[zaloguj się]
[pdf]

NABOŻNOŚĆ (9) sb f

a pochylone; oba o prawdopodobnie jasne (tak w nabożny oraz w -ość).

Fleksja
sg pl
G nåbożności
A nåbożność nåbożności
I nåbożnością
L nåbożności

sg G nåbożności (1). ◊ A nåbożność (1). ◊ I nåbożnością (4). ◊ L nåbożności (2). ◊ pl A nåbożności (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.

Postępowanie według nakazów prawa bożego; zgodność z zasadami wiary; uczucie czci i miłości do Boga; pobożność (9): [Krystus mowi] Nye brońcye dzyatkom do mnye chodzić/ co nic inſſego nye yeſt/ yedno áby dzyatki ćwicżono w nåbożności GliczKsiąż H3v; Kunegundis Krolowa wielkiey nabożnośći vmárła BielKron 367v.
Zwroty: »nabożność [ku komu] mieć« (1): Nieuſtawaymy w miłośći Y w ſwey zwykłey nabożnośći. Ktorąchmy ku niemu miáły Kiedychmy zá nim chadzáły. MWilkHist Cv.

»stroić nabożności« = udawać, że się jest pobożnym (1): Teraz ſtroiſz nabożnośći/ Gdy nie możeſz płodzić złośći BielKom D.

Szeregi: »miłość i nabożność« (1): MWilkHist Cv cf »nabożność mieć«.

»wiara i nabożność« (1): ieſli tego prágną [bierzmowani] áby łáſki y dáru tey Swiątośći doſtáli/ thedy nietylko Wiárę y nabożnoáć do niey przynośić/ ále też więtſze grzechy [...] z vmyſłu ſwego zgłádźić muſzą. KuczbKat 155.

Wyrążenie przyimkowe: »z nabożnością« (4): on chleb [pop] zbierał z źiemie z wielką nabożnośćią. BielKron 435.
~ Zwroty: »podnieść z nabożnością oczy [ku komu]« (1): Podnieśmyſz iuż z nabożnośćią ocży náſze k niemu ArtKanc T9.

»śpiewać [komu] z nabożnością« (1): Będę ya chwalił Boże moy imyę ſwyęte twoye/ Spyewáyącći z nabożnoſcyą nowe pyoſnki moye LubPs Qv.

Szereg: »z wiarą, z nabożnością« (1): Ták [król] ciáło Páńſkie przyiął/ z wiárą/ z nabożnoſcią. StryjWjaz C3. ~

Synonimy: bogobojność, pobożność.

Cf NABOŻEŃSTWO, NABOŻSTWO

KCh