»rozlanie krwie« = zabicie, zamordowanie poszczególnych osób; effusio sanguinis Vulg [szyk 13:11] (24): WróbŻołt 13/3; RejPs 86; Záſwiecą ſie po wſzech polach obłyſiáłe głowy/ Co ná roźlanie niewinney krwie były gotowy. LubPs gg6, ee5v; RejWiz 188; Leop Eccli 27/16, Ier 22/17, Rom 3/15; BibRadz Rom 3/16; A ták mizernie ći dwá brácia zginęli/ á ſnadź dla niewinney krwie roźlania/ ktorey Pan Bog długo żadnemu nie ćirpi. BielKron 128, 241, [332²]; Mącz 367b; RejAp 133v; BiałKat 168v; BielSpr 61; NiemObr 134; GórnTroas 57; A ieſliby krwie roźlanie ſie ſtáło/ ná gárdle karáni [...] bydź máią. SarnStat 120 [idem] 962; Y podobno dla tego ludźie áż do potopu źwierząt żadnych nie zábijáli [...] áby zábijáiąc źwierzętá/ do okrutnośći ſię nie zwyczáili/ y potym ſię do roźlania krwie ludzkiey nie ſpoſobili. SkarKaz 314b; Boże áby ſię tákich [zdrajców Rzeczypospolitej]/ iáko monſtrow iákich/ máło náydowáło/ ktorzy ſrożſzey niźli beſtye nieludzkośći y krwie roźlania pełni ſą SkarKazSej 670a, 687b.

»rozlanie krwie« [w tym: czyjej (21); „niewinnej” (5)] = wojna, walka, masowe mordy; strages BartBydg, Miech; effusio sanguinis JanStat [szyk 28:28] (56): BartBydg 151; woyſko Tatarſkie [...] na polaki ſie obroćilo, [...] y rozerwawſzi ich vph wielkie rozlanie krwie vcżynili MiechGlab 11; Diar 86; LubPs ee2 marg; KrowObr 39v; RejWiz 174v; [cesarz Karol] Widząc wielkie roźlanie krwie Krześćiáńſkiey co daley to bárzyey/ vmyſlił lud wielki wywieść z Hiſzpániey przećiw Turkom BielKron 191v; przed miáſtem kilko thyſięcy ludu poráźił Kſiążę Lotárińſkie/ y ná drugich mieyſcách takież krwie rozlanie niemáłe ſię ſtáło/ gdy ſie byli chłopi przećiw pánom ſwoim zmowili/ cżyniąc ſnimi o wolność Krześćiáńſką. BielKron 284; gdzie tám [na Węgrzech] vſtawicżne krwie rozlanie krześćiyáńſkiey od nieprzyiaćioł Kryſtuſowych opływáć nie przeſtáie BielKron [332²]v, 152v, 204v, 323, 410, 421v; RejAp 133; było z obu ſtron wiele krwie rozlania/ nákoniecz kiedy ſie ieſzcże znowu ſroga bitwá zácżąć miáłá GórnDworz Z2v; Ieden/ iż ſie nádziewał s tego wielkyego záburzenia á rozlania krwye ná zyemi: Abowyem wielka żáłość rodzicom/ gdy dzyatki przed ich ocżymá bywáią mordowány. RejPos 25v; BiałKat 339 [2 r.]; á teraz nie dawno we Fráncyey y we Flánriey hániebne krwie roźlania. WujJud 134; BiałKaz Iv; Pómśćił ſye pan ſpráwiedliwy Krwie niewinnéy roźlánia KochPs 13; SkarŻyw [407], 546; StryjKron 787; Bo żadna rżecz rychley nie zgubi Rzeczypoſp: iáko wnętrżna woyná/ á zwlaſczá gdy iuſz do krwie rożlánia prziydźie. GórnRozm C3; Zeby oznaymił ludźióm/ nie być ſye chćiwégo/ Do boiu/ do roźlánia krwie oboiéy ſtrony ZawJeft 12; [monarchowie] przez niemały czas wiedli zwielkim Litewskiego narodu krwie rozlaniem y samego skarbu W.X.L. nakładem, zktorego więcey niż pięć Milionow na Obronę tei Ziemie [Inflantów] wydało się. ActReg 41; [wiara Mahometa] byłá tá: áby nád roźlanie krwie Krześćiáńſkiéy/ wdźięcznieyſzą/ y milſzą ofiárę Bogu bydź nie rozumieli OrzJan 26, 120; záczym [tj. gdy nie przestrzega się pokoju] ginie chwałá Boża/ á roźlanié krwie wſzczyna ſie SarnStat 4 [idem] 1067; W náſzey Polſzce ſpoſpolitowáły ſie zwády/ naiázdy/ rány/ y mężoboyſtwá. [...] Y dla tegoż R.P. náſzá/ może bydź názwána Ciuitas ſanguinum, Miáſtem roźlania krwie PowodPr 67; SkarKaz 456b; CzahTr G4.

