[zaloguj się]
[pdf]

KRZYWIĆ (21) vb impf

Fleksja
inf krzywić
indicativus
praes
sg
1 krzywię
2 krzywisz
3 krzywi
praet
sg
3 m krzywił

inf krzywić (4). ◊ praes 1 sg krzywię (9). ◊ 2 sg krzywisz (1). ◊ 3 sg krzywi (4). ◊ praet 3 sg m krzywił (1). ◊ part praes act krzywiąc (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Czynić krzywym, wykręcać, wyginać; curvare Mącz, Calag, Cn; obliquare Mącz, Cn; aduncare, depravare, flectere, torquere Mącz; concurvare aliquid, detorquere Cn (19): Obliquo, Ná vkoś czinię/ krziwię. Mącz 256c, 75b, 82c, 129d, 153a, 317a (9); Calag 318b.

krzywić co a. czym (1): Ow drugi krzywi ſzyią z onego wąwozá/ Co mu kielnia przyległá kiedy wypádł z wozá. RejWiz 73v.

krzywić czym (5): RejKup k5v; IEden koniá drugiemu/ co krzywił ogonem/ Przedał/ ten gdy obácżył/ vżył tego s ſromem. RejFig Bb6v, Bb6v. Cf »gębą krzywić«.

Zwroty: »gębą, gębę krzywić« [szyk zmienny] (2 : 1): Os torquere, Krziwić gębę/ drzeć ſie/ poźiewać. Mącz 459a; Kto potka/ káżdy ze mnie ſye náśmieie/ Nos marſzczy/ gębą krzywi/ głową chwieie KochPs 30; Calep 925b.

[»krzywić sobą« = kręcić się: wtem nowożenia począł tańcować przy onej muzyce trefnym poskokiem, krzywiąc sobą RadzPodróż 173.]

W przen (2):
Zwrot: »krzywić nosem« = być niechętnym, patrzeć na coś niechętnie [szyk zmienny] (2): RejKup dd3v; A prawdá pánie Szczekułá iże Noſem krzywiſz/ Zda mi ſye że twem mechlerſtwem nieták ſye pożywiſz. GroicPorzRej C3v.
2. Fałszować, zniekształcać (2):

krzywić co (1): ktorą chorobę zową niektorzy Páráliżem łaćinę krzywiąc SienLek 62v.

krzywić czym (1): Verba contorquere, Rozmáyicie słowy krziwić. Mącz 459b.

Synonimy: 1. kręcać, wykręcać, zginać; 2. fałszować, kręcić.

Formacje współrdzenne: krzywić się, nakrzywić, nakrzywić się, pokrzywić się, skrzywić, skrzywić się, zakrzywić; nakrzywiać, odkrzywiać, przekrzywiać, skrzywiać, skrzywiać się, wykrzywiać, zakrzywiać.

Cf KRZYWIENIE

TZ