[zaloguj się]
[pdf]

PODBURZAĆ (8) vb impf

podburzać (7), podborzać (1); podburzać MurzNT, BielKron (3), RejAp (2), WujNT; podborzać KochWr.

o jasne; w -bo- o pochylone.

Fleksja
praet
sg pl
3 m podburzåł m pers podburzali

praet 3 sg m podburzåł (2). ◊ 3 pl m pers podburzali (1). ◊ part praes act podburzając (5).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu s.v. podburzyć.

Skłaniać do wystąpienia przeciw komuś; podjudzać, podżegać [kogo] (8):

podburzać przeciw komu, przeciw czemu (1): ktorzy [faryzeusze] téſz i inſzé złé przeciw panu i iego ſługám i chfále podburzali MurzNT 111.

a. W dziedzinie społecznej i politycznej: skłaniać do walki, buntować, wywoływać zamieszki (7):

podburzać przećiw(ko) komu (3): ábowiem [Zbigniew] iuż znowu podburzał Cżechy y Pomorzány przećiw Krolowi przez liſty ſwoie BielKron 351, 265v, 416.

podburzać na kogo (1): Iákie odmiennośći cżyniłá [bestyja, tj. papiestwo] w kroloch y w Ceſárzoch Rzymſkich tymi chytroſciámi ſwemi [...]/ iedny ná drugye podburzáiąc RejAp 113.

podburzać na co (1): á tám pothym ten márny ſmok [tj. szatan] z niebá zrzucony pocżął rozſzyrzáć ſkrzydłá ſwoie/ podburzáiąc mocárze ony Rzymſkie ná okrucieńſtwá á ná przeſládowánie prawdy Páńſkiey RejAp 105.

Szeregi: »mieszać i podborzać« (1): bo oni [ludzie swowolni] gárdząc práwem/ wzgardzáią vrząd/ y zwiérzchność páńſką: [...] tych dróg będą chćieć ſzukáć/ miéſzáiąc/ y podbórzáiąc ludźi/ iákoby wſzyſtkiégo zniknąć mogli KochWr 34.

»podburzać i wzruszać« (1): A gdy ſię dowiedźieli Teſſáloniceńſcy Zydowie/ iż y w Bereiey opowiedáne ieſt od Páwłá ſłowo Boże; przyſzli też tám podburzáiąc y wzruſzáiąc [commoventes et turbantes] poſpolſtwo. WujNT Act 17/13.

Synonimy: buntować, podszczuwać, poduszczać, podżegać.

Formacje współrdzenne cf BURZYĆ.

Cf PODBURZANIE

AW, KW