[zaloguj się]
[pdf]

KRASOMOWCA (15) sb m

Oba a oraz pierwsze o jasne; -mów- (1) KochWr, -mow- (1) KochPieś (Cn -mow-).

Fleksja
sg pl
N krasomowca krasomowcy, krasomowce
G krasomowc(o)w
D krasomowcy
A krasomowcę krasomowce
I krasomowcą
V krasomowco krasomowce

sg N krasomowca (5). ◊ D krasomowcy (1). ◊ A krasomowcę (1). ◊ I krasomowcą (1). ◊ V krasomowco (1). ◊ pl N krasomowcy (1) SkarŻyw, krasomowce (1) BielKron. ◊ G krasomowc(o)w (1). ◊ A krasomowce (1). ◊ V krasomowce (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.

Człowiek umiejący pięknie, przekonywająco przemawiać, mówca, retor; orator Murm, BartBydg, Cn; eloquens Calag, Cn; crotalus Calep; artifex a. opifex dicendi a. persuadendi, rhetoricoteros, scholasticus Cn (15): Murm 177; BartBydg 103; Weturya [...] vcżyniłá k niemu rzecż ſzyroką (nie iáko niewiáſtá/ ále ieden Cicero álbo Demoſtenes kráſomowce) BielKron 109v, 150, 160v; Calag 71a; cżęſtokroć v kráſomowcy y málárze [...] iedni mową/ á drudzy málowánim vcżćiwe poſtępki opiſuiąc y zdobiąc: wiele innych ku náſládowániu tákiego męſtwá przywodzą. SkarŻyw 206, 428; Precz kráſomowce: wywody ná ſtronę KochPieś 41 [idem] KochWr 16; Calep 272b; WujNT 581 marg; GDyby przyſzło Kráſomowcy iákiemu Pogáńſkiemu dniá dźiśieyſzego rzecż mowić do waś namilſzy Krześćiánie nálazłby krom wątpięnia doſtatek máteriey y plácu/ gdźieby mogł żagle Rhetoryki ſwoiey beſpiecżnie roſpuśćić WysKaz 40.
Szeregi: »krasomowcy, ktore zowiemy oratory« (1): [królowa Barbara] przes kráſomowce ktore zowiemy oratory/ Ianá Laſkiego Arcybiſkupá Gnieznieńſkiego/ y Stháfileiá Legatá Papieſkiego/ byłá przyiętá y przywitaná BielKron 408v.

»retor albo krasomowca« (1): Dány ná náukę/ [św. Jan Chryzostom] wielkim Rhetorem álbo kráſomowcą zoſtał SkarŻyw 86.

Synonimy: »krasny mowca«, orator, retor, wymowca.

MB