« Poprzednie hasło: OPYTYWAĆ | Następne hasło: ORACTWO » |
ORACKI (3) ai
o prawdopodobnie jasne (tak w oracz); a jasne.
Fleksja
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | D | f | D | n | D | oracki(e)mu | ||
A | oracki | A | oracką | A |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | oracki(e) |
G | orackich |
sg m A oracki (1). ◊ f A oracką (1). ◊ [n D oracki(e)mu.] ◊ pl [N subst oracki(e).] ◊ G orackich (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde także XVII – XVIII w.
Przymiotnik od „oracz” ‘człowiek uprawiający ziemię, rolnik’ (3): Von dem acker vnd ſeyner zugehorung 16 Imiona rozlicznich rzeczy orackich. 16. Mymer1 [45]; [na 6 koni orackich małdrów [owsa] 14 LustrWpol I 17].
Wyrażenia: [»nasienie orackie«: a dla kthoregoś [człowieka] wſzytko ſtworzył/ przyrownawſzy go naſieniu oráckiemu [semini agricolae]. BibRadz 4.Esdr 8/44 (Linde).]
»piosnka oracka« (1): Burmiſtrz naprzód śpiewa Onę pioſnkę orácką; poſpolſtwo opiewa. KlonWor 15.
»stan oracki« (1): SkarKazSej 682a cf Szereg.
[Zestawienie: »Księgi orackie« = tłumaczenie tytułu poematu Wergiliusza „Georgica”: Neutra pluralia [...] Librorum nomina ut [...] Bucolica Skotopáſki, Georgica Xięgi Oráckie. AEneida Xięgi o AEneaſie etc. UrsinGramm 130.]
Szereg: »oracki abo kmiecy« (1): Koroná tá ty ſtany iáko członki w ćiele ſwoim záwżdy miáłá: Duchowny/ Senatorſki/ żołnierſki/ mieyſcki/ orácki ábo kmiecy. SkarKazSej 682a.
Synonimy: gburski, kmieci, kmiecki, kmiecny, kmiecy, wiejski, wieśny.
BK