naśladować kogo, czego (8): [osieł do liszki] Wolęć iuż iednák z tobą iść Niżli záwżdy w tey pracy być. Gdy tedy liſzki náſládował/ Lew z iáſkiniey nań ſie wyrwał BierEz Q2v; OpecŻyw 21, 39v, 49, 67v; Gdy ſamica rodzi/ ſamiecz iey naſladuie, á na ziemię ſie na ty Ikri puſzcża aby ie ożywił. FalZioł IV 38d; HistAl G7. Cf »trepow albo śladu naśladować«.

naśladować kogo (A) (1): Ty téż nie lenij ſie prowadzitz tę krolową/ naſladuiątz ią/ a ſlyſs z daleka/ iako rozmáwiá z ſynacżkiem miłym ij z vcżenniki. OpecŻyw 41v.

naśladować kogo (G a. A) (89): BierEz B3, D3v, L4; bo wy ieſteſcie ktorzy naſladuiecie mnie/ a ieſteſcie ſemną w pokuſach ij w przeciwnoſciach moijch OpecŻyw 95v; Matuchna go naſadowała/ a záby go wypuſſcżonégo widziała. OpecŻyw 121, 40, 41v, 47, 86v [2 r.], 107 (19); TarDuch B2; RejKup o7; HistAl D3v, E3v, F, M7v; Owce moie ſłuchaiąć głoſu moiego i znám ié iá/ i chodzą za mną (marg) naſladuią mię (‒)/ a iá im dawám żywot wieczny MurzNT Ioann 10/27, k. 29v; KromRozm III 15; BielKom D8; Leop Num 32/15, 1.Reg 11/7, Mar 10 arg, Luc 18/43, Act 12/9; Vestigiis alienis insistere, Naśladowáć kogo/ dzierżeć ſie czyich tropów. Mącz 397a, 385c; RejAp 121v, 160v; Ná Mátheuſzá záwołał/ wſtań á náſláduy mię. RejPos 147v, 45, 45v, 66, 67v, 80 (19); RejZwierc 271; Ieſli chceſz być doſkonáłym/ idź przeday wſzyſtko co maſz/ á náśláduy mię [veni, sequere me Vulg Matth 19/21] WujJud 143v, 123v, 143v; WujJudConf 130v; HistHel C4v; CzechRozm 234; SkarŻyw 55, 38 [2 r.]; KochTr 5; Albo móy myśliwcze tedy/ Pokwáṕ ſye do domu kiedy: Albo mnie ćiężko nie będźie/ Ciebie náſzládowáć wſzędźie. KochSob 64; ArtKanc D13v; Calep [971]a; Phil O; KochCn B4v; WujNT przedm 34 [2 r.], s. 155, Luc 9/49, s. 233, Xxxxx2, Zzzzzv, Aaaaaa; SiebRozmyśl Hv [2 r.], K2v. Cf naśladować kogo dokąd.

naśladować kogo dokąd (2): Dziwna opátrzność Páńſka nád tymi/ ktorzy Páná Chriſtuſá ná puſzczą/ ná wywołánie/ y do więzienia náſláduią. WujNT 232; KlonFlis E3.

W różnych połączeniach strukturalnych z czasownikami oznaczającymi ruch; najczęściej typu: [kto] szedł (a. [kogo] wiedziono) a [ktoś (go)] naśladował (17): A kiedy go vłápiono/ Do ſzubienice wiedziono: Mátká go náſladowáłá/ Tey przygody żáłowáłá. BierEz L4, B3; gdy vzrzeli ijże ſie tak rychlo pochwácila ij wyſſla: naſladowali iey OpecŻyw 67v, 26, 49, 112v; Ceſarzu wielki/ [...] gdzieſzkolwiek ſie obroćicie/ Máieſtatu wáſzego będziem naſládowáć HistAl G7, D3v, E3v [2 r.]; RejPos 1v, 45, 66v, 67v, 80, 254v; Poſłowie tákże ziemſcy s poſpolſtwá iecháli/ A Legatowie s cudzych ſtron náſládowáli. StryjWjaz B3v.

W przeciwstawieniu: »opuścić ... naśladować« (8): A gdy ſie dokonały gody/ pán Iezus wezwál Iána naſtronę ij rzekl. Opuſtz tę mánżolkę (tzuſs żonę) a naſladuy mię OpecŻyw 4 1v, 40, 86v; A przypłáwiwſzy ony łodzi do brzegu/ opuśćiwſzy ono wſzytko/ náſládowáli ſą iego. RejPos 174, 173, 276v; WujJud 143v; WujNT Xxxxx2.

