[zaloguj się]
[pdf]

HYDZIĆ SIĘ (20) vb impf

sie (12), się (8).

Fleksja
inf hydzić się
indicativus
praes
sg pl
1 hydzę się
2 hydzisz się hydzicie się
3 hydzi się hydzą się
praet
sg
2 m hydziłeś się
3 m hydził się
f hydziła się
n hydziło się
conditionalis
sg
3 m by się hydził
f by się hydziła

inf hydzić się (1). ◊ praes 1 sg hydzę się (1). ◊ 2 sg hydzisz się (1). ◊ 3 sg hydzi się (3). ◊ 2 pl hydzicie się (1). ◊ 3 pl hydzą się (4). ◊ praet 2 sg m hydziłeś się (1). ◊ 3 sg m hydził się (1). f hydziła się (1). n hydziło się (1). ◊ con 3 sg m by się hydził (1). f by się hydziła (2). ◊ part praes act hydząc się (2).

Sł stp brak, Cn: hidzić się, Linde XVI – XVII w.

Brzydzić się, czuć wstręt, odrazę, niechęć do czegoś; gardzić czymś, lekceważyć coś, wzdragać się przed czymś; abhorrere, abominari, aspernari, aversari, damnare, despuere, detestari, fastidire, odisse, respuere Cn [kim, czym] (20): Diar 84; Hydzę ſie wſſetecżną ſpráwą złożćiwych grzeſſnikow LubPs bbv; nákoniec/ j Pruſkiem Káſzubſkiem ſłowem/ s ktorych ſie więc ſmieiemy chczę/ áby ſie Dworzánin nie hydził GórnDworz F6, B7, X5v, Aa6v; RejPos 36v; BiałKat 76 [2 r.]; Brzydki człek pyſzny: bo ſię tákim hydzi Pán Bog KlonKr 3; SkarJedn 334; KochPs 16; SkarŻyw 68; PudłFr 75; LatHar 573.
Szeregi: »nie hydzić się ani gorszyć« (1): Dworney pániey/ ktora wſzytkimi cnotámi przodkowáć ma przyſthoi/ iżby małżonká ſwego obłędy pokrywáiącz/ iemi ſie nie hydziłá/ áni gorſzyłá GórnDworz Cc.

»hydzić się abo nie czuć smaku« (1): á kto ſie nią [muzyką] hydzi/ ábo nie cżuie iey ſmáku/ temu/ (rzecż pewna) zle w głowie vłożono. GórnDworz H2v.

[»strzec się a hydzić się«: POdſzcżuwácże Krolewſcy/ [...] ni nácżym inſzym żywot ſwoy wſzyścy záſádźili/ iedno żeby zawżdy wiedli Krolá Páná ſwego ná ſwowolny żywot [...]. Tych wſzytkich [...] Chrześćijáńſcy Krolowie máią ſię pilnie ſtrzedz/ y onemi ſię hydźić. WerReguła 107 (Linde).]

»zdrygać się a barzo się hydzić« (1): A Iż ſą niektorzy/ [...] ktorzy Páná Bogá proſzą áby ſzedziwośći ſwey docżekáli/ á drudzy záſię przed nią ſie zdrygáią á bárzo ſie ią hydzą. RejZwierc 162.

a. W funkcji strony wzajemnej; poniżać, lżyć, szkalować jeden drugiego, wzajemnie (1):
Zwrot: »spolnie się hydzić« (1): ieden drugiemu nie dufa/ ieden drugiemu nie życzy: y do ſwoich pożytkow vbiegáiąc ſię/ ſpolnie ſię hydźićie y chytrze oſzukawaćie. SkarKazSej 658b.
b. W funkcji strony zwrotnej z odcieniem rezultatywnym; stawać się godnym pogardy [czym] (1): widamy ludzi/ y s poſtaw ich/ iáko ſie więc tym márnym przypadkiem y hydzą y iáko go vżiwáią. RejZwierc 56v.

Synonimy: brzydzić się, gardzić, gorszyć się, zdrygać się.

Formacje współrdzenne cf HYDZIĆ.

Cf HYDZENIE SIĘ

KN