyue przeth uſzy boſkyego mayeſtatu PatKaz II 54v, 33v.

»przywodzić w wątpliwość, ku wątpieniu, in dubium« [w tym: kogo, co (18), czym (1), gdzie (1)] = podważać wiarygodność [szyk zmienny] (16:1:1): bo co już raz na conciliach postanowiono, nie chcą IchM tego w żadną wątpliwość gadaniem o tym przywodzić. DiarDop 100; [Ekkius mówił do Lutra] nie twoiá rzecż ieſt ſtrofowáć ty rzecży álbo przywodzić ku wątpyeniu/ ktore ſą z dawná ſkońcżone á poſtánowione mocą Synodu BielKron 196v; GrzegŚm 6; CzechEp 180, 185; ActReg 40; Ieden Budny/ záraz wſzytko ſłowo Boże w Nowym teſtámenćie ſzkáluie/ y w wątpliwość przywodźi WujNT przedm 4, s. 4, 43, 306, 827; SarnStat 239, 759, 1024, 1025; CiekPotr 79; KlonWor 53, 79.

»ku wiadomości, [do wiadomości] przywodzić« [w tym: komu (4); iż (2)] = zawiadamiać (5): ZapKościer 1584/66v; MY Alexánder ku wiádomośći przywodźimy/ iż zá Bozką y Zbáwićielá náſzégo łáſką ná króleſtwo Oycowſkié wſtąpiliſmy. SarnStat 10, 1036, 1056, 1185; [Ich moście panowie bormistrz i rada miasta Poznania raczyli postanowić, co też do wiadomości ludzkiej przywodzą: [...] WilkPozn I 1579 nr 111].

*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Induco – Prziwodzę. Calep 528b.

przywodzić co nad co (1): Superduco, Yedno nád drugie prziwodzę. Mącz 97a.

Synonimy: 1. doprowadzać, przypądzać; 2. incytować, instygować, nakłaniać, namawiać, pobiedzać, pobudzać, pociągać, podburzać, podszczuwać, poduszczać, podżegać, ponukać, poruszać, przyciągać, przyłudzać, przywabiać, skłaniać, wabić, wzruszać, wzywać, zapalać; 3. poczynać, poruszać; 4. cytować; 8. skłaniać.

Formacje współrdzenne cf 2. WIEŚĆ.

Cf PRZYWODZĄCY, PRZYWODZENIE, PRZYWODZONY

MN