W porównaniu (1): bo pochlébce/ pókiś w ſczęśćiu/ iáko ćień w iáſny dźień/ ták ćię náſzláduią KochCn B4v.

naśladować kogo, czego (4): pan bog będzie panował w domu Iacobowym [...] to ieſt w pokoleniu tych kthorzy patriarchy Iacoba naſladowali. WróbŻołt S7v; PaprPan C4; KochPs 26; Niechay y Aſzkanius lath doroſcie ſwoich/ Ze náſládowáć potym/ będzie mogł ſpraw twoich. PudłDydo B4v.

naśladować co (1): Adolescentiae senectus obrepit, Młodość wnet ſtárość náſláduye. Mącz 352c.

naśladować kogo (G a. A) (1): po cżłowiecżey śmierći/ cżáſem zoſtawáią ſynowie ktorzy oycow náśláduią KuczbKat 60.

W przeciwstawieniach: »uprzedzić, ustępować ... naśladować« (2): RejPosWiecz² 90v; Dźiéń vſtáwicznie nocy náſzláduiąc/ Noc tákże dniowi/ wzaiem vſtępuiąc/ Opátrzność páńſką iáwnie wyznáwáią KochPs 26.

naśladować kogo, czego (224): TarDuch B5v; Turkowie ktorzi naſladuią ſecti Machometowey poſzli z grubych ludzi WróbŻołt cc2, E6v; RejPs 166v, 177v; SeklWyzn 3v; KromRozm II v4; KromRozm III C2v; (nagi) Praca mowi. (‒) Młodzyeńce ia rádzę tobye/ Pomni ſie miey mnie przy ſobie/ Náſladuy moich vrzędow/ Chceſzli vść wſzech świeckich błędow BielKom D6v; [jeśliby dzieci były nie według prawego małżeństwa] tedyć máthki rádſſey náſláduyą [a] nye oycá GliczKsiąż B8; SeklPieś 32; KrowObr 206; RejZwierz 130; BibRadz Ex 23/24, I 123c marg; [krześcijaństwo skarży na papieża i jego naśladowce] yż oni więcey błędów náſláduią/ niż prawdziwego piſmá ſwięthego BielKron 216, 200, 346, 387v; GrzegRóżn E2v; KwiatKsiąż C, Q2; Cui assensi sunt ad unum, Którego mniemánia wſzyści náſládowáli/ to ſie ym zdáło co y yemu. Mącz 383a; Sequax, Náśiáduyąci/ któri zwłaſczá łatwie czego náśláduye/ łatwie ſie vwieść da. Mącz 384d, 383a; SienLek 10v; RejAp 83; RejPos A5v [2 r.], 7, 9v, 30, 117 (14); KuczbKat 160; WujJud 38, 41v [2 r.]; WujJudConf 38v; CzechRozm A6, 126v, 201v; ModrzBaz 61v; gdy ſię [...] pſowáć pocżęłi/ y rozmaitych kácerſtw náſládowáć/ w ręce pogáńſkie wpádli SkarJedn 165, 118, 316; Radbych był (powiáda) Ná zgodę wáſzę pátrzał/ lecż/ iż być niemogła Mnie nielża/ ieno więtſzey cżęśći náſládowáć. KochOdpr C2v; Długóż rzeczy znikomych náśládowáć chcećie? Y ledá wiátru głupi chwytáć ſye będźiećie? KochPs 6, 179; StryjKron 667; NiemObr 73; Day to Pánie miłośćiwy/ byſmy nic nie wątpili/ náśláduiąc głoſu wierney twey świętey Ewánieliey. ArtKanc L3v; WujNT ktv, s. 825; SarnStat 554, 561. Cf Zwroty.

naśladować kogo, co (2): KromRozm I G3v; kto do tych trzech [osób Trójcy św.] pewnych podrzuca czwartego By śię z tych Trzech náſzydźił ten czártá ſprosnego Synem ieſt/ á dáleko bárzo odſtępuie Od prawdy Kryſthowey/ w thym ſam ſię náſláduie. GrzegRóżn O2v.

