[zaloguj się]
[pdf]

OPOWIEDACZ (11) sb m

opowiedacz (8), opowiadacz (3); opowiedacz BibRadz, RejPos (2), BudBib (2), ModrzBaz, Calep; opowiadacz Leop, LatHar, opowiedacz : opowiadacz WujNT (1:1).

Oba o oraz e prawdopodobnie jasne (jak w opowiedać); oba a jasne (w tym w drugim a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N opowiedacz
A opowiedacza opowiedacze
I opowiedacz(e)m
V opowiedaczu

sg N opowiedacz (2). ◊ A opowiedacza (2). ◊ I opowiedacz(e)m (2). ◊ V opowiedaczu (3). ◊ pl A opowiedacze (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) – XVIII w.

Ten, kto oznajmia, obwieszcza, rozgłasza, rozpowszechnia; apostoł; wyznawca; praeco Vulg, PolAnt, Cn; (ad-, an-, re)nuntiator Vulg, Cn; (prae)nuntius Modrz, Cn; preadicator Calep, Cn; laudator Calep; declarator Cn [w tym: kogo (2), czego (8)] (11): Leop Act 17/18; BibRadz 2.Petr 2/5; Praedicator Laudator, is qui aliorum virtutem fortitudinem, res gestas praedicat – Wyſławiacz opowiedacz. Calep 831b; SWięty Páwle Apoſtole/ opowiádácżu prawdy [...] przycżyń ſię zá námi do Páná Bogá LatHar 431; Zda ſię być opowiedáczem nowych (marg) obcych ábo cudzych. G. (–) bogow [Novorum daemoniorum videtur adnuntiator esse; nowych diabłów opowiádácżem Leop] WujNT Act 17/18; ále Noego ſámo oſmego opowiádáczá ſpráwiedliwośći [iustitiae praeconem; przepowiádácżá ſpráwiedliwośći Leop] záchował [Bóg]/ przywiodſzy potop ná świát niepobożnych. WujNT 2.Petr 2/5; [iże on [św. Jan Chrzciciel] nie był Kryſtuſem ále opowiádácżem iego. GilPos 222v].

W charakterystycznych połączeniach: opowiedacz nowych bogow, nowych diabłow, niebieskiej nauki, prawdy, sprawiedliwości (2), świętej światłości.

Wyrażenie: »opowiedacz dobrej nowiny, prawdziwej ewanjelijej« (2:1): ták ieſzcże tym więcey po iego [Jezusa] wſtąpieniu do niebá przeſládowáli [licemiernicy] Apoſthoły s. á ony wierne opowiedácże prawdziwey Ewányeliey. RejPos 21v; Ná gorę wyſoką w ſtąp ſobie opowiedácżu dobrey nowiny Cyionie/ wywyſz w śile głos twoy/ opowiedácżu dobrey nowiny Ieruſzalimie [evangelizatrix Siion ... evangelizatrix Ierusalaim; O Syon opowiedáiąca rzecży nowe ... o Ieruzálem ktore przynośiſz nowiny BibRadz]. BudBib Is 40/9.
Szeregi: »opowiedacz i pisarz« = nuntius et scriptor Modrz (1): iáko Páweł on niebieſkiey náuki opowiedácż y piſarz nápiſał. ModrzBaz 2.

»szafarz a opowiedacz« (1): iáko Pan zowie ſzáfárze á opowiedacże tey ſwiętey ſwiátłośći ſwoiey RejPos 338.

Synonimy: apostoł, obwołacz, oznajmiacz, oznajmiciel, powiedacz, przepowiadacz, wysławiacz.

Cf OPOWIEDAJĄCY

KK