[zaloguj się]
[pdf]

NAROŻNIK (4) sb m

a pochylone; teksty nie oznaczają ó.

Fleksja
sg pl
G nårożnik(o)w
A nårożnik nårożniki
I nårożniki(e)m nårożnikami
L nårożniku

sg [A nårożnik.] ◊ I nårożniki(e)m (2). ◊ [L nårożniku.] ◊ pl G nårożnik(o)w (1). ◊ A nårożniki (1). ◊ [I nårożnikami.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XIX w.

1. Róg, węgieł (3): Multangulus – Ten ktori wielie naroznikow ma. Calep [678]a.
a. Kamień węgielny; przen (2): Ieſteſmy zbudowáni ná fundámenćie Prorokow y Apoſtołow/ ktorego narożnikiem ieſt Chriſtus [ipso summo angulari lapide Christo Iesu Eph 2/20]. WujNT Bbbbbb2v, Xxxxx3v.
2. Kopiec graniczny (1): A wſzákże ſię grunty kráść owi ludźie zdádzą/ co krzywo y nieſluſznie gránice prowádzą: Miedze odorywáią: narożniki kopią KlonWor 4; [od którego [kopca] obróciwszy się ku miastu, jest kopców 11 ściennych prócz narożników przez komisarzów usutych OpisyPozn 1600 nr 23; Poczyna się granica od granic albo od narożników bolmińskiego, małogoskiego i charśnickiego a Byczoręby. [...] Potym w tym kuncie między Zernyky a między narożnikami sąsiad wyżej opisanych jest las drzewa pospolitego LustrSand 315; LustrWpol II 160, 195, 234, 266].
3. [Skrzydło wojska w szyku bojowym: przydawſſy im práwy narożnik woyſka [dextrum cornu]. Leop 1.Mach 9/1; A Báchides był w práwym nárożniku [!] woyſká [in dextro cornu; na práwym ſkrzydle WujBib] Leop 1.Mach 9/12 (Linde).]

Synonimy: 1. rog, węgieł; a. »kamień węgielny«, węgielnik; 2. granica, kopiec, znak.

Cf [NAROG], [NAROŻNICA]

LW