naśladować kogo (G a. A) (199): A ktoregoby [radzce] cnym nieznał/ Aby go nie náſládował BierEz G; Tys panie boże náſs przykázál/ Ktomi ſluży niecháy mię naſladuie OpecŻyw 180v, 56 [2 r.], 171; OpecŻywPrzedm C4; OpecŻywSandR nlb 3; BielŻyw 69; RejPs 49v, 74, 80, 102v, 189 (8): SeklKat I2, X3v; RejKup g4v, cc2v, ee7v; KromRozm I E3; MurzNT 29v; KromRozm II e2v, ſ4v; Yam yeſt ſwyátłoſć ſwyátá rozumyey przez náukę ſwoyę á ewányelią: kto mye náſláduye [qui sequitur me Vulg Ioann 8/12] nye chodźi w ćyemnoſćyach. KromRozm III B8v, N6v, O4; GliczKsiąż F; LubPs B; Leop Deut 1/36, 2.Par 13 arg, 3.Reg 18/21, Prov 21/11, Soph 1/6, Zach 1 arg; BibRadz *7, Deut 13/4, I 351a marg, Ier 11/10, Luc 14 arg; my wiárę trzymamy ktorey nas Pan Kryſtus náucżył/ w ktorey nam zákázuie ſrodze cżárownikow náſládowáć BielKron 453, 78v, 82v, 84v [2 r.], [85²], 155v (9); KwiatKsiąż K4; Astipulator, Któri kogo náśláduye przizwala komu/ yednego s kim mniemánia yeſt. Mącz 416d, 176d, 384c, 420a; SienLekAndr a2v; Idźcie nieſláchetni przeklętnicy ná ony ſrogie mieyſcá ktore wam y s kſiążęciem wáſzym ktoregoſcie zá żywothow ſwoich náſládowáli ſą od wieków zgotowáne. RejAp 194, 88, 164v; HistRzym 116v, 126; A coż to ieſt náſládowáć go [Chrystusa]/ nic inſzego iedno mu wiernie wierzyć/ á nádewſzytko miłowáć. RejPos 144v, A5v, Bv, 10v, 20v, 67v (66); RejPosWiecz² 90v; KuczbKat 45, 280, 290; RejZwierc 258; WujJud 35v, 39v, 55v, 58, 116v (9); RejPosWstaw [110²]; CzechRozm 108v, 183v, 225 [3 r.], 225v [2 r.], 232v (12); SkarJedn 285; SkarŻyw 108, 189; CzechEp 52, 53, 65, 93, 131; NiemObr 140, 148 [2 r.]; ArtKanc A10v, B12, I5, I20, L8, M16v; GrabowSet B4; LatHar 308, 324, 426; KołakSzczęśl Cv; WujNT 35, Matth 10/38, 16/24, s, 81, 84 (20); WysKaz 26; PowodPr 40; KlonFlis E.

naśladować czym (2): NAoſtátek przyſzedł ſam Kryſtus ná świát/ ábyſmy [...] náſláduiąc dobremi vcżynkámi woley iego/ zaprzeli ſię rzecży ćieleſnych BibRadz *7; LatHar 435.

naśladować w czym (20): Ale nauki Poetow takież y Oratorow w kłamie naſladować niemamy. BielŻyw nlb 13; GroicPorz ii2; GrzegRóżn K2, O2v; RejPos 81v, 325, 325v; CzechRozm 247v; byłáby rzecz nieſłuſzna náſládowáć ich zdánia w wybierániu Krolá ſobie. StryjKron 667; CzechEp 65; NiemObr 18; WujNT Aaaaaa3; SarnStat 554, 561; Y to ćię proſzę bácżnie w ſtátki łáduy/ Hezyodá w tym mądrego náśláduy/ Ktory ták vcży/ mieyże to ná piecży/ Bo bárzo k rzecży. KlonFlis E. Cf »we wszem naśladować«.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): A ták obácż iż v niego nic nie ieſt wdzięcżnieyſzego iedno tho/ ábychmy thego náſládowáli/ co ieſth wola ſwięta iego. RejPos 40.

