[zaloguj się]
[pdf]

NATYKAĆ (11) vb impf i pf

impf (8), pf (1), impf a. pf (2); impf: całe znacz, 1., w znacz. 2. Mącz (2); pf [inf] BielSpr 32v.

Oba a jasne.

Fleksja
inf natykać
indicativus
praes
sg pl
1 natykåm
3 natykają
praet
pl
3 m pers natykali

inf natykać (2). ◊ praes 1 sg natykåm (6). ◊ 3 pl natykają (2). ◊ praet 3 pl m pers natykali (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.

1. impf Zapełniać, wypychać czymś jakieś wnętrze, nadziewać; faszerować; (in)farcire Calep, Cn; effarcire, offercire Calep; confercire, differcire, effercire, infercire, refercire, saburrare, stipare Cn (6): Effarcio ‒ Wipełniam, natikam. Calep 350a, 408a, 532a, [726]a.

natykać co a. czego czym [= przez co] (1): w káżdą rurkę włożyć dwa gloty żelázá/ y zálitowáć Sloſarz ma obá końcá/ á w poyśrzodku ma wytrzeć dźiuręcżkę máłą/ ktorą po źiarnku prochu ruſznicżnego ma nátykáć/ áż będźie pełna rurká BielSpr 74.

Zwrot: »żyły natykać« = obżerać się (1): á gdy v nas przed Wielkąnocą/ ſą [...] vigilie/ poſty/ y ine duſzom zbáwienne vtrudzeniá: oni rániuchno iędzą [!] mięſo/ wino piją/ żyły nátykáią SkarŻyw 457.
2. impf i pf Wbi(ja)ć wiele czegoś ostro zakończonego w jakąś powierzchnię; pedare Mącz, Cn; impedare, praefigere Mącz; offigere, palare, statuminare Cn (5): Praefigo, Na przód wtykam/ Przed ſobą nátikam. Mącz 126d.

natykać czego (pl) (3): á ieſli chceſz nieprzyiaćielá vſtráſzyć/ pocżyń wielkie cżołá ná ſzerz y ná dłuż/ pośrzodek może być bes ludźi/ tylko drzewiec nátykáć/ będzie ſie zdać woyſko wielkie BielSpr 32v, 54v. Cf natykać czego w co.

natykać czego w co (1): iako [...] duſzni nieprzyiacielé nie tilko do komory ale téſz i do łoża iego przychodźili/ [...] i wpoduſkę mu ktorą pod głową miał/ igiełek natykali MurzHist Ov.

natykać czym (1): Impedo, idem quod Pedo, scilicet, Tyczámi nátikam. Mącz 286c.

Synonimy: 1. fasować, nabijać, nadziewać, napełniać, wypełniać; 2. nabić.

Formacje współrdzenne cf TKAĆ.

Cf NATYKANIE, NATYKANY

ZCh