~W połączeniach szeregowych (7): Bo s tego [gniewów] przychodziły ony ſrogie walki/ dziwne mordy/ iádowite krwie rozlania/ naiázdy/ trućiny/ dziwne ſmierći/ ſrogie onych pięknych á sławnych miaſt zburzenie RejZwierc 76, 191, 244v; Sigmunt Auguſt [...] nie miecżem/ ogniem/ áni roźlanim krwie. Ale przez poddáne dobrowolne ich [Prusów]/ do Corony wáſzey przyłącżył. BiałKaz K3; Chłopi ſię ná ſláchtę y Pány ſwe rzućili/ Sláchtá ná Kſiążętá/ [...] przy cżym iákie morderſtwa/ iákie ſpuſtoſzenia/ iákie krwie roźlanie było/ ſą tego ieſzcze pámiętnicy ReszPrz 73; Poydą w ſwar o Chryſtuſá/ áż ſie imą záłby. Dopiroſz będzie wielkie wſzędzie krwie roźlanie/ Płácż/ vćiſk/ głody/ mory/ y prześládowánie. BielSen 10.

Przen (1): Oto [Apollo] dźiśia iuż pierwſze vcżynił potkánie/ Mężnego boiu pewne znáki krwie rozląnie [!]. WitosłLut A6v.~

»rozlanie krwie« [w tym: „niewinne” (6), „święte” (2), „okrutne” (1); czyjej (21)] = śmierć krzyżowa Chrystusa; sanguinis effusio Vulg [szyk 21:8] (29): My tedy mily panie proſimy ciebie [...]/ aby twé ſwięté krwie rozlánié/ niebylo nám na potępienijé/ ale na duſſné zbawienijé OpecŻyw 99; RejKup Ddv; Iſz bes rozlania krwie niebywa dane odpuſztzenie grzechow KrowObr 178, 71, 178, 182v, 218; BielKron 36; inácżey nie mogł być zbáwion narod ludzki/ iedno rozlaniem krwie niewinnego ċżłowiecżeńſtwá Páńſkiego. RejAp 52; RejPos 102v [2 r.], 106v, 107v; BiałKat 315v; SkarŻyw 2, 481; LatHar 679; WujNT Hebr 9/22.

~W połączeniu szeregowym (1): tobie N. odpuſztzam [...] y wſzyſtki inſze grzechy twoie/ dla zaſlugi/ ſmierći/ y krwie roſlania Páná Iezu Kryſtá Syná mego miłego. KrowObr 46v.

»rozlanie krwi(e)« [w tym: czyjej (5), dla kogo (1), dla czego (1)] = ofiara z życia a. odniesienie ran w imię czegoś [szyk 4:4] (8): RejPs 119; KrowObr 207v; Niech żaden zaſługámi ſye ſwemi tobie Krolu niebroni/ niech więźienia/ áni krwie roźlania ſwego nikt przed tobą niewſpomina/ niech ran ſwych potćiwych przed tobą nie vkázuie OrzRozm C4v; [o św. Wojciechu:] O nienáſycone miłośći Bożey ſerce/ małoliś iuſz był prac dla Chryſtuſa podiął? kto ćię z Polſki wygánia? yzali niewdzięcżność iáka [...]? Nic tákiego: iedno vprzeymą [!] miłość ku Chryſtuſowi/ ktorąś chćiał ná pozyſkániu duſz ludzkich/ y ná ſwey krwi rozlániu pokázáć. SkarŻyw 355, 356; Pokropiłem gránice Krwią moią tu twoie/ A zá to kożdy widźi dźiś nagrody moie. [...] Bog moy ſam nie przepomni roźlania krwie moiey CzahTr I2v.

~W połączeniu szeregowym (1): gdy widzieli [heretycy] iáko oney náuki [...] [św. Piotr z Werony] cżyſtym y świętym żywotem/ mężną śmierćią/ y hoynym krwie rozlanim/ dla prawdy Chryſtuſowey poćwierdził. SkarŻyw 374.

»rozlanie krwie« = krwawa ofiara sakralna (4): y cżynił naprzod Aaron ony pierwſze ofiáry od Bogá roſkazáne/ wbydle/ y rozlaniu krwie/ ktory ogniem ná cżyſtą y wdzięcżną wonność Bogu ſpalić miał. SkarŻyw 491.