W połączeniach szeregowych (19): Iedno mu też trzeba duphać Pylnie iego Laſki ſzukać. Iego woley naſladować Za dobrodzieyſtwa dziękować. RejKup d2v; KromRozm II v4; Náſláduyćież Páná Bogá wáſzego/ á boyćie ſie iego/ tegoż roſkazánia chowayćie/ á głoſu iego ſłuchayćie/ iemu ſłużąc á ſtáthecznie przy nim trwáiąc. BibRadz Deut 13/4, Ex 23/24; Bo iáko ſam Pan powieda/ iż nie kożdy kto woła zá mną pánie pánie wnidzie do kroleſtwá moiego/ ále ten owſzem rychley ktory cżyni/ pełni/ á náſláduie woley moiey. RejPos 29v, 83, 139v, 144v, 281v, 289v; WujJud 143v; MycPrz I [A3]v; CzechRozm 225v; ReszList 191; ArtKanc B, N10; Ieſli kto chce zá mną iść/ niech ſam śiebie záprzy/ y weźmie krzyż ſwoy/ á náśláduie mię. WujNT Matth 16/24, Mar 8/34, s. 154 marg.

W przeciwstawieniach: »opuścić (a. opuszczać) (26), odstąpić (a. odstępować) (10), strzec (2), wystrzegać się (2), nie dbać, być na odpor, odwracać się, przeciwić się, puścić, wiarować się, wystąpić, wzgardzać ... naśladować« (48): O zápłacie tych ktorzy wſſytko opuſciwſſy/ naſladuią pana Iezuſa. OpecŻyw 56, 56; OpecŻywSandR nlb 3; Iáko mamy wzgárdzáć możnoſći ſwieckie náſláduiąc páná bogá. RejPs Ff3, 74, 80; Bos go [Pana swego] wielie krocz opuſczal Czartas pilniey naſladowal. RejKup g4v; A ſnaċ ktemu wſyſczy pṙziſſlj Iż otwe Pjſma niedbali Mych wieczey naſladowali RejKup ſ7, cc2v; KromRozm I C4, D2v; MurzNT 58v; Cyeſſy ich/ y pobudza ku yednoſci y pokorze/ á iżeby ſye żydow ſtrzegli/ á yego náſládowáli nápomina KromRozm II c2v; KromRozm III N6v; Leop Soph 1/6, Zach 1 arg; BielKron 82v, 84v; GrzegRóżn O2v; RejAp 80; RejPos 30, 39, 40v, 82v, 117 (18); vcżynili złość przed ocżymá Páńſkiemi/ odſtępuiąc od woley ſwięthey iego/ náſláduiąc bogow cudzych y rády ich RejZwierc 258; [Bóg okazuje każdemu] co prawdá á co błąd/ cżego naśládowáć/ á cżego ſie wyſtrzegáć mamy. WujJudConf 38v; ModrzBaz 61v; CzechEp 52, 93; ArtKanc M16v, N3v; WY ktorzyśćie wſzyſtko opuśćili/ á náśládowáliśćie/ mię/ [...] żywota wiekuiſtego ośiádłość otrzymaćie. LatHar 426; WujNT 81, 212.

naśladować kogo, czego [w tym: w czym (15)] (181): Rozżáluy ſie tey panny dóſtoyné/ a iey vboſtwa naſladuy OpecŻyw 13, 14, 26v, 27, 54; OpecŻywPrzedm c4; PatKaz III 132v, 152, 153, 154v; GlabGad A2; KlerWes A2; H8v; RejPs 66, 175; KromRozm II kv; KromRozm II C6v; GliczKsiąż L7; LubPs aa5v; kiedyby Papież pokory Apoſtolſkiej náſládował/ tedyby tego Tytułu álbo przezwiſká Panu Kryſthuſowi nie wydzierał KrowObr 13v; Leop Deut 18/9, 4.Esdr 15/47, Sap 4/2; BibRadz *3, Lev 18/30, Deut 18/9, 4.Esdr 3/26, Sap 4/2; BielKron 82, 83; KwiatKsiąż O2; Quorum aemulari exoptat negligentiam, potius quam istorum obscuram diligentiam, Których ón dáleko woli niedbáłośći náſliádowáć niżli tych skritych á nieznákomych pilnośći. Mącz 316a, 51d; ktokolwiek iákiey iego cnoty/ choć z dáleká náſládowáć mogł/ ten káżdy/ ábo wielkim cżłowiekiem vroſł/ ábo w dziwnej miłośći ludzkiey vmárł GórnDworz B7v, E7; RejPos 314v; BiałKat 148v, 151; WujJud 135; zgołá náſláduymy ſług tych/ ktorym gdy Pan wodę przynieść roſkazał/ wnet go vſłucháli RejPosWstaw 44v; BudBibKaw A2v; WierKróc Av; CzechRozm 12βv, 201v [3 r.]; Bo/ á coż inſzego ieſt mśćić ſię krzywdy/ iedno náśládowáć [imitari] złośći tego ktory pirwey obráźił? ModrzBaz 68, [41]v, 42, 61v; KochPs 73; Tá młodziuchno owdowiawſzy/ wiecżną cżyſtość P. Bogu/ náſláduiąc mátki ſwey/ obiecáłá. SkarŻyw 195, 62, 185, 202, 263, 456 (10); CzechEp 62, 140; NiemObr 82, 97; Ia wolę prawdę głupią niż wáſzych chytrośći Náſzládowáć ZawJeft 36; A mnie k temu wſzytkiému godźi ſie gotowáć/ Iżbych mógł oycowſkiégo męſtwá náſzládowáć. GórnTroas 21; Láćińſki tłumácz náſládował podobno lepſzego y prawdźiwſzego Graeckiego exemplarzá. WujNT przedm 11; Haeretycy dziśieyſzy náśláduią niezbożnośći Zydowſkiey y Pogáńſkiey WujNT 60, przedm 9, 15, 16 [2 r.], s. 243, 288 (12); SiebRozmyśl Mv; SarnStat 1264; SkarKazSej 661b; Wſzák mędrzec każe náśládowáć mrowki/ Idźże też y ty przyrodzonym śladem/ Zá chytrym gádem. KlonFlis E3. Cf Zwroty,

