Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ŁACWOŚĆ

Następne hasło: ŁACZĄCY (?) »

ŁACWY (9) ai

łacwy (4), łacwi (1), łacwy a. łacwi (4); łacwy WisznTr, SarnStat (2); łacwy: łacwi GroicPorz (1 : 1); łacwy a. łacwi BibRadz, CzechEp, GostGosp (2).

-a- (7) BibRadz, CzechEp, WisznTr, GostGosp (2), SarnStat (2), -å- (2) GroicPorz.

comp (4) łacwi(e)jszy.

Fleksja

sg
m	N	łacwi	f	N	łacwå, łacwi(e)jśzå
	G			G	łacwi(e)jsz(e)j
	I	łacwym		I

pl
I	n	łacwi(e)jszymi

sg m N łacwi (1). ◊ I łacwym (1). ◊ f N łacwå, łacwi(e)jśzå (4). ◊ G łacwi(e)jsz(e)j (1). ◊ pl I n łacwi(e)jszymi (2).

Sł stp notuje, Cn s.v. lacny, Linde XVI – XVII w.

Znaczenia

1. Nie sprawiający trudności (8)
2. Łagodny, miłosierny (1)

1. Nie sprawiający trudności; facilis JanStat, Cn; perfacilis, nulla re implicatus, explicitus Cn (8): [grobie] W ćię łácwa drogá/ Sliźnie ſie nogá/ Ali lećimy/ Y w pośrzod źimy. WisznTr 20; W browárze ma bydź bárzo chędogo: á rynnámi dla łácwieyſzey roboty ma wodá iść GostGosp 136, 16.

łacwy ku czemu: GroicPorz k cf Wyrażenie.

W przeciwstawieniach: »przytrudniejszym, trudniejszy ... łacwiejszy« (2): BibRadz *2; piſmem iednym drugiego/ nie wykłáda/ á zwłaſzcżá trudnieyſzych mieyſc łácwieyſzymi [...] ále ſię ná ſwoy álbo ná cżyi inſzy rozum y rozſądek ſpuszcża. CzechEp 151.

Wyrażenie: »łacwy ku karaniu« = taki, który łatwo poddaje się karze (1): A ieſliby ſye łacwi ku karániu okázował/ vpokorzáiąc ſye y vniżáiąc/ tedy łáſkáwſzym karánim [...] ma być karan. GroicPorz k.

Szereg: »prędki i łacwy« (2): [w tumach] tylko mieli bydź prziymowáni Pánowie Vrodzeni y Szláchetni: z którychby prędka y łácwa obroná Kośćiołóm mogłá bydź [e quibus prompta et facilis Ecclesiarum defensio]. SarnStat 922 [idem] 178.

2. Łagodny, miłosierny (1): [sędzia] áby w wyſłuchániu obudwu ſtron iednákim/ łaſkáwym/ łacwym/ á chutliwym był/ nie z gniewu/ nie z nienawiſći ſądźił GroicPorz e2.

Synonimy: 1. dobry, krotki, lekki, prędki, snadny; 2. łaskawy, miękki, miłościwy.

Cf ŁACNY, ŁATWI