Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NAGOTOWANIE

Następne hasło: NAGOTOWIĆ »

NAGOTOWANY (70) part praet pass pf

nagotowany (57), nagotowan (11), nagotowany a. nagotowan (2).

Pierwsze a oraz oba o jasne. ◊ W formach złożonych a jasne. W formach niezłożonych -ån- (9), -an- (2) Leop, BudNT.

Fleksja

sg
m	N	nagotowany	f	N	nagotowåna, nagotowanå, nagotow(a)n(a)	n	N	nagotowåno, nagotowan(e)
	G	nagotowan(e)go		G	nagotowan(e)j		G	nagotowan(e)go
	A	nagotowany		A	nagotowaną		A	nagotowane
	I	nagotowanym		I			I
	L	nagotowanym		L	nagotowan(e)j		L

pl
N	m pers	nagotowani
N	subst	nagotowan(e), nagotowany
G		nagotowanych
A	subst	nagotowané
I	m	nagotowanymi
I	f	nagotowanymi

sg m N nagotowany (11). ◊ G nagotowan(e)go (3). ◊ A nagotowany (1). ◊ I nagotowanym (1). ◊ L nagotowanym (1). ◊ f N nagotowåna (7), nagotowanå (3), nagotow(a)n(a) (2); ~ (attrib) -anå (1) Mącz; ~ (praed) -åná (7) KrowObr, Leop, BielKron, GrzegŚm, RejPos, WujJud (2), -anå (2) BibRadz, KochPs, -(a)n(a) (2) RejPs, Diar. ◊ G nagotowan(e)j (1). ◊ A nagotowaną (4). ◊ L nagotowan(e)j (1). ◊ n N (praed) nagotowåno (4) BielKron, BudNT, GostGosp, WujNT, nagotowan(e) (4) SeklKat KrowObr, RejPos, CzechEp. ◊ G nagotowan(e)go (4). ◊ A nagotowane (7); é- (2), -(e) (5). ◊ pl N m pers nagotowani (1). subst nagotowan(e) (5), nagotowany (1) Calep; ~ (praed) -an(e) (5). ◊ G nagotowanych (5). ◊ A subst nagotowané (2); -é (1), -(e) (1). ◊ I m nagotowanymi (1). f nagotowanymi (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: nagotowany od kogo (4), przez kogo (1).

Sł stp s.v. nagotować, Cn s.v. gościnny, gościom nagotowany, Linde XVII w. s.v. nagotować.

Znaczenia

Przygotowany, przyrządzony, gotowy do użycia (70)

Przygotowany, przyrządzony, gotowy do użycia; (ap)paratus, instructus Mącz; praeparatus Calep (70): RejPs 138; HistAl E2v; Y poſlał ſlużebniká [...] áby rzekł proſſonym żeby przyſſli/ bo iuż nágotowáne ſą wſſyſtkie rzecży [parata sunt omnia] Leop Luc 14/17, Is 2/2; LeszczRzecz A2; Quo in loco dictum est parati nihil est, Ná któreſmy ſie mieyſcá zmówili nie nágotowánego niemáſz. Mącz 279d, 265d, 279d, 423a, 443d; BudNT 2.Cor 9/5; nágotowány był wielki ogień SkarŻyw 180, 165; NiemObr 65; ReszHoz 127; tákież świętych repraeſentácye były chędogo nágotowáne/ ktore ludźi ku nabożeńſtwu pobudzały ReszList 175; LatHar 640.

nagotowany do czego (4): Armati ‒ Zbroinij, do potrzebi nagotowany. Calep 96b; LatHar 56; SarnStat 669, 680.

nagotowany dla kogo (2): Y vkazał im ony dla nich nágotowáne roſkoſzy rayſkie. SkarŻyw 260, 253.

nagotowany z czego (1): Apozema ‒ Trunek vwarzoni y nagotowany z rozmaitich zioł. Calep 83a.

nagotowany komu, czemu (23:2): kazdemu wedle ſpraw iego ieſt ſluſſna odpłata nagotowanå RejPs 110v; SeklKat S2; Diar 19; Przydz poſwięćićielu wſzechmogący/ wietzny Boże/ y przeżegnay tę offiárę/ twoiemu ſwiętemu imieniu nágotowáną. KrowObr 169v [idem] 170, 242; BibRadz Ex 23/20, Apoc 16/12; BielKron 463v; GrzegŚm 15; HistRzym 122; RejPos 177; WujJud 107v, 114; [Attilijus] wroćił się do Kártáginy/ rozumieiąc to być rżecż lepſzą y Rzecżypoſpolitey pożytecżnieyſzą niżliby nieſtrzymawſzy słowá miał vść śmierći/ ktorą wiedźiał iuż ſobie nágotowáną być [quam sibi impendere sciebat]. ModrzBaz 22, 64v, 109; KochPs 154; SkarŻyw 208, 511, 520; CzechEp 63; LatHar 20, 152; WujNT Mar 10/40.

nagotowany ku czemu (4): A wnidz káżdy właſnymi fortkámi do przybytków ie^go/ ku chwale nágotowánych RejPs 146v; KrowObr 70v, 84; Pyra, Kupá drew ku zápaleniu nágotowána. Mącz 333d.

nagotowany na co, na kogo (13): BielKron 352v; GrzegŚm 61; GórnDworz M8v, S6v; BiałKat d4v; BudNT 2. Tim 2/21; CzechRozm 109, 250; WerGośc 247; Tákże y ná Scrutiniach, prżywiodą świádkow kupionych moc wielka nagotowánych ná krżywoprżyśięſtwo do ſądu. GórnRozm G3v; ále będźie ćię bronił/ od lwow rycżących ná rozſzárpánie nagotowánych LatHar 279, 245, 670.

nagotowany przez co (1): Kroleſtwocz niebieſkie iuż nam przes mękę Chriſtuſſowe ieſt nagotowane y wierzączym dane SeklKat S2.

W porównaniu (1): Abowiem iáko zarzá nágotowáne ieſt wyſcie iego RejPos 112v.

Wyrażenia: »w czas nagotowan« (1): áby porządnie około drew/ piecow/ łucżywá/ wſzyſtko było/ á wcżás nágotowano. GostGosp 56.

»w przod nagotowany« (1): Praeparatus ‒ Wprzod nagotowani, narządzoni. Calep 837b.

Szereg: »obiecany i nagotowany« (1): ábyſmy [...] po śmierci náſzey/ zapłáty/ zá przyſtoyną wiárę/ nádźieię/ y miłość/ obiecáney y nágotowáney od Krolá niebá y źiemie/ z wámi doſtąpili LatHar 605.

Synonimy: gotowy, narządzony, nastrojony, przyprawiony, przyrządzony, sprawiony.

Cf NAGOTOWAĆ, NIENAGOTOWANY