naśladować kogo, co [w tym: w czym (3)] (11): GliczKsiąż O; Cżáſu krolá Sálomoná krolował Smerdes/ [...] ktory Rzecżpoſpolitą y práwá Egipcżánom vſtáwił/ ták iż y Solon Grek y Włoſzy wiele iego praw náſládowali. BielKron 8v; WierKróc A3; CzechRozm 51; y powiedział iey áby Iezábelę w wydzieraniu tey winnice nienáſladowáłá SkarŻyw 88; ták wielki gniew ná ćiáło ktorego [!] do grzechu wiodło/ chwálić y náſládowáć bárzo ſię godzi. SkarŻyw 321; ActReg 114; Calep [507]a; WujNT 509, 777. Cf »[czyj] żywot naśladować«.

naśladować kogo (G a. A) [w tym: w czym (79)] (187): Oracż niegdy w mieśćie chodząc A na ſtany ludzkie pátrząc: Nácżął ſam z ſobą rozmawiáć/ Ktorychby miał náſládowáć BierEz Pv; OpecŻyw 77, 130v, 135; OpecŻywPrzedm C3v; TarDuch B7v; Tego chwal á naſladuy ktoryby chciał vmrzeć mogąc być żyw. BielŻyw 145, nlb 15 [2 r.]; RejPs 34v; KromRozm I F2; MurzNT 28v; KromRozm II f2, t4v; KromRozm III B5v, H8; GliczKsiąż C8, E2v, E6v, F4v, F8, I4v, Kv; LubPs Y3v, bb6; KrowObr 6, 72 [2 r.], 79v, 190; Náſláduyże iedno tych ktorzy w ſwey zacności/ Wiedli záwżdy ſwe ſtany w zacney pocżćiwośći. RejWiz 3v, 111v; BibRadz *4v, *5v, I 121, 4.Esdr 15/46; ty zyemie Pan Bog Pogáńſkie dla złośći ich á báłwochwálſtwá im wzyął á wam dał/ tákież y wam może vdzyáłáć/ ieſli ich náſládowáć będzyecie. BielKron 45; á vcżynił to Ceſarz Máximilian nie nowym przykłádem/ ále przodów ſwoich náſládował BielKron 231, 79v, 86, 219v; KwiatKsiąż F3, P; Graecos imitari, Náſláduyę Greków álbo ſie vczę po grecku. Mącz 148a, 20c, 110c, 166a, 393c [2 r.], 418d; OrzQuin C3v; GórnDworz H2v, L4v, Gg4v; HistRzym 84; RejPos 70v, 177v, 281v, 337, 339v; BiałKat 35v, 148v, 331; KuczbKat 100, 435; RejZwierc 271; WujJud 58, 83, 89, 189, 209v, 242, 247v; RejPosRozpr c3v; RejPosWstaw [110²]; HistHel D2v; CzechRozm 54, 68v, 83v, 225, 233; Boć to podał Páweł S: ktorego ia náśláduię [quem ego authorem vehementer sequor]/ gdy ták piſze: Vcżynku ſwego niech doświadcży káżdy ModrzBaz 58v, 5v, 11v, 29v, 54, 79; SkarJedn 54, 126, 140, 306, 352 (8); Apoſtoł ták ſwych wzywa: Náśláduyćie mnie iáko y ia Chryſtuſa náśláduię. SkarŻyw A5v, 28 [2 r.], 29, 32, 35, 185 (19); StryjKron 1, 385; CzechEp 14, 47, 49, 51 [2 r.], 52 (17); NiemObr 20, 72, 96, 99, 139 (10); KochMarsz 155; WerGośc 265; PaprUp D2v, H2v, I; Phil B, P, R3; GórnTroas 50; KochFrag 25; LatHar +10, 196, 323, 351; Nie żeby nam to wolno nie było: ále żebyſmy wam ſámi śiebie ná wzor dáli/ ábyśćie nas náśládowáli. WujNT 2.Thess 3/9, przedm 16, s. 8, 56, 193, 252, 259 (20); SarnStat 59, 1306; O mytnicy/ poborcy/ lichwiárze/ łákomcy/ náśláduyćie tego Zácheuſzá. SkarKaz 457b, 85b, 349b; Náśláduyćie one^go Chrześćijáńſkiego krolá/ ktory z woyſkiem wyćiągnąwſzy/ ná chorągwi ſwoiey námálowáć kazał ptaká SkarKazSej 670a, 661a, 690b. Cf naśladować kogo około czego, kogo czym.

