Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [OBŻYWIAĆ SIĘ]

Następne hasło: OBŻYWICIEL »

OBŻYWIAJĄCY (12) part praes act

o prawdopodobnie jasne (tak w ob-); a jasne.

Fleksja

sg
m	N	obżywiający	f	N	obżywiającå
	A	obżywiając(e)go		A	obżywiającą
	I	obżywiającym		I
	L			L	obżywiając(e)j

sg m N obżywiający (3). ◊ A obżywiając(e)go (2). ◊ I obżywiającym (2). ◊ f N obżywiającå (3). ◊ L obżywiając(e)j (1). ◊ A obżywiającą (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Obdarzający życiem, czyniący żywym (9)
- a. O życiu duchowym, włączeniu do wspólnoty Chrystusowej (5)
2. Karmiący, posilający; przen: o Eucharystii (3)

1. Obdarzający życiem, czyniący żywym (9):

obżywiający kogo, co (3): Nie Bog iáki przedtym z ſámego śiebie będący/ z śiebie wſzytko máiący: y inſzych z śiebie ſámego obżywiáiący: iáko błądząc X.K. cżęſto powtarzáiąc w tę iednę ſtrunę bije CzechEp 291; y także to Ceſárſtwo Rzymſkie beſtyą názywa/ y rogi iey też/ y korony przypiſuie [...] przy ktorey záraz drugą beſtyą wyſtáwia/ wſzytkę zwierzchność pierwſzey beſtyey po ſobie pokázuiącą. A nawet Potym/ obraz pierwſzey beſtyey obżywiáiącą. CzechEp 374; ArtKanc K8.

Wyrażenie: »żywot obżywiający« (1): Krolu niebieſki [...] TYŚ ieſt żywot obżywiáiący/ słodce ſmutne ćieſzący ArtKanc D3v.

a. O życiu duchowym, włączeniu do wspólnoty Chrystusowej (5):

obżywiający kogo (1): kiedyby w nich byłá prawdźiwa wiárá/ doználiby Chryſtuſá w ſobie mieſzkáiącego/ y onych duchem ſwoim rządzącego y obżywiáiące^go NiemObr 45.

W przeciwstawieniu: »zabijający ... obżywiający« (1): Zakon [Mojżeszów] był literą zábijáiącą/ Ewanielia duchem obżywiáiącym CzechRozm 94v; [BudUrzęd 44].

Wyrażenia: »duch obżywiający« (1): CzechRozm 94v cf W przeciwstawieniu.

»obżywiająca łaska« (1): Abowiem nie inſzy ieſt Pan Chriſtus/ áni ſie odmieni iego święte Ciáło/ ále moc poświęcenia/ y obżywiájąca łáſká w nim trwa vſtáwicżnie. WujJud 241.

»obżywiająca ofiara« = śmierć Chrystusa dająca życie wiernym (1): Apoſtołowie Boży [...] żywe ſłowo przepowiedáiąc/ ktore byli ſwemi ocżymá oglądáli/ przy chwálebney/ ſtráſzliwey/ niepokaláney y obżywiáiącey ofierze/ roſkazáli cżynić pámiątkę tych ktorzy pomárli w wierze. WujJud 239v.

»prawda obżywiająca« (1): ieſt prawdá ſłow páńſkich obżywiáiąca káżdą vtrapioną duſzę. LubPs aa5v marg.

2. Karmiący, posilający; przen: o Eucharystii (3): Syn Boży złącżáiąc śie z właſnym ćiáłem/ obżywiáiącym ie vcżynił. KuczbKat 180; WujJudConf 103.

obżywiający kogo (1): śiłá iego álbo moc ná nas y w nas przychodząca/ y nas obżywiáiąca/ nie źle mogłá by być rzecżoná z iſtnośći iego WujJudConf 256.

Synonimy: 2. karmiący, posilający.

Cf OBŻYWIAĆ, OŻYWIAJĄCY

DDJ