[zaloguj się]
[pdf]

ODPĘDZENIE (15) sb n

-enie (14), -ęnie (1).

o oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N odpędzenie
D odpędzeniu
A odpędzenié

sg N odpędzenie (5); -é (2), -(e) (3). ◊ D odpędzeniu (6). ◊ A odpędzenié (4); -é (1), -(e) (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde brak.

1. Zmuszenie siłą lub groźbą do opuszczenia jakiegoś miejsca, niedopuszczenie do zbliżenia się; depulsio Mącz, Calep, Cn; repulsus Mącz, Cn; propulsatio Calep, Cn; fugatio PolAnt; remotio Cn (12): Depulsio, Oddalenie/ Odbicie/ Odegnánie/ Odpędzenie. Mącz 287b, 287c; Calep 307a, [861]a.

odpędzenie kogo (1): Wrzáſkliwa y ſzczebietliwa niewiáſtá ma być ſzukáná ku odpędzeniu nieprzyiaćioł BibRadz Eccli 26/31.

Przen: Uchronienie się przed niebezpieczeństwem zagrażającym ciału lub duszy [czego] (2): Ná odpędzenie cżárow niema ſię nikt do cżárow vćiekáć. SkarŻyw 36 marg; ná odpędzenie pokuſy/ y pomſtę nád cżłonkiem przez ktory wzgorſzenie wziął/ rękę onę od niewiáſty cáłowáną ſobie vćiął. SkarŻyw 319.
a. Odparcie ataku zbrojnego, obrona [czego] (4): gdźieby naiazd nieprzyiaćielſki ná rzeczoné Kroleſtwo zkąd przypadł: tedy ſzláchtá Koronna ku odpędzeniu [ad repellendum JanPrzyw 5] ich ſrogośći ma ſie záſtáwić ze wſzytką mocą. SarnStat 130 [idem (3)] 135, 451, 883.
b. Obronienie przed diabłem [kogo] (1): doſtał po iey śmierći pálcá iednego tey świętey/ y długo iy ná ſzyi noſząc/ dárował go Papieżowi Grzegorzowi dziewiątemu/ ná odpędzenie duchá bluznierſkiego/ ktorym ten Papieſz był bárzo ſtrapiony. SkarŻyw 584.
2. Przepędzenie na inne miejsce [czego] (1): Abactus – Guałtowne odpędzenie, wikradnienie bijdła. Calep 5a.
3. Wyleczenie dolegliwości [czego] (2): vdawáli ſye do nich [do wód] zdrowi/ dla roſkoſzy á ochędoſtwá/ á chorzy prze odpędzenié choróby. Oczko 12; Fenitrum ieſt źiołeczko/ mocy bárzo wielkiey/ Práwie ku odpędzeniu/ tey grubośći [cery] wſzelkiey. PaxLiz D2v.

Synonimy: odegnanie, 1. odbicie; a. odparcie.

Cf [ODPĘD], ODPĘDZIĆ

MM