naśladować kogo około czego (1): Przetho by około nakłádow lepiey náſládowáć vczonych w Práwie GroicPorz dd3.

naśladować kogo czym (1): obatzmy ieſli tho tzynićie/ co Kryſtus Syn Boży roſkazał/ ieſli pokorą Páná Kryſtuſá náſláduiećie KrowObr 6.

naśladować kogo, czego po przeczeniu [w tym: w czym] (47): KromRozm I E; Nye będźyeſz náſládował zgráye/ iżebyś źle czynił KromRozm II q2v, dv; KromRozm III M6v; LubPs Kv; KrowObr 240; BibRadz Prov 3 arg, Os 4 arg; BielKron 173v, 194v, 419v; GórnDworz E6v; WujJud 104; ModrzBaz 14, 88, 103; SkarJedn A4v, 165, 234, 330, 353, 401; Ludzkich wywrotów nie náśláduię/ To vſty mówię/ co w ſercu czuię KochPs 21; Nienáſláduy Pháráonowey zátwárdziałośći/ ábyś znim ná dno piekielne pogrążony niezginął. SkarŻyw 168, 47; Zowąc ſię Piotrowym namiástkiem onego nie náśláduie. CzechEp 107 marg; Dla tegoć ono y Piotr ś. w tym ſię oświádcża/ jż nie náſládowáli baiek ſubtylnie zmyślonych/ opowiedáąc moc Páná Iezuſá Chriſtuſá CzechEp 208, 38; NiemObr 8, 142; GórnRozm G4; Czemu nie náſzládowáć mężnéy Amázony/ Co biłá Greki/ bróń iéy/ nie miáłá obrony GórnTroas 47; KochPij C3 [2 r.]; WujNT Matth 23 arg, s. 99, 232. Cf »[czyich] postępkow naśladować«, »przykładu [czyjego] naśladować«, »spraw [czyich] naśladować«.

