[zaloguj się]
[pdf]

OBŻAŁOWANY (24) part praet pass pf

obżałowany (21), obżałowan (3).

Oba o jasne; -żå- (22), -ża- (2); -żå- : -ża- Mącz (5:2); -wå- (21), -wa- (3); -wå- : -wa- GroicPorz (4:2), SkarŻyw (1:1). ◊ W formach złożonych -an-. ◊ W formach niezłożonych -ån, -åna.

Fleksja
sg
mNobżałowany, obżałowan, obżałowån, obżałowany fNobżałowanå, obżałowana
Gobżałowan(e)go Gobżałowan(e)j
Dobżałowan(e)mu D
Iobżałowanym I
pl
N m pers obżałowani

sg m N obżałowany (12), obżałowan (2); ~ (praed) obżałowån GroicPorz (2), obżałowany (1) SkarŻyw. ◊ G obżałowan(e)go (1). ◊ D obżałowan(e)mu (1). ◊ I obżałowanym (2). ◊ f N obżałowanå (3), obżałowana (1); ~ (attrib) -å (2); ~ (praed) -å (1) GroicPorz, -a (1) SkarŻyw. ◊ G obżałowan(e)j (1). ◊ pl N m pers obżałowani (1).

Sł stp s.v. obżałować, Cn brak, XVI w. s.v. obżałować.

1. Przeciwko któremu wniesiono oskarżenie do sądu; reus Mącz, Modrz, JanStat (23): Brzemienna niewiáſtá obżáłowána [...] po ſkazániu ma być wolno záchowaná do tego czáſu áż porodźi. GroicPorz mm2v; POzwánemu tho nawięcey przyſtoi/ gdy będźie obżáłowan áby [...] prawdę zeznał GroicPorz f3v; Mącz 354d; SkarŻyw 305.

obżałowany o co (4): ieſli obwiniony ták ieſt oſyádły w ſwem Práwie/ żeby ſye oná oſyádłoſć ták daleko wynośiłá/ iáko ieſt dług/ o kthory ieſt obżáłowan GroicPorz m2v, n2 [2 r.], zv.

Ze zdaniem dopełnieniowym [że]: (2): Reus avaritiae, Obżałowány że bierze dáry od ludźi Mącz 354d, 354d.

Wyrażenia: »przed sądem obżałowany« [szyk 2:2] (4): N. obżáłowány przed Sądem o zámordowánie tego N. przywołány po pierwſze/ po wtore/ po trzećie/ po czwarte mimo práwo/ nieſtánął GroicPorz n2; Reus ambitus, Obżáłowány przed ſądem/ że przes vpominki czći/ zábiegánie y dáry yáką doſtoyność y vrząd chciał oſięgnąć. Mącz 354d, 354d, 403a.

»obżałowana strona« = pars reus Modrz [szyk 1:1] (2): przyśięgą ſie obżáłowána ſtroná wedle Grodu będźie wywodźiłá. SarnStat 906; ModrzBaz 87v.

Szeregi: »obwiniony i obżałowany« (1): Sordidatus, W żáłobie chodzący/ ták po zmárłych yáko po tych którzi ſą przed ſądem obwinieni y obżáłowáni. Mącz 403a.

»powodowy i obżałowany« (1): A naprzednieyſza ſędźiego powinnośc [!] ieſt/ ſpráwę oboiey ſtrony powodowey y obżáłowáney [causam partis utriusque, petitoris et rei]/ doſtatecżnie wyrozumieć. ModrzBaz 87v.

Przen (1):

W połączeniu szeregowym (1): przeſzłey nocy [...] Wilhelm Krol Angielſki ná ſąd Boży wezwány/ obżáłowány y oſądzony ieſt. SkarŻyw 336.

a. W funkcji rzeczownika (6): UstPraw K3; Obżáłowány namniey ſię niemiał zá krzywoprzyśiężcę ModrzBaz 86; Bo ná káżdem ſądźie trzy oſoby máią być/ powodowa ſtroná/ obżałowany/ á ſędźia [petitoris, rei et iudicis]. ModrzBaz 88v, 86 [2 r.]; przed którémi Komiſsarzmi/ zá Innoteſcentią ich á Mándatem náſzym/ będźie winien káżdy obżáłowány ſtánąć SarnStat 843, 906.
2. Którego opłakano (1): Fletus, Obżáłowány/ Opłákány. Mącz 130a.

Synonimy: 1. obwiniony, oskarżony.

Cf NIEOBŻAŁOWANY, OBŻAŁOWAĆ

DDJ