[zaloguj się]
[pdf]

LUBIĆ (66) vb impf

Fleksja
inf lubić
indicativus
praes
sg pl
1 lubię
2 lubisz lubicie
3 lubi lubią
praet
sg
3 m lubił
imperativus
sg
3 niechaj lubi
conditionalis
sg pl
2 m byś lubił m pers
3 n subst by lubiły

inf lubić (2). ◊ praes 1 sg lubię (6). ◊ 2 sg lubisz (4). ◊ 3 sg lubi (36). ◊ 2 pl lubicie (1). ◊ 3 pl lubią (9). ◊ praet 3 sg m lubił (3). ◊ imp 3 sg niechaj lubi (1). ◊ con 2 sg m byś lubił (2). ◊ 3 pl subst by lubiły (1). ◊ part praes act lubiąc (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Mieć upodobanie, znajdować przyjemność w kimś, w czymś; delectari Calag, Cn; amare, voluptate capi, habere gratum a. voluptati, multum esse in aliqua re, oblectari, titillari Cn (66): Roſkoſzowáć/ et lubić. Delectare. Calag 169a.

lubić co (40), kogo (8): Ty lubiſz mieścá chłodzące/ Iáſkołká záśię gorące. BierEz O3; KromRozm II 12, 12v; OrzRozm Pv; Dziwuiemy ſie twoiey pyſze bez miáry/ ktorey y ſámi bogowie nie lubią BielKron 124, 116v, 128v; KochSat B4; Prot A2v; GórnDworz B3v, F; BiałKat 23v; BielSpr 15v; Kto źle cżyni álbo vcży/ ten świátłośći nie lubi/ áby ſie nie obiáśniły vcżynki iego. WujJud 216v; BudBib Ps 4/2 [3], 5/4 [5], 36/28; WierKróc Av; Iákoby to w twey mocy y woley było/ żebyś ſobie obráć mogł to coć by ſie ſpodobáło: á tego záś/ cżegobyś nielubił/ zániecháć. CzechRozm 248; Ian Witowſki piſarz Trebowelſki. [...] Wierzę iże go Bachus przyſłał w ten kray w dáry/ Bo widzę lubi trunek á práwie bez miáry PaprPan I4v, D4, Ff3v; KochPs 140, 212; NiemObr 15, 113; KochEpit A2v; Wy tedy/ co kto lubi/ moi towárzyſze/ Pijćie/ grayćie/ miłuyćie: Ian fráſzki niech piſze. KochFr 58, 75; Ale iáko wgorączce człowiek lubi wodę/ Máło ſye rozmyśláiąc że mu nieśie ſzkodę: Ták łákomſtwo bezecné ludzką myśl fáłſzuie KochDz 105; KochMarsz 154; BielSen 12; KochPieś 21; PudłFr kt, 26; GórnTroas 31, 40, 73; GrabowSet Ov; POkoiu moy drogi/ [...] Bądź zemną pokim żywy/ wſzák też twoie Ołtarże lubię nád wſzyſtkie boie. RybGęśli B3v; KlonKr B4; PowodPr 32; CiekPotr 18; pokóy lubię: ten mię do ſytośći Cieſzy GosłCast 9, 9, 33, 35; PudłDydo [B5]v.

W przeciwstawieniu: »lubić ... brzydzić się« (1): Tego naprzod bądź pewien/ iż Bog wſzitko widzi A iako cnotę lubi/ tak ſię grzechem brzidzi. KochSat B4.

Przysłowia: Krótki wiek długiéy nádźieie nie lubi. KochPieś 16.

Czás łákomy nas pożrze/ y zágubi/ Pan ábo ſługá równo wſzytkié lubi. GórnTroas 31.

Zwrot: »sobie lubić [w kim]« (1): Iáko ſobie pan bog lubi wtych/ ktorzy ſą ſercá ćichego RejPs Ff7v.
Szeregi: »nie lubić ani cirpieć« (1): Pan bog nie lubi áni ćirpi żadney okrutnośći BielKron 128v.

»nawidzieć albo lubić« (1): kto może náwidźieć albo lubić ſkępcá/ ſmrodá wiecznego OrzRozm Pv.

W przen [w tym: co (9)] (10): KochSat C; roſkázuią iżbyſmy ſie iey [muzyki] ieſzcże z dzyećińſtwá vcżyli: nie ták dálece dla tego/ iż ią/ lubią vſzy náſze/ iáko dla tego/ iż ma thę moc odmienić nas GórnDworz H2; KochPs 78; życżyłbych był tego wſzytkiemu Lublinowi/ áby ſię byli rozmowie náſzey przyſłucháć mogli/ ponieważ prawdá lubi świátłość/ y przed nią ſię nie kryie. NiemObr 25; Bóg was żegnay/ krwáwé boie/ Nie lubią was ſtrony moie. KochFr 5; KochPieś 49; GórnTroas 5; Ty trzymaſz w ręku gáłąſki Laurowe/ Wiecżnoźielone: Hederowe Wieńce lubią twe ſkronie RybGęśli C2; Bo ia ciebie w ſercu mam/ y we dnie y w nocy/ Iáko wrzod co nie lubi iuż żadney pomocy. PudłDydo B.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Moiá fébrá nie lubi/ kiedy nád nią báieſz. PudłFr 46.

a. Być pożytecznym, korzystnym, dogadzać [czemu] (5): Cżemu zielona farba wzrok naprawia y więcey iemu lubi niżli inſza. GlabGad B7, I; Tam w tey źiemicy wſzytko ieſt co iedno ku żywnośći należy okrom winá/ kthoremu podobno ſkáły nie lubią. BielKron 282v; Miscellae vites, Które ſie wſzędźie przymuyą wſzędzie ym ziemiá lubi. Mącz 224a; A z Ryb/ Morſkie gorſze niż Rzeczne/ á ktore przy kámieniu ſye chowáią/ iáko ſą Szczuki/ okunie/ Pſtrągi/ [...] y inne ryby tęgiego ćiáłá/ á ktorym błoto nie lubi. SienLek 7v; [Páńſki ptak Iárząb/ roſkoſzny káżdemu/ Vſtom ſmákuie/ lubi przyrodzeniu. CygMyśl C2v].

Formacje współrdzenne: lubić się, oblubić, polubić, polubić się, przylubić, przylubić się, ulubić, ulubić się, zalubić się, zalubieć, zalubieć się, zlubić, zlubić się; lubować, lubować się, oblubować, polubować, ulubować, zlubować.

Cf LUBIĄCY, LUBIENIE, LUBIONY

KCh