naśladować w czym (110): Serce téż moie pyſſné/ racż zmienitz ku ſwięté pokorze/ ijżbych cie w niéy przez wſſytek cżas żywota mégo naſladowál OpecŻyw 135, 130v; OpecŻywPrzedm C3v; PatKaz III 132v, 152, 154v; KlerWes A3; KromRozm I D4v, F2; KromRozm II dv, f2; ten koſćyoł zowyemy koſćyołem [...] krzeſćiyáńſkim/ náſláduyąc w tym páná Kryſtuſá/ ktory ſam ij koſcyołem ſwym v Máthuſſá S. názwał. KromRozm III B5v; Niechby wtem náſládowáli oracżow/ ktorzy náſiawſſy zboża/ nye záraz gdy wznidzye onego żną álbo ſieką/ ále gdi ſie yuż będzye godziło. GliczKsiąż I4v, C8, E6v, F4v, F8; LubPs Kv, Y3v, bb6; KrowObr 6, 79v; RejWiz 111v; BibRadz *4v; BielKron 219v; Exemplo alicuius facere, Naśladowáć kogo w czym/ Ták czynić yáko kto. Mącz 110c; Degenero, Odradzam ſie od ſwego rodzáyu/ to yeſt/ nie náſláduyę w záchowániu y w cnocie, Mącz 143d, 393c, 418d; GórnDworz E6v, H2v, L4v, Gg4v; RejPos 70v; KuczbKat 100, 435; Co też wáſzy bacżąc/ przed tym ſie máłą trzodą rádźi zwáli/ náśláduiąc w tym Ewángeliey WujJud 135, "83, 104; RejPosRozpr c3v; lecż y ten/ oycá náſládował. W tey ſproſnośći pogáńſkiey/ iż báłwány chwalił/ A ſwą myſl y też ſerce/ od Bogá oddalił. HistHel D2v; WierKróc Av, A3; ále ſie też y náſládowáć/ w tym co ſam ná przykład wſzyſtkim vcżniom ſwym [...] iáko Pan/ po ſobie zoſtáwił/ kazał CzechRozm 225, 54, 83v, 233; ModrzBaz 103; Y pułtorá tyśiącá lat Zydom nie pomaga/ iż ſwych przodkow w niedowiárſtwie náſláduią. SkarJedn 354, 243, 330, 378, [d10]; SkarŻyw 88, 185, 459, 593; TALes záś Mileſius/ [...] wſzyſtki rzeczy z wody być ſtworzone wywodził/ náſláduiąc w tym podobno Homeruſſa wſzyſtkieÿy dawnieyſzey Philoſophiey Autora StryjKron 1; CzechEp 49, 51, 65, 316 [2 r.], 336 (9); NiemObr 8, 99; bym go rad/ iáko y w rymie náſzládował. KochMarsz 155; WerGośc 265; Dźiwna to rżecz ieſt/ ze wy Polacy cudzoźiemcow w rżeczách dobrych náśladować niechcećie. GórnRozm G4; PaprUp D2v, H2v; Phil B, P, R3; GórnTroas 50; KochPij C3; Tegom téż pewná/ że mię nie miłuie: Niémam mu zá złé/ mnie w tym náſzláduie. KochFrag 25; LatHar +10, 351; WujNT przedm 16, s. 252, 509, 660, 799, 869; Byśćie [...] w czyſtośći/ y w cnotách świętych ſię kocháły/ A téy to świętéy pánny/ w tym náſzládowáły. SiebRozmyśl Mv. Cf »naśladować w pisaniu«, »w postękach [kogo] naśladować«, »w sprawach [kogo] naśladować«, »we wszem naśladować«, »w żywocie [kogo] naśladować«.

Ze zdaniem dopelnieniowym [w tym z zapowiednikami: tego (6), w tym (4); zaimek względny (7), aby (2), iż] (10): OpecŻyw 51; Bo coż inſſego yeſt dzyecyę zgorſſyć/ yedno mu s ſiebye zły przykłád [...] dać/ áby też tego náſládowáło/ coby v nas álbo vſlyſſáło/ álbo vyrzáło. GliczKsiąż D7v; [Luter pisał listy do papieża] áby go też wtym nikt nienáſládował iż popędliwie ná Stolec Papieſki piſał BielKron 194v; OrzQuin C3v; BielSpr 35v; WujJud 245, 247v; SkarŻyw 194, 321; co dobrego w tych źiemiách ieſt/ náśládowáć tego niechcećie. GórnRozm D3.

W połączeniu szeregowym (1): Moim ty żyi przykłádem, moich obyczáiów Stároświetſkich náſzláduy y mocno ſię trzymay: A to coć przykázuię, pomni záwſze pełnić. CiekPotr 20.

