« Poprzednie hasło: KMIECIOW | Następne hasło: KMIECNY » |
KMIECKI (12) ai
kmiecki (11), kmietcki (1); kmiecki : kmietcki SarnStat (10 : 1).
e jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
f | G | kmieckiéj | n | G | |
D | D | kmieckiému | |||
A | A | kmieckié |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | kmieccy |
G | kmieckich | |
L | kmieckich | |
inne formy | ||
sg n L skostn - po kmiecku |
sg f G kmieckiéj (2). ◊ n D kmieckiému (3). ◊ A kmieckié (1). ◊ pl N m pers kmieccy (2). ◊ G kmieckich (2). ◊ L kmieckich (1). ◊ L sg n skostn po kmiecku (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów): po kmiecku.
Znaczenia
Przymiotnik od „kmieć” ‘chłop poddany, wieśniak’; kmethonalis, kmethonus JanStat (12): Dlatego vſtáwiamy/ chcąc zámknąć drógę tákiému dłużeniu kmieckiému: áby mieſczánié o tákowé długi [...] nie mogli áni mogą kmiećie pozywáć SarnStat 293 [idem 665, 920]; Synowie kmieccy dla náuki ſzkolnéy y rzemieſłá przed dwunaśćią lat máią bydz puſczáni. SarnStat 660; A gdźieby máiętnośći kmietckiéy zá zápłácenié winy nie bylo: tedy tákowy kmieć ma bydź poyman SarnStat 925 [idem 385: Kmieckiéy] 385 660, 661 [2 r.], 663, 665, 920.
W charakterystycznych połączeniach: dłużenie kmieckie(-i, -a) (3), majętność (2), mężobojstwo, syn (5).
Szereg: »jako szlachecki, tak kmiecki« (1): Iáko o ſzlácheckié ták kmieckié męzobóyſtwo práwo Polſkié ma bydz ſądzoné. SarnStat 654.
Wyrażenie przyimkowe: »po kmiecku« (1): Ták my z proſtoty y po ſwemu/ iákoby po kmiecku/ mowim do P. Bogá SkarKaz 454b.
Synonimy cf KMIECI.
Cf KMIECI, KMIECIOW, KMIECNY, KMIECY, KMIOTOWSKI
MM