[zaloguj się]

PODSZCZUWAĆ (13) vb impf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf podszczuwać
indicativus
praes
sg pl
1 podszczuwåm
2 podszczuwå
3 podszczuwają
praet
pl
3 m pers podszczuwali

inf podszczuwać (2).praes 1 sg podszczuwåm (5).2 sg podszczuwå (1).3 pl podszczuwają (3).praet 3 pl m pers podszczuwali (1).part praes act podszczuwając (1).

stp brak, Cn notuje, Linde XVI w.

Judzić, podburzać, podszeptem skłaniać do złego; incitare Mącz, PolAnt, Cn; acuere, concitare Mącz, Cn; irritare, stigare, stimulare Mącz; amentatam hastam ministrare, concitare odium, inflammare (animum a. odium), instigare, instimulare, subdere stimulos, subicere facem (invidiae) a. ignem, sufflare, tela subministrare Cn (13): Concito, Poduſzczam/ Podſzczuwam/ Poruſzam. Mącz 53b; Stigo, id est stimulo, irrito, Poduſzczam/ podſzczuwam/ draźnię. Mącz 415b, 3a, 53b.

podszczuwać ku czemu (1): wſzákoż [drugi sposób] miedzy tymi złodźieymi ma być pokłádány/ ktorzy choć roſkázáć niemogą/ przedśię rádzą y ku złodźieyſtwu podſzcżuwáią. KuczbKat 330.

podszczuwać kogo (1): Instigo, Inſzego poduſzczam pobudzam/ podſzczuwam. Mącz 2a; RejPos 26. Cf podszczuwać kogo przeciw komu; kogo na kogo; kogo na co; kogo czym.

podszczuwać co [= do czego] (1): Bo kyedy Pan odftąpi iuż ſie nic nie boią/ Ani krolow ni kſiążąt ni żadnych możnośći/ Boſpyecżnie [!] podſzcżuwáiąc ludzkie wſzetecżnośći. RejWiz 95v.

podszczuwać na kogo (2): [Lecż Baruch ſyn Nerijahow podſzcżuwa ná nas áby nas podał w ręce Káſdymow pomordowáć nas BudBib Ier 43/3 (Linde)]. Cf podszczuwać kogo na kogo.

[podszczuwać kogo do czego: A nawięcey Kátylinę podſzcżuwáli do tego żołnierze ſtárzy/ [...] obiecuiąc mu ſię ná on cżás ſtáwić ná ſeymie w Rzymie ná pomoc CiceroKosz c3. Cf Zwrot.]

podszczuwać kogo przeciw komu (1): Gdźie też nie każe/ áni prześládować dla tego [że zgrzeszył]/ áni poſpolſtwá y zwierzchnośći przećiw niemu podſzcżuwáć CzechEp 29.

podszczuwać kogo na kogo (2): bo cżyni modlitwę Prorok ſwięty przećiw Saulowi/ y przećiw thym czo go podſzcżuwáli nań LubPs O3; RejPos 266v.

podszczuwać kogo na co (1): Co z mieſzki by ſzaleni po ſwiátu látáią/ A ná pychę nádętą ludzi podſzcżuwáią. RejWiz 173v.

podszczuwać kogo czym (1): á k themu iáko chytrymi rádámi poduſzcżáć á podſzcżuwáć mieli zacne á możne oſoby á mocarze ſwiátá tego LubPs A4.

[Zwrot: »[kogo] do złego podszczuwać«: Cżęſto ſie trefuie/ iż nam álbo świát/ álbo właſne myśli náſze otuchy dodawáią/ y ták nas do złego podſzcżuwáią WujPosN 1584 II 57 (Linde).]
Szereg: »podszczuwać a poduszczać« [szyk 1:1] (2): LubPs A4; A ták tyć ſą śidłá cżártá ſprzećiwnego/ [...] iż on záwżdy ma ty ſwe Herody/ á záwżdy podſzcżuwa á poduſzcża ludzye ſwiátá tego RejPos 26.

Synonimy: podburzać, podsycać, poduszczać.

Formacje współrdzenne cf SZCZWAĆ.

Cf PODSZCZUWANIE

KW, SBu