« Poprzednie hasło: GWIAZDECZKA | Następne hasło: GWIAZDERNA » |
GWIAZDECZNY (10) ai
a pochylone, e jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | gwiåzdeczny | f | N | n | N | ||
D | D | gwiåzdeczn(e)j | D | |||||
A | gwiåzdeczny | A | A | gwiåzdeczné | ||||
L | L | gwiåzdeczn(e)j | L |
pl | ||
---|---|---|
G | gwiåzdecznych | |
A | subst | gwiåzdeczn(e) |
sg m N gwiåzdeczny (3). ◊ A gwiåzdeczny (1). ◊ f D gwiåzdeczn(e)j (1). ◊ L gwiåzdeczn(e)j (2). ◊ n A gwiåzdeczné (1). ◊ pl G gwiåzdecznych (1). ◊ A subst gwiåzdeczn(e) (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVIII w.
Znaczenia
Przymiotnik od „gwiazda” ‘ciało niebieskie’; sidereus, stellatus Mącz (10): GDy dziewitza Maria od ſwégo milégo ſyna ij od aniolow z wielkim weſelim przez niebo krzyſſtalowé/ gwiázdecżné/ ij ogniſté/ byla prowadzona/ takową iaſnoſcią ogarniona byla od Iezuſa OpecŻyw 182; á tak ty vcżynki tych rzecży namienionych/ nie z moczy żywiołow, albo nie zgorączoſci ktorą maią od ognia/ ale od zwierzchnich promieni gwiazdecżnych pochodzą FalZioł [*8]; Absis, [...] est curvatura rotae. Krziwość/ álbo/ okrążność kołá. Obód yáko niektorzi zową. Też Cirkiel/ álbo Okrąg gwiazdeczny. Mącz 1c, 391d, 414b; Ale mu dał táki ſmyſł/ y rozum wyſoki/ Ze też może rozeznáć/ gwyazdecżne przeſkoki. HistHel ktv.
Wyrażenie: »bieg gwiazdeczny« (1): MAdrzy Egipcżanie rozumieiący miárę ziemie/ roznoſć wod Morskich/ y rząd niebieski znáiąc/ to ieſt/ bieg gwiażdecżny/ y też ruſzánie okręgu niebieskiego HistAl A.
Zestawienie: »nauka gwiazdeczna« (3): O Rodzeniu dziatek. O Naucze gwiazdecżney. O Stawianiu baniek. FalZioł kt. Cf Szeregi.
Szeregi: »nauka gwiazdeczna i czarnoksięstwo« (1): Anektanab [...] wziąwſzy s ſobą złotá ile mogł nábráć/ y drugie rzecży kthore mu były potrzebne ku náuce gwiazdecżney/ y ku cżárnokxięſtwu/ zbiegł precż z Egiptu HistAl A2.
»nauka gwiazdeczna i praktyka« (1): A iże powiádáią o krolu ich iże był dobrze rozumieiący w náuce gwiazdecżney/ y w práktice ćwicżony HistAl A.
Synonimy: »nauka gwiazdeczna«: astrologija, astronomija.
Cf GWIAZDARSKI, GWIAZDNY, [GWIAZDOWNY], GWIAZDOWY, [GWIAŹDZIANY], GWIAŹDZISTY
ZZa