W przeciwstawieniach: »opuścić, strzec się, wzgardzić ... naśladować« (3): OpecŻyw 14; BielKron 401; Bo to wſzytko ná cnotę należy/ rzecży złych ſię ſtrzec/ á zacnych ſpraw náśládowáć [vitiosa fugere, praeclara autem aliorum facta imitando consectari]. ModrzBaz 61v.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: tego (3), to; zaimek względny (7), aby] (8): káżdy człek [...] ma tego náſládowáć áby był roſproſſczon ku weſćiu do ſtráconey oyczyzny twoiey. RejPs 181, 55v, 87v, 180; KromRozm I C; co ieſt vććiwego náſláduyćie KrowObr 225v; BibRadz Eccli 51/23; Abowiem czemu ſie będąc młodymi zwycżáiemy/ tegoſmy będąc ſtárſzymi zwykli náſladować KwiatKsiąż Fv.

W przeciwstawieniach: »strzec się (3), chronić się (2), opuścić (2), wiarować się (2), gardzić, odrzucać, odstawać, poniechać, wystrzegać się ... naśladować« (14): Trzecié rozmyſlanijé żywota Iezuſa miłégo/ naucżá nás cżego ſie mámy wiarowatz/ a cżego naſladowatz OpecŻywPrzedm C3v; RejPs 55v; HistAl K4v; KromRozm I H2, L2v; KrowObr 187; KwiatKsiąż H3v; BiałKat 136; ModrzBaz 136v; NiemObr 156; Chrońże ſię chćiwośći młodźieńſkich: á náśláduy ſpráwiedliwośći WujNT 2.Tim 2/22, s. 518, 595, 1.Tim 6/11.

W charakterystycznych połączeniach: naśladować cichości, lubości (2), miłości (4), niecnoty, niezbożności, nikczemności, pobożności (2), prawdy, prostoty, pychy, szczerości, występku; naśladować chwalebnie, prawdziwie, sprawnie, wybornie; naśladować sercem, usiłowanim.

naśladować kogo, czego (13): [drozd] na Wioſnę w ſpiewaniu ſwoiem dziwne tenori wypuſzcża tak iż też cżłowiecżego ſpiewania barzo naſladuie FalZioł IV 25c, V 54v; GliczKsiąż Q3; BibRadz I 7a marg; KwiatKsiąż B3v; Hyena genus animalis, Zwierzę Africkie które człowieczego głoſu y wymowy násláduye. Mącz 160a; HistRzym 116v; niektore poſtronne narody/ wyobráżenia náſzych pieniędzy náśládowáły [figuram nostrorum nummorum imitati sunt]/ á tym ſpoſobem/ ſwoie do nas przynieśli ModrzBaz 34v; káżdego z oſobná káznodzieię/ głoſu y ſpoſobu náſláduiąc/ przed mnymi go opiſowaŁ SkarŻyw 308; Niechże tedy przeſtáną xięża Papieſcy tymi przykłády mordow ſwych tyrańſkich bronić/ gdyż im ták wiele ſłużą iáko Kocżkodanom ſpráwy ludzkie/ ktorych pod cżás náſláduią. CzechEp 52; KochDz 106; A ma náśládowáć żołwiá (iáko ſtárodawna przypowieść ieſt) który z twoiey ſzázuły nie wynidźie. WerKaz 290; KlonFlis E3.

naśladować co (2): imitatrix boni voluptas, Cnotę roſkoſz náſliáduye. Mącz l66a, 276b.

naśladować kogo (G a. A) (5): Patrizo, Czinić yáko ociec náſládowáć oycá Mącz 283d; Calag 119b; CzechRozm 220 [2 r.]; Calep 762a.

naśladować w kim czym (2): Nye dobrze tedy cżynyą nyektorzy rodzicy/ ktorzy ſynowi ſwemu poſtánowyonemu pilnosći á prace ſwey nyeohcą okázáć. Snadź wtem náſláduyą ptáſtwá GliczKsiąż Q3; CzechRozm 220.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): igráiąc nád morzem z dziećmi rowienniki ſwymi/ to co w kośćiele widziáł/ obycżaiem dziećinnym náśládowáć chćiał. SkarŻyw 388.

naśladować co (1): Tenże Páweł Tytowi roſkázuie/ áby on á nie Vrząd świecki/ áni lud poſpolity (ktorzy [!] [errata: ktory] vcżyć/ á nie náśládowáć go potrzebá) poſtánowił w káżdym mieśćie Kápłany. WujJud 146v.

Wyraz omawiany (1): Y w thym ſłowie náſládowáć możeſz ſie ſpráwić/ iż áni pożycżone áni nábyte nie mogą być ni od kogo/ ták iáko onym ſzalonym dzyewiczam było powiedziano RejAp 124v.