[zaloguj się]
[pdf]

OBIĆ (15) vb pf

o jasne.

Fleksja
inf obić
praet
sg
3 m obił
plusq
sg
3 m był obił
imperativus
sg
2 obij
3 niechåj obije
impersonalis
praet obito
participia
part praet act obiwszy

inf obić (5). ◊ praet 3 sg m obił (5). ◊ plusq 3 sg m był obił (1). ◊ imp 2 sg obij (1). ◊ 3 sg niechåj obije (1). ◊ impers praet obito (1). ◊ part praet act obiwszy (1).

Sł stp notuje, Cn s.v. obijam komu gębę, Linde XVI – XVIII w.

1. Pokryć jakąś powierzchnię warstwą czegoś (zwykle tkaniną lub blachą), często dla ozdoby; obtexare, operire, texare PolAnt [w tym: co (11)] (12):

obić czym (9): Iuż ſtáynia/ iuż ſtodołá/ ták iáko może być/ Bo tám iuż y plewámi ściány może obić. RejWiz 153; Tákże Sálomon obił we wnątrz Dom ſczyrem złothem BibRadz 3.Reg 6/21, 3.Reg 6/21, 22, 4.Reg 18/16; Adornare Thalamum, Łóżnicę kobiercy obić Mącz 269c; ode tlá domv áż do piętrá obił śćiány drzewem (cedrowym) BudBib 3.Reg 6/15; GrabPospR K3v; Więc ná rybi xtałt/ wnet ſzkutę vrobił/ Y vdychtował/ y żelázem obił KlonFlis E4.

obić w co (1): Koſcioł w zamku obito pięknie w złotogłowy StryjWjaz Cv.

Przen [czym] (2): iákiemi iey [cnoty] pokoy ſpálerámi obić. RejWiz 8; Obiyże mu ie [serce gościowi, tj. Bogu] onemi oponámi pokory/ wiáry/ cnoty/ á ſtáłośći ſwoiey. RejPos 87.
2. Przybić do czegoś wiele przedmiotów [co czym] (3): Potrzebá téż thę ſkrzynię wnątrz dobrze Palmi obić Strum K2v; Widzę cáłé ſzyſzaki/ tarcze nieſkrwáwioné/ Widzę drzewá/ y groty nic nienaruſzoné. [...] Ráczéy gmách/ y łóżnicę tym niechay obiie KochFr 45.
Przen (1):
Szereg: »obić i ochędożyć« (1): iżeś ieſt koſcioł á przybytek Duchá ſwiętego. A tu ſie vcż iáko maſz ten koſcioł á ten przybytek obić y ochędożyć iemu/ iż nie świecżkámi áni krzyżyki RejPos 351v.
3. [Oderwać uderzeniem [co]: á obiwſzy potym glinę [z odlewanego przedmiotu]/ wſzyſtko to vlano naydźieſz SienHerb 604b; potym znośiwſzy go [len] do domv á náśienie obiwſzy/ chowáią pod dáchem Cresc 1571 188.]
4. [Omłócić [czego]: (nagł) Trituratio grochu (–) [W] Winczu obito grochu kop 7 InwBiskWłocł 1582/49, 50.]

Formacje współrdzenne cf BIĆ.

Cf OBBIĆ, OBICIE, OBITY

KW